‘Facebook’taki çöküş altyapıdaki karmaşıklık ve bağımlılığı nazikçe hatırlattı’
Facebook, Instagram ve WhatsApp'ta yaşanan ve yaklaşık 7 saat boyunca süren erişim sorununu değerlendiren Türkiye merkezli siber mühendislik şirketi İnfrasis Siber Mühendislik'in Genel Müdürü Can Sobutay, "Facebook ve bağlı hizmetleri WhatsApp ve Instagram tamamen çöktü. Sanki birileri veri merkezlerinden bir anda 'kabloları çekmiş' ve onları internetten ayırmış gibiydi... Yaşanan kesinti; internetin birlikte çalışan milyonlarca uygulama ve servisten oluşan çok karmaşık ve birbirine bağımlı bir altyapı olduğunu nazikçe hatırlattı" dedi.
Dünya devi sosyal medya platformları Instagram ve Facebook ile mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ta yaklaşık 7 saat süren erişim sorunu, sosyal medyanın adeta fişini çekti. Yaşanan kesinti WhatsApp, Instagram ve Facebook’un en uzun süren erişim sıkıntısı olarak adlandırıldı.
Söz konusu platformlardaki çökme sorununu bildiren Down Detector isimli internet sitesine göre; Türkiye saatiyle 18:40’tan sonra WhatsApp, Instagram ve Facebook’ta dünya genelinde erişim sorunları yaşandı. Kısa bir süre sonra da #facebookdown hashtag’i Twitter’da trend oldu ve dünyanın farklı yerlerinden kullanıcılar bağlantı sorunları bildirdi.
Konu hakkında açıklamalarda bulunan İnfrasis Siber Mühendislik Genel Müdürü Can Sobutay, “Yaşanan bu kesinti; internetin birlikte çalışan milyonlarca uygulama ve servisten oluşan çok karmaşık ve birbirine bağımlı bir altyapı olduğunu nazikçe hatırlatıyor. Söz konusu bileşenler arasındaki bu güven, standardizasyon ve iş birliği, dünya çapında neredeyse beş milyar aktif kullanıcı için çalışmayı sağlamanın merkezinde yer alıyor” dedi.
‘2008’DEN BU YANA EN KÖTÜ DURUM’
“Facebook ve diğer sosyal medya platformları ulaşılamaz hale geldiğinde, çalışmayan sosyal medya platformlarına doğru artan DNS sorguları görmeye başladık” ifadelerini kullanan Sobutay, şu açıklamaları yaptı:
“Bu, küresel çapta internet servis sağlayıcılarının abonelerine verdiği DNS hizmetinde yavaşlamalara neden oldu. Facebook ve bağlı hizmetleri WhatsApp ve Instagram tamamen çöktü. Facebook’un yetkili DNS sunucuları çevrimdışı oldu. DNS adları çözümlemeyi durdurdu ve servis IP’lerine erişilemedi. Sanki birileri veri merkezlerinden bir anda ‘kabloları çekmiş’ ve onları internetten ayırmış gibiydi. Kesinti, Facebook’un dahili iletişimini keserek çalışanların harici e-posta gönderip almasını, şirket dizinine erişmesini, bazı Google dokümanlar ve Zoom hizmetlerinde kimlik doğrulamasını engelledi. New York Times, çalışanların güvenlik kartlarıyla binalara, konferans odalarına erişemediklerini bildirdi. Ağ kesintilerini izleyen site Downdetector, dünya çapında on binlerce olay kaydetti. Bir güvenlik araştırmacısı olan Steve Gibson, ‘Rutin bir BGP güncellemesi yanlış gitti’, ‘uzaktan erişimi olan kişileri’ sunuculara kilitleyerek hatayı düzelttiğini ve fiziksel erişimi olan kişilerin hatayı düzeltme yetkisine sahip olmadığını söyledi. Google Public DNS hizmeti de kesinti nedeniyle yavaşladı, Gmail, TikTok ve Snapchat kullanıcıları da bundan etkilendi. CNBC, kesintinin Facebook’un 2008’den bu yana yaşadığı en kötü durum olduğunu bildirdi.”
‘NEDENİ, DNS’NİN DE KENDİ YÖNLENDİRME MEKANİZMASINA SAHİP OLMASI’
Yaşananların doğrudan bir sonucu olarak, tüm dünyadaki DNS çözümleyicilerinin alan adlarını çözümlemekte ciddi güçlükler çektilerini ve bunun nedenin internetteki diğer birçok sistem gibi DNS’nin de kendi yönlendirme mekanizmasına sahip olmasından kaynaklandığını belirten Sobutay, “Birisi tarayıcıya https://facebook.com URL’sini yazdığında, alan adlarını bağlanılacak gerçek IP adreslerine çevirmekten sorumlu DNS çözümleyici, önce önbelleğinde bir şey olup olmadığını kontrol eder ve kullanır. Değilse, genellikle kendisine sahip olan varlık tarafından barındırılan alan ad sunucularından yanıtı almaya çalışır” dedi.
