Yargıtay Başkanı Cirit'ten dikkat çeken mesajlar

Yargıtay Başkanı Cirit, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Başkent’te düzenlenen "Bilirkişilik Çalıştayı"nda konuştu. Cirit’in konuşmasından öne çıkan başlıklar özetle şöyle:

BİLİRKİŞİLİK EN SORUNLU ALANLARDAN BİRİ: Bilirkişilik, aynı tebligat gibi adalet sisteminin en sorunlu alanlarından biri olarak öteden beri kabul edilmektedir…3 Kasım 2016 tarihinde 6754 Sayılı Bilirkişilik Kanunu kabul edilmiş, bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, seçimi ve denetimine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ile bilirkişilik için etkin ve verimli bir kurumsal yapı oluşturulması hedeflenmiştir. Ancak şu husus unutulmamalıdır ki, kanunda öngörülen sistem ne kadar iyi olursa olsun, iyi uygulanmadığı ya da işletilemediği takdirde sadece kanun değişiklikleri ile başarılı sonuçlar alınması pek mümkün olmamaktadır. İşin uygulama boyutunun en az iyi kurgulanmış bir kanun kadar önemli olduğunu belirtmek isterim…Geliştirilmesi gereken bazı yönler olduğu şüphesizdir. Sürdürülen bu çalışmaların, uygulamada yaşanan sorunların çözümüne önemli katkılar sağlamasını diliyorum.

GİZLİ TANIKLIK, DİNLEME, TEKNİK TAKİP: Soruşturma sırasında; arama, el koyma, gizli tanıklık, dinleme ve teknik takip gibi koruma tedbirleri de yakın geçmişte hukukçuların ve kamuoyunun gündemini yoğun şekilde meşgul etmiştir. Bunlara ek olarak sahte belge ve sahte dijital delil üretilmesinin, hukuki güvenlik ve toplumsal barış üzerindeki risklerini ortadan kaldırmaya yönelik önlemlerin alınması da önceliklerimiz arasında yer almalıdır. Son yıllarda yaşanan deneyimler ve kamuoyunun da yakından izlediği gelişmeler; objektif, bağımsız, konusunda uzman, görevini ehliyet ve özenle yerine getiren bilirkişilere ya da bilirkişilik kurumlarına adalet sisteminin büyük ihtiyacı bulunduğunu göstermektedir. Bazı hallerde konunun teknik yönden çok karmaşık olması, neredeyse hükmün bilirkişi tarafından verilmesi sonucunu doğurabilmektedir. Bu noktada bilirkişinin kalitesi sorunu, soruşturmanın ve kovuşturmanın kalitesi sorununa dönüşmektedir.

MAKUL SÜREDE YARGILAMA: Adalet hizmetinin işlememesi, geç işlemesi ya da kötü işlemesi, toplumsal düzenin ve barışın bozulmasına neden olur. Veciz şekilde ifade edildiği gibi “Geciken adalet, adalet değildir.” Bu nedenle mahkemelerin etkinliği ile verimliliğinin artırılması ve özellikle yargılama sürelerinin kısaltılması, toplum ve devlet hayatı açısından yaşamsal bir öneme sahiptir. Adil yargılanma hakkı kapsamında davaların makul sürede sonuçlandırılması bireylerin en temel haklarından biri olarak Anayasa’da ve insan haklarına ilişkin uluslararası belgelerde korunmuş ve bu hakkın ihlali halinde de birtakım yaptırımlar öngörülmüştür. Ülkemiz açısından davaların “makul sürede görülmesi”nin sorunlu bir alan olduğu Anayasa Mahkemesi tarafından bireysel başvuru üzerine verilen ihlal kararlarının analizinden açıkça anlaşılmaktadır. 30 Eylül 2018 tarihi itibarıyla ihlal kararlarının %76’sı adil yargılanma hakkına ilişkin olup, bu kararlardan %80’i ise yargılamada makul sürenin aşılması nedenine dayanmaktadır. Bu nedenle, adli tıp raporları başta olmak üzere bilirkişi inceleme süreçlerinin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi, adil yargılama hakkı bakımından büyük önem taşımaktadır.