Elektrik ve doğalgaz fiyatı için kritik 48 saat
Elektrik ve doğalgazda, 1 Ağustos'ta uygulamaya girecek tarifelere saatler kala gözler, Ankara'ya çevrildi. HABERTÜRK, enerji kulislerinin nabzını tuttu. Buna göre elektrikte zam söz konusu değil. Fiyat artışıyla ilgili şu ana değin de bir hazırlık yapılmadı. Doğalgazda, özellikle konut ve sanayide BOTAŞ'ı finansal yönden zorlayan, yıllık milyarlarca dolara denk düşen süregelen bir sübvansiyon var. Doğalgazda, elektriğe göre zam baskısı daha çok hissediliyor. Kulislerde, bu duruma karşın doğalgazda fiyat artışı, "Sürpriz olur" sözleriyle değerlendiriliyor.
Türkiye’de, elektrik tarifeleri 3 ayda bir, doğalgaz tarifesi de aylık olarak gözden geçiriliyor. Geçen yıl döviz kurunda yaşanan olağanüstü artış sonrasında elektrik tarifelerinde aylık bazda da değişlik yapıldı. Fiyat artışları gündeme geldi. Elektrikte, daha sonra bir miktar indirim yapıldı. Ardından, zamsız bir döneme girildi. Elektrikte son fiyat hareketi, 1 Temmuz’da yaşandı. Birim fiyatlar, yüzde 15 oranında arttı.
Peki, 1 Ağustos’ta elektrik ve doğalgazda ne olacak? Evet, enerji kulisleri hareketli… Üreticisinden perakendesine, dağıtım şirketinden tedarikçisine sektörün değişik alanlarında faaliyet gösteren aktörler, Ankara’da enerji yönetimiyle görüşmeler yapıyor. Görüşmelerde, sektörün sorunları ele alınıyor. Bu sorunların başında da hiç kuşkusuz maliyet artışları, fiyat dengesizliği, finansal yapılar ve sorunlar geliyor.
Şimdi, kritik soruya yanıt verelim. Kulislere yansıyanlara göre, 1 Ağustos’ta elektrikte fiyat artışı yok. Bunun en önemli sinyali de fiyat artışıyla ilgili şu ana değin bir hazırlığın yapılmaması. Fiyat artışı yapılacağı dönemlerde, ilgili birimler günler öncesinden yoğun, alternatifleri de içiren bir hazırlık içine giriyor; hesaplamalar yapıyor.
Doğalgazda, özellikle konut ve sanayide BOTAŞ’ı finansal yönden zorlayan, milyarlarca dolarlık bir sübvansiyon söz konusu. Örneğin, konuta bakalım. BOTAŞ’ın, ortalama bin metreküp doğalgaz alım maliyeti (işletme ve diğer giderler hariç) 285-287 dolar düzeyinde bulunuyor. BOTAŞ, bu gazı halen 150-155 dolar aralığında bir fiyatla konutlara satıyor. BOTAŞ, benzer şekilde sanayi gazında da sübvansiyon uyguluyor. (Şirket, anımsanacağı üzere 1 Temmuz’da yalnızca elektrik üreten santrallere sattığı gazda yüzde 6.45 zam yapmıştı.)
Bu nedenle doğalgazda, elektriğe göre zam baskısı daha çok hissediliyor. Kulislerde, bu duruma karşın doğalgazda fiyat artışı, “Sürpriz olur” sözleriyle değerlendiriliyor. Gerek doğalgazda gerekse de elektrikte 1 Ağustos tarifelerinin, yarın akşam saatlerinde kamuoyuna duyurulması bekleniyor.
