5 Haziran ne günü? 5 Haziran'da ne oldu, önemi ne?
Her gün takvimde yeni bir anlam taşıyor, kimi zaman bir bayram kimi zaman da küresel çapta farkındalık yaratan özel günlerle dikkat çekiyor. Çoğu kişi ise özellikle geçmişte yaşanan olaylarla ilişkilendirilen günlerin anlamını merak ediyor. Tarihin izlerini taşıyan bu özel günlerden biri de 5 Haziran. Peki, 5 Haziran hangi olaylara sahne oldu ve ne günü olarak kabul ediliyor?
Tarihte yaşanan önemli gelişmelerin izleri, takvim yapraklarında özel günler olarak karşımıza çıkıyor. Sadece dini ya da milli bayramlar değil, uluslararası düzeyde belirlenen farkındalık günleri de ilgi görüyor. Her yıl 5 Haziran tarihi geldiğinde ise bu günün anlam ve önemi araştırılıyor. Peki, 5 Haziran neyi simgeliyor, geçmişte bu tarihte neler yaşandı?
5 HAZİRAN DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ NEDİR?
5 Haziran Dünya Çevre Günü, çevre sorunlarına dikkat çekmek, çevre bilincini artırmak ve doğayı koruma konusunda toplumsal farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 5 Haziran tarihinde kutlanan küresel bir farkındalık günüdür.
Bu özel gün, 1972 yılında İsveç’in Stockholm kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda alınan kararla ilan edilmiştir. Aynı yıl Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) kurulmuş ve 5 Haziran, Dünya Çevre Günü olarak kabul edilmiştir.
Her yıl farklı bir tema ve ev sahibi ülke ile kutlanan bu gün, doğayı korumanın küresel bir sorumluluk olduğuna dikkat çeker. Hava, su, toprak kirliliği, iklim değişikliği, ormansızlaşma, biyolojik çeşitliliğin kaybı gibi çevresel sorunlara karşı bireyleri, toplulukları ve hükümetleri harekete geçmeye davet eder. Amaç, sadece bir günlüğüne değil, yıl boyunca sürecek sürdürülebilir yaşam alışkanlıklarının benimsenmesini teşvik etmektir.
TARİHTE 5 HAZİRAN
1851 - Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe'un kölelik karşıtı romanı Tom Amca'nın Kulübesi (Life Among the Lowly) bir gazetede tefrika edilmeye başlandı.
1926 - Birleşik Krallık, Türkiye ve Irak arasında Ankara Antlaşması imzalandı. Türkiye, Musul petrollerinin gelirinden 25 yıl süreyle yüzde 10 pay almayı kabul etti ve Musul'daki haklarından vazgeçti. Fakat daha sonra, 500 bin sterlin karşılığında bu haktan da vazgeçildi.
1947 - Marshall Planı: Harvard Üniversitesi'nde verdiği bir konuşmada, Amerika Birleşik Devletleri Devlet Bakanı George Marshall, savaş sonrası Avrupa'ya destek için çağrıda bulundu.
1956 - Elvis Presley yeni şarkısı "Hound Dog"u televizyonda The Milton Berle Show'da tanıttı, Show sırasında yaptığı kışkırtıcı kalça hareketleri o devirde seyirciler tarafından müstehcen bulundu.
1957 - Gülhane Askerî Tıp Akademisi teşkilatlandırıldı.
1963 - Birleşik Krallık Savaş Bakanı John Profumo karıştığı bir seks skandalı yüzünden görevinden istifa etmek zorunda kaldı. (Profumo Skandalı)
1964 - Hükümetin Kıbrıs'a müdahale kararı üzerine, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Johnson, İnönü'ye, müdahalede ABD yardımına ait silahların kullanılamayacağını belirten ve Türkiye tarihine "Johnson Mektubu" olarak geçen bir mektup gönderdi.
1967 - İsrail ile Arap ülkeleri arasında; tarihe "Altı Gün Savaşı" diye geçen çatışmalar başladı. Çatışmalar sonrasında, kendi topraklarından daha fazla toprak elde eden İsrail, Gazze Şeridi'ni, Beytüllahim ve Hebron kentlerini, Batı Şeria'yı ve Golan Tepeleri'ni ele geçirdi.
1975 - Süveyş Kanalı, Altı Gün Savaşı'nın ardından, 8 yıl sonra uluslararası deniz trafiğine açıldı.
1976 - ABD'de Idaho eyaletinde bulunan "Teton Barajı" çöktü.
1977 - Ev kullanımına uygun ilk pratik kişisel bilgisayar olan Apple II satışa sunuldu.
1981 - Genel ahlak kurallarını bozduğu gerekçesiyle eşcinsellerin sahneye çıkması başta İstanbul olmak üzere bazı valiliklerce yasaklandı.
1981 - ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yayımladığı haftalık bir tıbbi dergide, Kaliforniya'nın Los Angeles şehrinde 5 kişide, sadece bağışıklık sistemleri zayıflamış hastalarda görülen zatürreenin az rastlanan bir formuna rastlandığı bildirildi. Bu hastalar ilk onaylanmış AIDS vak'aları olarak tarihe geçti.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 47 ve 48. idamları: 7 Eylül 1979'da Manisa Turgutlu'da fırın basıp 4 sol görüşlü fırıncıyı öldüren sağ görüşlü militanlar Halil Esendağ ve Selçuk Duracık, idam edildi.
2017 - Karadağ, NATO'ya üye oldu.
