Kamu kurumlarında ve yerel yönetimlerde çalışan yaklaşık 900 bin işçi, 696 sayılı kanun hükmünde kararname (KHK) uyarınca 2018 yılı nisan ayında kadroya alındı. Kadroya alınan işçiler, daha önce sahip oldukları sosyal haklar ve 10 günlük ikramiyenin yanı sıra, yılda 52 gün ücret karşılığı “ilave tediye” almaya hak kazandılar.
Taşeronda çalışan işçilerin bir kısmı asgari ücret düzeyinde ücret alırken, büyük kısmınınki asgari ücretin yüzde 40-50 fazlası şeklinde ödeniyordu. Örneğin, Sağlık Bakanlığı’na bağlı kuruluşlarda çalışan taşeron işçilerin ücretleri asgari ücretin yüzde 34-72 fazlası olarak belirleniyordu.
Taşeron işçilerin kadroya alındığı tarihte Yüksek Hakem Kurulu (YHK) da 2018-2020 yıllarını kapsayan toplu iş sözleşmesini karara bağladı. Sözleşmede, işçilerin ücretlerinin 6 ayda bir yüzde 4 oranında artırılması öngörüldü.
2019 yılında asgari ücret yüzde 26 oranında artırılınca ücreti asgari ücretin altında olan işçilere zammın nasıl uygulanacağı hususunda tereddüt oluştu. Bunun üzerine Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bir görüş yazısı yayımladı. Yazıda, çıplak brüt ücretleri asgari ücretin altında kalan işçilerin ücretinin asgari ücret seviyesine yükseltilmesi ve bu miktarın üzerine toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince 01/01/2019 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 4 oranında zam yapılması gerektiği belirtildi.
Böylece asgari ücretli işçiler 2019 ve 2020 yılındaki asgari ücret artışlarından ve toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlandılar.
BİREYSEL İŞ SÖZLEŞMESİNDE FARKLI UYGULAMA OLDU
İşçiler kadroya alınırken, her biriyle bireysel iş sözleşmesi imzalandı. Bazı kurumlar, yaptıkları bireysel iş sözleşmesinde asgari ücret ile bağı kopardılar. Örneğin, 2018 yılında asgari geçim indirimi (AGİ) hariç net asgari ücret 1.450 TL iken, asgari ücretin yüzde 50 fazlası ücreti olan işçinin bireysel iş sözleşmesine (1450 X 1.50 hesabıyla) 2175 TL yazıldı. 2018 yılı nisan ayında kadroya alınan işçilerin ücreti, 6 ayda bir yüzde 4 oranında artırılıyor.
Bazı iş yerlerinde ise bireysel iş sözleşmesinde ücret tutarı sabitlenmedi, taşerondaki gibi asgari ücretin yüzde 40-50 fazlası şeklinde ibareler yazıldı. Birçok kurumda ise sözleşme “asgari ücretin yüzde … fazlası” şeklinde, yani oran boş bırakılarak imzalatıldı. Uygulamada ise tüm işçilere, kadroya geçirilirken sabitlenen tutar üzerinden ücret artışları yapıldı.
ÜCRET SKALASI DEĞİŞTİ
Bu uygulama şöyle bir sonuç doğurdu. 2018 yılında net asgari ücretle çalışan bir taşeron işçisi asgari ücrete yapılan 2019 yılındaki yüzde 26 ve 2020 yılındaki yüzde 15’lik zamlardan yararlandı. Ayrıca 6 ayda bir yüzde 4 artış elde etti. Böylece 2018 nisan ayında 1450 TL olan net ücreti, 2020 yılı ocak ayında 2.188 TL’ye yükseldi. Ücreti iki yıllık dönemde kümülatif yüzde 51 oranında arttı.
Taşerondaki iken asgari ücretin yüzde 50 fazlası ücret alan işçinin eline geçen para ise 2018 nisan ayında 2.175 TL iken bu yıl ocak ayında 2.544 TL oldu. İki yıllık dönemdeki artış yüzde 17 olarak gerçekleşti.
Bunun sonucu olarak, bu işçinin eline geçen para ile asgari ücretli işçi arasındaki fark 2018 yılında 725 TL iken 356 TL’ye geriledi.
Bu hesaplamanın içerisinde kadroya alınan işçilere sağlanan yılda 52 günlük ücret karşılığı ödenen ilave tediye rakamları yer almıyor.
Belediye iştiraklerindeki işçiler hariç, kadroya alınan tüm taşeron işçilerine 2020 yılında 3.792 TL’den başlayan ilave tediye ödenecek.
İŞÇİLER DAVALARI KAZANMAYA BAŞLADI
Daha önce asgari ücretin yüzde 40-50 fazlası şeklinde ücret alırken, kadroya alınınca ücretleri sabit tutara çevrilen binlerce işçi dava açtı. Taşerondan geçen işçiler arasında en çok üyesi bulunan TÜRK-İŞ’e bağlı Güvenlik-İş Sendikası’nın hukuki yardım yaptığı işçilerden bazıları, açtıkları davayı kazanmaya başladılar. Sendika Başkanı Ömer Çağırıcı, özel güvenlik görevlilerinin genellikle asgari ücretin üzerinde para aldıklarını, bu uygulamadan en çok kendi üyelerinin mağdur olduğunu belirtti. Çağırıcı, bu yıl işçilerle yeni toplu iş sözleşmesi yapılırken söz konusu işçilerin kayıplarının telafi edilmesini istedi.
Sendikanın Başhukuk Müşaviri Levent Atabay ise iş mahkemesinde açılan davalardan bir kısmının kesinleştiğini, işçiler lehine sonuçlanan bir kısmının da istinafta bulunduğunu belirtti. Atabay, kadroya alınırken hiç sözleşme imzalamamış olanlar ile yapılan bireysel iş sözleşmesinde yüzdelik rakamları boş bırakılan veya yüzde 40-50 fazlası şeklinde oran yazılmış olan işçilerin, açtıkları davaları kazandıklarını söyledi. Atabay, bu şekilde yaklaşık 60 davanın sonuçlandığını ifade etti.
SÖZLEŞMELER BU YIL BİTİYOR
Yüksek Hakem Kurulu’nca karara bağlanan toplu iş sözleşmeleri belediyelerde 30 Haziran 2020 tarihinde, diğer kurumlarda ise 31 Ekim 2020 tarihinde sona eriyor. Kamuda çalışan işçilerle ilgili toplu iş sözleşmesi geçen yıl yapıldı. İşçi sendikaları, taşeron işçilerinin kamudaki diğer işçilerle imzalanan toplu iş sözleşmesine dahil edilmesini istiyor.
| Taşeron işçilerinin ücreti ne oldu? | |||
| (TL) | |||
| Kadroya geçmeden önce | İki ücretin | ||
| Asgari ücretle çalışan | A.Ücretin % 50 fazlası alan | farkı | |
| 2018 Ocak | 1.450 | 2.175 | 725 |
| 2018 Temmuz | 1.508 | 2.262 | 754 |
| 2019 Ocak | 1.902 | 2.352 | 450 |
| 2019 Temmuz | 1.978 | 2.446 | 468 |
| 2020 Ocak | 2.188 | 2.544 | 356 |
Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.