Dünyada 9 nükleer güç: Hangi ülkenin silahı daha caydırıcı?
Günümüzde 9 ülkenin dünya güvenlik mimarisinde temel belirleyici unsur olan nükleer silah kapasitesine sahip olduğu düşünülüyor. Nükleer caydırıcılık, bu ülkelerin sadece askerî değil aynı zamanda siyasi ve diplomatik güçlerinin de temel bir bileşeni haline gelmiş durumda. Bu ülkelerden beşi; ABD, Rusya, Çin, Fransa ve Birleşik Krallık, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'na (NPT) taraf olan ve "resmî nükleer güç" statüsü taşıyan ülkeler. Diğer dördü ise — Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail — NPT dışında kalan ve nükleer silah kapasitesini bağımsız şekilde geliştiren ülkeler.
ABONE OL
1968’de imzalanan ve 1970’de yürürlüğe giren NPT, nükleer silaha sahip olmayan ülkelerin bu silahları edinmesini engellemeyi ve mevcut nükleer güçlerin de bu silahlardan zamanla vazgeçmesini hedefliyordu.
Ancak düşünce kuruluşu Carnegie Endowment for International Peace’in analizine göre, anlaşmanın yürürlüğe girmesinden bu yana geçen yarım yüzyıllık dönemde nükleer silahların yayılması tam anlamıyla önlenemedi ve nükleer güçler arasında silahlanma devam etti.
SIPRI’nin 2024 raporuna göre, dünya genelinde nükleer başlıkların %90’ından fazlası hâlâ ABD ve Rusya’nın envanterinde bulunuyor.
ABD ve Rusya, Soğuk Savaş’tan bu yana nükleer silah kapasitelerini azaltmak için birçok anlaşmaya (START, New START gibi) imza atmış olsa da, son yıllarda her iki taraf da yeni nesil hipersonik silahlar ve düşük verimli taktik nükleer başlıklar geliştirme çabasını sürdürüyor.
CSIS uzmanlarına göre, bu durum “klasik stratejik caydırıcılığın” sınırlarını zorluyor ve “kullanılabilir nükleer silah” kavramını tekrar gündeme getiriyor.