İşte Türkiye'nin Black Friday indirimleri hakkında bilmeniz gerekenler

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tüketicilerin merakla beklediği alışveriş çılgınlığı günü Black Friday bugün gerçekleştiriliyor.

Türkiye’de son yıllarda ‘efsane’sinden, ‘muhteşem’ine; ‘şahane’sinden, ‘çılgın’ına; ‘süper’inden, ‘hayırlı’sı ve ‘bereketli’sine kadar farklı isimlerle kendine yer bulan yılın bu en büyük indirim kampanyaları dönemi, tüketicileri mağazaların vitrinleri ve internet sitelerinin başına kilitliyor.

Aslında Türkiye'de çoğu marka, geçen haftadan indirim kampanyalarına başladı ancak asıl olarak bugün özellikle online alışveriş trafiğinde ciddi bir artış bekleniyor.

Sadece tüketiciler değil, siber dolandırıcılar da bu dönemde tetikte bekliyor. Bu yüzden indirim peşinde koşarken, bazı küçük ama bir o kadar da önemli noktalara dikkat etmek gerekiyor.

Bugünkü ‘Black Friday’ özelinde internetten alışveriş yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini, mağdur olan tüketicilerin haklarının ne olduğunu ve nasıl şikayet başvurusu yapabileceklerini bir araya getirdik.

7 TEMEL KURAL

İşte ister ‘Black Friday’ isterse ‘Efsane’ olarak adlandırılsın, özellikle indirim dönemlerinde online alışveriş yapanların veya yapmayı düşünenlerin bilmesi gereken 7 kritik nokta…

1- Özellikle elektronikte gerçek olamayacak kadar büyük (yüzde 60 ve yüzde 70’lere) indirimlere kuşkuyla yaklaşın. Almak istediğiniz ürünün diğer e-ticaret sitelerindeki fiyatlarını da kontrol edin. Sonuçta bu dönemde çeşitli oranlarda indirimler olsa da 2000 TL’lik bir ürünü 200 TL’ye satan pek de çıkmıyor. Bu tarz vaatlerin ardından genellikle dolandırıcılık vakalarını görüyoruz.

2- Black Friday gibi özel kampanya dönemlerinde, çok bilinen online alışveriş kanallarının logo ve tasarımlarını kullanarak, vatandaşları dolandırmaya çalışan paravan sitelerle de karşılaşılıyor. Bu yüzden web sitesinin gerçek olup olmadığını birkaç kez kontrol edilmeli. Alan adındaki ufak harf değişikliklerini kullanıcılar hemen fark edemeyebiliyor ama bu dalgınlık olumsuz sonuçlara yol açabiliyor. Bu yüzden SMS, e-posta veya sosyal medya üzerinden paylaşılan linkler yerine doğrudan o sitenin adresine girilmeli.

3- İnternet sitesinin SSL güvenlik sertifikası olup olmadığı kesinlikle kontrol edilmeli. SSL sertifikası olup olmadığı, siteye girildiğinde adres çubuğunun sol köşesinde bulunan kilit işareti ile anlaşılabilir. Yine bu kilit işaretinde o sitede hangi güvenlik sertifikaların olduğunu ve kullanıcıların hangi bilgilerini topladığı da görülebilir. Kilit işaretinin olmaması, dolandırıcılık niyeti olmasa bile o sitenin güvenilir olamayacağı anlamına gelir. SSL sertifikası olan e-ticaret sitesinin alan adının başında “http” yerine “https” ibaresinin bulunduğu unutulmamalı.

ÖDEME YAPARKEN BUNA DİKKAT EDİN

4- Mesafeli yöntemle gerçekleştirilecek (online) alışverişlerde, alışveriş yapılması düşünülen internet sitesinde satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefonu, MERSİS numarası, ETBİS kaydı gibi bilgilerin olup olmadığına da bakılmalı.

5- Dolandırıcılık amaçlı sahte/paravan sitelerin tuzağına düşmemek için e-ticaret sitelerinin mobil uygulamaları üzerinden alışveriş yapmak daha güvenli. Sonuçta resmi uygulaması üzerinden işlem yapınca, URL’si doğru mu değil mi diye kontrol etmek de gerekmiyor.

6- İster bilgisayarınız ister tabletiniz veya akıllı telefonunuz olsun, alışverişte kendi cihazınızı kullanın. Bu şekilde, cihazın davranışındaki tuhaflıkları ayırt etmeniz daha kolay olur. Halka açık Wi-Fi noktalarından alışveriş yapmamaya çalışın. Her internet bağlantısı, online ödemeler için yeteri kadar güvenli olmayabilir.

7- Ödeme yaparken de ‘3D Secure’ gibi SMS ve benzeri yöntemlerle ek kimlik doğrulaması yapan çözümler kullanılmalı. Bu çözümleri sunan e-ticaret kanalları tercih edilmeli.

BUGÜN YURTDIŞINDAN ALIŞVERİŞ YAPARSANIZ…

Black Friday günü yapılacak alışverişler sadece mağazalardan yapılmıyor, internet siteleri üzerinden yapılan alışverişler de hatırı sayılır bir hacme ulaştı. Ayrıca, iletişim olanaklarının gelişmesi neticesinde yurt dışındaki internet siteleri üzerinden de alışverişler yapılabiliyor. Bu nedenle Black Friday nedeniyle yurt dışından yapılacak alışverişlerde gümrük kurallarının da dikkate alınması gerekiyor.

15 Mayıs 2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 1111 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişlik Yapılmasına Dair Karar ile yurt dışından yapılan alışveriş limitlerindeki vergi muafiyet sınırı yeniden belirlendi.Ve yurtdışından internet üzerinden yapılan alışverişlerdeki gümrük muafiyeti kaldırıldı.

ARTIK MUAFİYET YOK

Yapılan düzenleme neticesinde daha önce belirlenen 22 Euro muafiyet kaldırılarak sadece kitap ithalatlarında vergi muafiyetine ilişkin düzenleme hayata geçirildi. Bu düzenleme neticesinde, kitap dışında kalan eşyaların posta ve hızlı kargo kapsamında ithalatında vergi tahsil ediliyor.

Tüketiciler tarafından 1500 Euro'ya kadar yapılan alışverişler, eşyaların AB'den gelmesi durumunda yüzde 18, diğer ülkelerden gelmesi durumunda ise yüzde 20 tek ve maktu vergi kapsamında değerlendiriliyor.

Yurt dışından alınan eşyanın ÖTV IV sayılı listede olması durumunda ise ayrıca yüzde 20 oranında ÖTV tahsil ediliyor. Ayrıca cep telefonu, kozmetik, takviye edici gıdalar, tütün ve alkollü içeceklerin hızlı kargo kapsamında Türkiye’ye ithali yasak. Kanun gereği yasak olan eşyalar da hızlı kargo (e-ticaret) kapsamında ithal edilemiyor. Bu nedenle yurt dışından eşya alırken bu eşyaların tercih edilmemesi gerekiyor.

MAĞDUR OLURSANIZ, NE YAPMALISINIZ?

Tüketicilerin, firmaların uygulamaları nedeniyle mağdur olmaları durumunda, kayıplarının tanzim edilmesi amacıyla değeri 8480 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetine, değeri 8480 TL ve üzeri olan uyuşmazlıklarda ise tüketici mahkemesine başvurması gerekiyor.

NASIL ŞİKAYET EDİLİR?

Bununla birlikte, yanıltıcı indirim yapıldığını düşünen tüketiciler, bu durumu, indirim öncesi ve sonrası fiyat görselleri ile birlikte, Ticaret Bakanlığı’na bildirip, şikayet edebiliyor.

Bunun için Ticaret bakanlığı’nın e-devlet üzerinden sunduğu hizmetin yanısıra, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’nün mobil cihazlar için geliştirilen “HFA (Haksız Fiyat Artışı) Bildirim” uygulaması da kullanılabiliyor.

Şunun da altını çizmekte fayda var: Daha önce çeşitli indirim kampanyalarında sözkonusu indirimler için geçerli ürün/stok sayısını 'küçük puntolarla da olsa' açıklayan markaların, bu dönemde bu bilgilendirmeyi de tüketicilere yapmaktan kaçındığı gözleniyor.

Sonuçta bir kampanya dönemi bitiyor, diğeri başlıyor ama geriye kalan tüketiciler nezdinde doğal olarak 'güvenilirlik' oluyor. Ve bu kriter de Türkiye e-ticaret pazarının tüm yıl boyunca yaptığı cironun (12.4 milyar dolar), örneğin Alibaba'nın Bekarlar Günü'nde tek bir günde yaptığı satışın (38.3 milyar dolar) ancak 3'te 1'lik boyutunda gezinmesinde de rol oynuyor...