Şimdi de kaçak rehber sorunu!

Turist Rehberleri Birliği (TUREB) Başkanı Şerif Yenen, bu yıl olduğu gibi Ortadoğu pazarından gelen turistlerin yoğun olduğu dönemlerde, rehber bulma sorununun yaşanabildiğini belirterek, ''Soruna geçici çözümler üretiliyor. Bu yüzden de 'kaçak rehberlik yapanlar' sorunu ortaya çıkıyor'' dedi.

AA muhabirine açıklama yapan Yenen, İstanbul'a gelen turistlerin rehberlik hizmeti talebinin sayısal artışla doğru orantılı olarak yükseldiğini söyledi.

Kentteki rehber sayısının, Arapça, Korece gibi diller dışında yeterli olduğunu, bazı dönemlerde de Yunanca, Hırvatça, Lehçe ve Boşnakça gibi nadir kullanılan dillerde rehber bulma sıkıntısının yaşanabildiğini belirten Yenen, ''Bu yıl olduğu gibi Ortadoğu pazarından gelen turistlerin yoğun olduğu dönemlerde rehber bulma sorunu yaşanabiliyor. Korece dilinden rehber sayısı ise yeterli değil. Soruna geçici sorunlar üretiliyor. Bu yüzden de 'kaçak rehberlik yapanlar' sorunu ortaya çıkıyor'' diye konuştu.

KÜLTÜRLÜ TURİST REHBERLE GEZİYOR

Yenen, turistlerin rehberlik hizmeti talebine de değinerek, ''Deniz-kum-güneş tatili için 'her şey dahil sistemi' ile gelen turistler genelde otellerinden çıkmamayı tercih ediyor. Böyle olunca, rehber talebi de olmuyor. İş toplantıları için gelenler, eğer kısıtlı zamanları varsa, rehber kullanamıyor. Kruvaziyer, kültür, inanç turizmi için gelen turistler ise en çok rehber kullananlar. En çok rehber talep olan diller, İngilizce ve Almanca. Son dönemde buna Rusça'yı da ekleyebiliriz'' ifadelerini kullandı.

Turizm sektörünün geleceği açısından önemli bir rol oynayan rehberlerin, ivedilikle çözülmesi gereken sorunları bulunduğunu aktaran Yenen, bugün rehberlik mesleği ile ilgili çalışmaların Kültür ve Turizm Bakanlığının hazırladığı ''Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği'' ile düzenlendiğini anlattı. Yenen, Yönetmeliğe göre de Bakanlıkça kendilerine rehberlik belgesi verilmemiş kişilerin, turist rehberliği yapamadığını, yapanlar hakkında genel hükümlere göre savcılıklarca kovuşturma açıldığını, belgesiz turist rehberi çalıştıran, Bakanlık denetimindeki kuruluşlar hakkında ise Bakanlıkça idari işlem yapıldığını anlattı.

KAÇAK REHBER SORUNU ACİL ÇÖZÜM İSTİYOR

Şerif Yenen, seyahat acentelerinin düzenledikleri turlarda belgeli turist rehberi çalıştırmak zorunda olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

''Ancak Türk turizminin önemli bir sorunu olan kaçak rehberliğin engellenebilmesi yönündeki çalışmalar, yeterli boyutta değil. Türkiye'nin dört bir yanındaki rehberlik, meslek örgütlerine, özellikle yoğun turist trafiğinin yaşandığı dönemlerde çok sayıda kaçak rehber ihbarları gelmesi, bunun en önemli göstergesidir. Bakanlıktan kokartlı profesyonel turist rehberleri, turları sırasında karşılaştıkları kaçak faaliyetleri hem meslek örgütlerine hem de il kültür ve turizm müdürlüklerine bildirmektedir. Yetkililer tarafından duruma zamanında müdahale edilemediği gibi, hukuki boşluklardan da yararlanarak, kaçak faaliyetler sürdürülmektedir.''

Kaçak rehberlik yapanların önemli bir bölümünün yabancı uyruklu olduğunu aktaran Yenen, ''Çalışma izni olmadan rehberlik yaptırılan kaçak yabancılar, ülkemiz hakkında olumsuz propaganda yapmakta, kültürümüz ve değerlerimiz çarpıtılmakta, dolayısıyla ülkemizin imajı zedelenmektedir. Bu nedenle bir an önce gerekli önlemler alınmalı, kaçak faaliyetler için daha sık denetimler yapılmalı, suçlular mutlaka cezalandırılmalı ve mevzuat yeniden düzenlenmelidir. Bu konu, Türk turizminin acil çözüm isteyen sorunları arasında ilk sıralarda yer almaktadır'' şeklinde konuştu.

Yenen, turist rehberlerinin, Türkiye'de dernek ve esnaf odaları şeklinde örgütlendiğini anlatarak, şunları kaydetti:

''Bu parçalı örgütlenme modeli, meslek mensuplarının hak ve çıkarlarının istenen düzeyde korunamamasına, yeterli düzeyde temsil edilememelerine yol açmaktadır. Ancak bir 'Rehberlik Meslek Yasası' ile meslek odası çatısı altında birleşilerek, mesleğin niteliği ve geleceği açısından, sağlıklı bir yapılanma sağlanabilecektir. Çünkü başarılı bir rehberlik hizmeti, o hizmeti görecek profesyonel turist rehberlerinin mesleki yaşamlarının, özellikle yasal düzenlemelerle garanti altına alınabilmesi ile gerçekleşebilir. Rehberlerin hizmet içi eğitimi ve kariyer değerlendirmeleri de meslek kuruluşları tarafından yapılmalıdır.''

Rehberlik eğitimi konusunda da Türkiye'de çelişkili bir durumun yaşandığına işaret eden Yenen, bir taraftan üniversitelerin ilgili bölümlerinde 2 ve 4 yıllık programlarla turist rehberi yetiştirildiğini, diğer taraftan Kültür ve Turizm Bakanlığının 6 aylık kurslarla rehber yetiştirmeyi sürdürdüğünü, çıkarılacak ''Profesyonel Turist Rehberliği Meslek Yasası'' ile yalnız 4 yıllık üniversite eğitimini tamamlayanların bu mesleğe kabul edilmelerinin gerekli olduğunu vurguladı.

Şerif Yenen, turist rehberliği mesleğinin sektör içinde etkin yerini alabilmesi ve kamuoyunda imajının doğru tespit edilebilmesi için lisans düzeyinde 4 yıllık eğitime hızla geçilmesi gerektiğinin altını çizerek, ''6 aylık kurslarla rehber yetiştirmeye zaman geçirilmeksizin son verilmelidir'' dedi.

Turist rehberlerinin günlük çalışma koşullarında da pek çok belirsizliğin yaşandığını dile getiren Yenen, ''Yılda iki kez Bakanlık tarafından taban yevmiyeler açıklanmakta, ancak uygulamada taban yevmiye, sigorta, vergi ve benzeri konularda bir standardizasyon sağlanamamaktadır'' diye konuştu.

TUREB Başkanı Yenen, şunları kaydetti:

''Günümüzde rehberlik, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak, Bakanlık tarafından verilen kokartla icra edilen bir faaliyetten öte bir şey değildir. Rehberliğe hukuksal anlamıyla meslek niteliğini kazandırmak hem ulusal yararlar hem de turizmin geleceği açısından yaşamsal önem taşımaktadır. Bağımsız bir Turist Rehberliği Meslek Yasası çıkarılmadığı takdirde, AB'ye üyelik sürecinde hizmetlerin serbest dolaşımı kuralı yürürlüğe girdiğinde haksız rekabet, niteliksiz hizmet ve tarihi, kültürel değerlerimizin yanlış tanıtımı, zarar görmesi önlenemeyecektir.''

Birlik olarak, daha önce sektörle ve Bakanlıkla görüş alışverişinde bulunarak, bir ''Rehberlik Meslek Yasası'' taslağı üzerinde uzlaştıklarını ifade eden Yenen, sözlerini şöyle tamamladı:

''Bizim hazırladığımız yasa taslağına, TBMM'ye sevk edilmeden önce Başbakanlıkta birtakım eklemeler yapıldı ve düzenleme bizim istediğimiz halinden uzaklaştı. Bu şekliyle Meclise gönderilen tasarı, ilgili meclis komisyonunda bulunduğu sırada yasama yılı sona erdiği için kadük oldu. Yeni yasama yılında, sayın Bakan'ımız, yasamızın çıkması için tekrar girişimde bulundu. Şu günlerde, tasarının yeniden Meclis komisyonunda ele alınmasını bekliyoruz. Sıkıntılarımıza çözüm getirecek bir yasa olması için elimizden gelen çabayı göstereceğiz. Tasarıdaki bazı maddelerin, istediğimiz gibi değiştirilmesi için girişimlerimiz sürüyor.''