Doğum borçlanmasıyla kimler erken emekli olabilir?
Doğum borçlanması, sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılır. Ancak, staj tarih ile uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başlama tarihi arasında doğum yapan kadınlar da doğum borçlanması yapabilirler. Peki bu haktan yararlanmanın şartları nelerdir? Bu şekilde yapılan doğum borçlanmasıyla kimler erken emekli olabilir? Ahmet Kıvanç, Habertürk okurlarının sorularını yanıtladı
DOĞUM BORÇLANMASIYLA ERKEN EMEKLİ OLUNUR MU?
1982 doğumluyum. 1998 yılında staj girişim oldu. 2001 yılı temmuz ayında çocuğum doğdu. Normal çalışmaya 2002 yılı mayıs ayında başladım. Toplam 5250 prim günüm bulunuyor. Doğum borçlanması yaparsam erken emekli olabilir miyim? (Sevim T.)
Doğum borçlanması hakkından işçi, esnaf ve memur statüsünde sigortalı çalışması bulunan kadınlar yararlanırlar. SSK’lıların (4/a) sigorta girişinin yapılmış ve adına uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilmiş olması, BAĞ-KUR’luların (4/b) tescil işleminin yapılmış ve prim tahakkuk ettirilmiş olması (primin ödenmesi şart değil), memurların (4/c) ise tescil edilmiş olması gerekiyor.
Özetlemek gerekirse doğum borçlanması normalde sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılıyor. Çocuk 2 yaşını dolduruncaya kadar boşta geçen süreleri borçlanma hakkı bulunuyor. Bir kadın çalışan her bir çocukta 2 yıla kadar olmak üzere 3 çocukta toplam 6 yıla kadar doğum borçlanması yapabilir. Bu şekilde yapılan doğum borçlanması erken emekli etmez. Sadece eksik prim günlerinin tamamlanması imkânı verir.
Kanuna göre, staj sigortası yapan kadınlar da staj ile uzun vadeli sigortalı çalışmaya başladıkları tarih arasında doğan çocukları için doğum borçlanması yapabiliyorlar. Bu şekilde borçlanma yapanların sigorta başlangıç tarihleri, borçlandıkları gün kadar geri çekilir. Staj sigortası ile doğum borçlanması yapabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumuna kısa vadeli sigorta tescilinin yapılması şarttır. SGK’ya kısa vadeli sigorta tescili yapılmamış olanlar staj sigortasına dayanarak doğum borçlanması yapamazlar.
Çocuğunuz staj sigortası ile uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışma tarihiniz arasında doğduğuna göre doğum borçlanması yapabilirsiniz. Toplam on ay doğum borçlanması yaparak sigorta başlangıç tarihinizi Mayıs 2002’den Temmuz 2001 tarihine çekebilirsiniz ve eksik prim gününüzü tamamlarsınız. Ancak, bu borçlanma sizin erken emekli olmanızı sağlamaz. Normal emeklilik için yine 58 yaşını beklemek zorundasınız.
Şayet uzun vadeli sigorta başlangıcınız 2001 yılı temmuz ayında olsaydı ve çocuğunuz staj sigortası ile 1999 ağustos ayı arasında doğsaydı 2 yıllık sürenin tamamını borçlanabilirdiniz ve sigorta başlangıç tarihiniz de 8 Eylül 1999 tarihinden önceye çekilirdi. Böylece EYT’den yararlanarak erken emekli olabilirdiniz.
STAJ SİGORTASI ERKEK MEMURU ERKEN EMEKLİ EDER Mİ?
17.10.1978 doğumluyum. İki yıllık bilgisayar programcılığı mezunuyum. Üniversite kütüphanesinde staj yaptığım için işe giriş tarihim 15.03.1998 olarak görünüyor. Uzun vadeli sigorta başlangıcım 08.03.2000 tarihinde. Askerlik başlangıcım 28.08.2001 tarihidir. Şu an sigorta toplamım 7.282 gün olarak görünüyor. Staj başlangıcımdan dolayı erken emekli olma şansım var mı? (Salih K.)
Staj sigortası girişinin, yukarıda anlattığım kapsamda doğum borçlanması yapanlar haricinde kadın veya erkek çalışanların emekliliğine bir etkisi bulunmamaktadır. İleride bir gün staj sigortası sigorta başlangıcı olarak kabul edilirse ne âlâ. Ancak, mevcut kanunlar itibarıyla staj sigortasının emeklilikte herhangi bir faydası yoktur.
DOĞUMDAN ÖNCE SİGORTASI OLMAYANLAR DOĞUM BORÇLANMASI YAPABİLİR Mİ?
Doğum borçlanmasından yararlanmak istiyorum ama doğumdan önce sigortam yok. Bu durumda ne yapabilirim? (M. SOYLU)
Staj sigortası bulunan kadın çalışanlar hariç olmak üzere, sigortalı çalışmaya başlamadan önce doğan çocuklar için doğum borçlanması hakkı bulunmamaktadır. Sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik vazifesini yapmış olanlar askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıç tarihlerini öne çekebiliyorlar. Kadınlara sigortalı çalışmaya başlamadan önce doğan çocukları için borçlanma hakkı tanınması konusunda haklı talepler bulunuyor. Umarım gelecekte bu yönde yasal düzenleme yapılır.
MEMURİYETTEN ÖNCEKİ BAĞ-KUR PRİMİNİN EMEKLİLİĞE FAYDASI VAR MI?
Memuriyete 2016 yılında başladım. Ancak babam esnaf olması sebebiyle 2008 yılındaki kanun değişikliğinden önce, benim adıma 6-7 günlük 4-a sigorta tescili yaptırmış. Bunun benim için önemi nedir? (Ekrem T.)
5510 Sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce sigorta girişinizin size sınırlı bir faydası olacaktır. Emeklilik koşulları sigorta başlangıç tarihine göre belirleniyor. Sigortalı çalışmaya Ekim öncesinde 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu kapsamında başlayan kadınlar 7200 prim günüyle 58 yaşında, erkekler 9000 prim günüyle 60 yaşında emekli olurlar. Sigortalı çalışmaya Ekim 2008 ve sonrasında başlayan memurlar ise 5510 Sayılı Kanun (4/c) kapsamında 31 Aralık 2035 tarihine kadar 9000 prim gününü tamamlamaları halinde kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacaklar. Prim gününü tamamlama tarihi uzadıkça emeklilik yaşı da her 2 yılda 1 yaş artacak. Babanızın yaptırmış olduğu sigortanın size tek faydası, prim gününüzü 2035 yılından sonra tamamlamak zorunda kalsanız bile emeklilik yaşınızın artmayacak olması.
