Hava basıncı Everest Dağı'nı küçültüyor!
Dünyanın en uzun dağı Everest Dağı'dır. Ancak Amerikan Jeofizik Birliği'nin makalesine göre en uzun ikinci dağ olabilme yolunda ilerliyor.
Bunun nedeni ise iki yıl önce yürütülen bir çalışmaya dayanıyor. Dağdaki hava basıncı yıl boyunca dikkat çekecek derecede değişim gösteriyor ve “belirlenen zirve yüksekliği” basınç nedeniyle Everest dağının boyuna etki ediyor. Everest dağı ilerleyen yıllarda ikinci en büyük dağ olarak bilinen K2’nin altında kalabilir.
İngiltere’de Loughborough Üniversitesi’nde iklim bilimci olan makale yazarı Tom Matthews, “Bazı dönemlerde K2, Everest’ten daha yüksek oluyor” dedi.
Daha yeni iki hafta önce iScience bülteninde yayımlanan yeni çalışma da Matthews ve meslektaşları, Everest Dağı zirvesinin yakınında bulunan hava durumu istasyonlarını ve Avrupa Uzay Ajansı’nın Kopernik uydusunun 40 yılı aşkın süre boyunca kaydettiği hava basınç verilerini incelediler.
YUKARI ÇIKTIKÇA OKSİJEN AZALIYOR
Hava basıncı ve Everest’te bulunan oksijen miktarı yakından alakalıdır. Eos’a göre hava basıncı azaldığı zaman, oksijen molekülleri de azalıyor ve basit bir nefes alma işlemi bile çok yorucu hale geliyor.
Bu nedenle Everest’e çıkmak isteyen dağcılar havanın yoğunluğunun azaldığı yüksek alanlara tırmandıkça hayatta kalmak için oksijen desteğine ihtiyaç duyarlar. Ayrıca makale yazarları şimdiye kadar sadece 169 erkek ve sekiz kadının oksijen desteği kullanmadan Everest’e çıkmayı başardığını söylüyor.
BASINÇ GİDEREK ARTIYOR
1979’dan 2019’a kadar olan dönem de, Everst’in zirvesindeki hava basıncı mevsime bağlı olarak 309’dan 343 hektopaskal arasında değişiklik göstermiş.
Gazeteci Katherine Kornei blog da “Mayıs ayında Everest’te ölçülen ortalama hava basıncıyla karşılaştırıldığında, zirvenin oksijen bulunurluğu bakımından hissettirdiği yükseklik farkı 737 metreye denk geliyor” demiştir.
HAVA BASINCI NEDENİYLE KISAYMIŞ GİBİ GÖZÜKÜYOR
Yani Everest’teki oksijen kapasitesi, bazen dağın gerçekte olduğundan yüzlerce metre daha kısaymış gibi hissedilmesine neden oluyor. Bu nedenle 8.800 metre yüksekliğindeki Everest dağı bazen basınç nedeniyle en uzun ikinci dağı K2’den (8.600 metre) daha kısaymış gibi geliyor.
EVEREST'E YAZ MEVSİMİNDE ÇIKMAK DAHA KOLAY
Ayrıca araştırmacılar Everest’in hava basıncının yaz mevsiminde sürekli maksimum seviye de olduğunu gözlemlemişler. Bu durumdan yola çıkarak oksijen daha fazla olacağı için dağa en iyi yaz mevsiminde çıkılabileceği tespit edilmiş.
Bununla beraber dünya atmosferi iklim değişimi nedeniyle ısınmaya devam ettikçe, dağın algılanan yüksekliğinde de kalıcı azalma bile gerçekleşebileceği ön görülüyor.
Matthews “Isınma, dağı biraz daha kısaltacak” diyor.
