Lodos nedeniyle gündeme gelen motosikletli kuryeler çalışma şartlarının iyileştirilmesini istiyor
İstanbul'da etkili olan lodosta tehlikeli şekilde ilerlemeye çalışan motokuryelerle ilgili görüntüler, çalışma koşulları ile ilgili tartışmaya neden oldu. İki teker üzerinde ölümle burun buruna siparişleri yetiştirmeye çalışan kuryelere bir gün izin verildi ancak çalışanların çilesi bir güne sığmıyor. Özellikle pandemi döneminde büyüyen sektörün kahramanları ekonomik durumları ile birlikte çalışma koşullarının da gözden geçirilmesini bekliyor
İstanbul’u vuran lodos acı bir gerçekle daha yüzleşmemize neden oldu. Trafikte dev kamyonların bile ilerleyemediği, hatta devrilen bir TIR’ın görüntüsünün sosyal medyada gündem olduğu günde çilenin büyüğünü motosikletli kuryeler çekti. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nde ilerlemekte zorlanan kuryelere iki metrobüsün siper olduğu görüntülerin ardından yeni bir tartışma başladı: Bu havada motokurye çalışır mı? Sosyal medyada online sipariş hizmeti veren firmalara ve fast food zincirlerine kuryelere izin verilmesi çağrısı dün akşam saatlerine kadar yanıt bulamayınca bu kez “Sipariş vermeyelim” denildi. Daha sonra bazı firmalar motokurye hizmetine ara vereceğini duyururken İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, dün gece 23.00’ten bugün 18.00’e kadar motokurye hizmetinin yapılamayacağını açıkladı.
1 YILDA 189 MOTOKURYE HAYATINI KAYBETTİ
Lodos vesilesiyle gündem olan kuryeler özellikle pandemi döneminin en önemli kahramanlarından oldu. Evden çıkmadan ihtiyacımızı karşılayan online sipariş firmalarının ve restoranların iki teker üzerindeki emekçileri trafikte yanıbaşımızdan geçerken birçok tehlike ile de burun buruna geliyor. Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu (TAMKF), Mart 2020- Mart 2021 arası 189 motokuryenin hayatını kaybettiğini rapor etti. Bu tarih aralığı pandemi nedeniyle kısıtlamaların yoğun olduğu dönemi kapsaması açısından da dikkat çekiyor. İstatistiğe yansımayan çoğu kazada da bu dönemde pek çok kurye yaralandı.
MİLYONU BULAN MOTOSİKLETLİ KURYE SAYISI
Türkiye genelinde motosikletli kurye ve paket servisi çalışanının 450 bini bulduğu ifade ediliyor. Sadece İstanbul’da 150 bin motosiklet bu şekilde yollarda. Gayri resmi çalışanlarla birlikte sayının milyonu bulduğu sanılıyor. Yıllık istihdam büyümesinin rekor kırdığı kargo sektöründe de her gün 15 milyondan fazla adrese hizmet veriliyor. 50 bin araç günde ortalama 8 milyon kilometre yol yapıyor.
Çoğu kez sabırsızlıkla beklediğimiz siparişi yetiştirmek için trafikte canını tehlikeye atan kuryeler ise ne kadar çalışırsa o kadar para kazanıyor. Bu nedenle dün sosyal medyada güvenliklerinden endişe edilerek yapılan çağrılara çoğu kurye maalesef sevinemedi. Maaşlı çalışanın aylık kazancının 4-5 bin lira dolayında olduğu biliniyor. Esnaf kuryelerin kazancı ise 10-12 bin lira ancak tüm masraflar kendilerine ait. Yakıt ve bakım masrafları düşünüldüğünde bu kazancın ancak yarısı ellerinde kalıyor. Üstelik bu geliri elde etmek için 13-14 saat çalışmaları gerekiyor.
Bu yorgunlukta araç kullanmanın hele iki teker gibi büyük risk taşıyan bir aracı kullanmanın doğuracağı riskler ortadayken masraflardan kısmak için ilk gözden çıkarılan ekipman oluyor. Belli bir sürede ömrü tamamlanan kasklarla adeta bir ömür geçerken yazdan kalma lastikleri değiştirmek çoğu kez akla bile gelmiyor. Zaman zaman eylem yaparak seslerini duyurmaya çalışan kuryeler ekonomik durumları ile birlikte çalışma şartlarının da iyileştirilmesini bekliyor.
TÜBİSAD’ın açıkladığı e-ticaret raporuna göre Türkiye’de e-ticaret harcamaları 2020’de Covid-19 pandemisinin etkisiyle yüzde 45 oranında artarken, toplam e-ticaret harcamaları da 226 milyar TL’ye ulaştı. Geleneksel lojistik sektöründe mikro dağıtım gibi çeviklik ve teknoloji odaklı yeni değer önerileri gelişirken, lojistik sektöründe 2020 yılında yapılan tüm gönderiler içerisinde e-ticaretin payı yüzde 60 olarak ölçülüyor. Kargo sektöründe 2020 yılında yüzde 65 istihdam artışı yaşandığı da görülüyor.
