5.7 milyar dolarlık ihale iptal!

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in verdiği bilgiye göre rakamın düşük kaldığı yönünde ekonomi yönetimi ve hükümet yetkililerinin görüş bildirdiği köprü ve otoyolların özelleştirilmesi ihalesi iptal edildi.

Bakan Şimşek, yaptığı yazılı açıklamada, 17 Aralık 2012 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca nihai pazarlık görüşmeleri tamamlanan ihaleye ilişkin ÖYK kararı ile ilgili şu bilgileri verdi:

''Özelleştirme Yüksek Kurulunun; 15 Ekim 2010 tarih, 2010/88 sayılı Kararı ile özelleştirme programına alınan ve Karayolları Genel Müdürlüğü'nün yapım, bakım, onarım ve işletimini üstlendiği, bağlantı yolları ile birlikte; 'Edirne-İstanbul-Ankara Otoyolu', 'Pozantı-Tarsus-Mersin Otoyolu', 'Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu', 'Toprakkale-İskenderun Otoyolu', 'Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu', 'İzmir-Çeşme Otoyolu', 'İzmir-Aydın Otoyolu', 'İzmir-Ankara Çevre Otoyolu', 'Boğaziçi Köprüsü' ve 'Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu' ve bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıkların tek paket halinde, fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıl süre ile İşletme Haklarının Verilmesi yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca nihai pazarlık görüşmeleri 17 Aralık 2012 tarihinde tamamlanmış olan ihalenin iptaline karar verilmiştir.''

İŞTE İHALENİN KÜNYESİ

Toplam uzunluğu 1975 kilometre olan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile sekiz otoyolu kapsayan özelleştirme ihalesi başladı. Elemesiz ilk turda en yüksek teklif 3.83 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Koç-UEM grubu ihaleyi 5 milyar 720 milyon dolarla kazanmıştı.

Köprü ve otoyollardan 1 Ocak 2001-30 Kasım 2012 tarihleri arasında geçen 3,3 milyar araçtan 3,8 milyar dolar gelir elde edildi. Özelleştirmeden beklenen gelir ise 6 milyar doların üzerinde.

İHALEYE 3 KONSORSİYUM KATILDI

En büyük özelleştirme işlemlerinden biri olan köprü ve otoyol özelleştirmesi ihalesine 3 konsorsiyum katıldı. Bunlar, "Nurol Holding AŞ - MV Holding AŞ - Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret AŞ - Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ - Fernas İnşaat AŞ Ortak Girişim Grubu”, “Koç Holding AŞ - UEM Group Berhad - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ Ortak Girişim Grubu” ve Autostrade Per I'Italia SPA - Doğuş Holding AŞ - Makyol İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret AŞ - Akfen Holding AŞ Ortak Girişim Grubu" idi.

Özelleştirmenin ardından köprü ve otoyolların bakım ve onarımı dahil bütün maliyetler özel sektör tarafından yapılacak. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü bu faaliyetleri denetleyecek.

2. BÜYÜK ÖZELLEŞTİRME

Verilen tutar baz alındığında köprü ve otoyol ihalesi, Telekom'dan sonra tarihin en büyük ikinci özelleştimesi oldu.

İhaleyi kazanan grupta Koç Holding ve Malezyalı UEM'in yüzde 40'ar, Gözde Girişim Sermayesi'nin yüzde 20 payı bulunuyor.

25 YILLIK İŞLETME DEVRİ

Özelleştirme işlemi, tek paket halinde, işletme hakkının verilmesi yöntemiyle ve fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıllık süre için gerçekleştiriliyor.

İHALE NELERİ KAPSIYOR

İhale, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğunda olan, yapım, bakım, onarım ve işletimini üstlendiği, bağlantı yollarıyla "Edirne-İstanbul-Ankara Otoyolu", "Pozantı-Tarsus-Mersin Otoyolu", "Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu", "Toprakkale-İskenderun Otoyolu", "Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu", "İzmir-Çeşme Otoyolu", "İzmir-Aydın Otoyolu", "İzmir ve Ankara Çevre Otoyolu", "Boğaziçi Köprüsü", "Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu", bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıklarını (OTOYOL) kapsıyor.

KAZALARIN AZALTILMASI ÖNGÖRÜLÜYOR

Otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesinin, gerek niteliği itibariyle gerekse Türkiye'nin geçirmekte olduğu ekonomik yapılanma ve değişim süreci nedenleriyle büyük önem arz ettiğine dikkat çekiliyor.Söz konusu otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesiyle, elde edilecek özelleştirme bedelinin yanı sıra teknoloji transferi, verimlilik artışı, kaza oranlarında azalış, zaman ve yakıt tasarrufu, çevre kirliliğinin azaltılması gibi faydalar bekleniyor.

KÖPRÜLERİN MALİYETİ 421 MİLYON DOLARDI

Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2001 yılından 30 Kasım 2012 tarihine kadar 3 milyar 319 milyon 753 bin 938 araç geçti. 1970'te yapımına başlanan ve Cumhuriyet'in 50. yılı olan 1973'te açılan Boğaziçi Köprüsü'nün inşaatı 21.7 milyon dolara mal oldu. 1986-1988 arasında inşa edilen FSM Köprüsü'nün maliyeti de 400 milyon dolardı.2013 yılında yapımının üzerinden 40 yıl geçecek olan Boğaziçi Köprüsü'nün bakımı yeni işletmeci tarafından yapılacak. Bakımının yapılması için 2013'ten sonra en fazla 2 yıllık bir erteleme yapılabilecek. Bakım sırasında Boğaziçi Köprüsü yaklaşık 1 yıl boyunca tamamen kapatılacak. Çelik halatlar değiştirilirken, depreme karşı güçlendirme çalışması da yapılacak.

KEYFİ FİYAT BELİRLENMEYECEK

Fiyat artışlarında 6001 sayılı Kanun'un çıktığı tarihte yürürlükte olan ve halen geçerliliğini koruyan otoyol ve köprü geçiş ücretleri esas alınarak, sadece sözleşmede belirlenecek olan ücret artış oranları uygulanabilecek. İşleticinin hiç bir şekilde keyfi fiyat belirlemesi söz konusu olmayacak. Ayrıca işleticinin mevcut alt yapının geliştirilmesi amacıyla ilave şerit genişletilmesi, bağlantı yolları yapılması gibi yatırım yükümlülükleri de olacak.

PERSONAL FARKLI YERLERE KAYDIRILACAK

Teknoloji transferi, verimlilik artışı, kaza oranlarının azalışı, zaman ve yakıt tasarrufu, çevre kirliliğinin azaltılması gibi olumlu etkiler, elde edilecek olan özelleştirme bedeli yanı sıra ilave diğer faydalar olarak öngörülüyor. Halen otoyollarda çalışan personel, işletme hakkının devriyle işleticiye devredilmeyecek.Karayolları Genel Müdürlüğü bünyesinde ihtiyaç duyulan diğer yerlerde istihdam edilecek. İşletici ihtiyaç duyacağı personeli yeni işe alımlarla karşılayacağından yeni istihdam da sağlanacak.

YILLARA GÖRE GELİRLER

Karayolları Genel Müdürlüğü, 2001'de 187,4 milyon araçtan 203,5 milyon dolar, 2002'de 195,6 milyon araçtan 136,3 dolar, 2003'te 217,3 milyon araçtan 181,8 milyon dolar, 2004'te 243,1 milyon araçtan 265,5 milyon dolar, 2005'te 257,5 milyon araçtan 321,9 milyon dolar, 2006'da 2810 milyon araçtan 348,8 milyon dolar, 2007'de 303,1 milyon araçtan 493,5 milyon dolar, 2008'de 309,8 milyon araçtan 431 milyon dolar, 2009'da 314,2 milyon araçtan 402,6 milyon dolar, 2010'da 329,6 milyon araçtan 561,1 milyon dolar gelir elde etti.

REKABET KURULU ÖN İZİN VERDİ

Rekabet Kurulu, köprü ve otoyol ihalesine katılan gruplar için ön izin verdi.

Kurul, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından bakım, onarım ve işletimi yapılan otoyol ve köprülerin özelleştirilmesi kapsamında, işletme haklarının 25 yıllık bir süre için devrine izin verilmesi talebi üzerine yapılan incelemeyi de tamamladı.

Kurul, söz konusu devir işleminin, hakim durum yaratılmasının veya mevcut bir hakim durumun güçlendirilmesinin ve böylece ilgili pazarda rekabetin önemli ölçüde azaltılmasının söz konusu olmadığına, bu nedenle bildirim konusu işleme izin verilmesinde sakınca bulunmadığına karar verdi.