Kadın şarkıcılar üzerine 10 biyografik film
Başrolünde Büşra Pekin'in oynadığı 'Dilberay'ın gösterime girdiği hafta, kadın şarkıcıları konu alan filmleri hatırladık. Film sayısı belki fazla değildi ama başroldeki kadın oyuncuların çoğunun Oscar'a aday gösterildiği bir liste çıktı karşımıza. İçlerinden üçünün Oscar'ı kazandığını da belirtelim. Habertürk sinema yazarı Mehmet Açar'ın yazısı.
LADY SINGS THE BLUES (1972)
Çocukluğu, gençliği sıkıntılar içinde geçen, tecavüze uğrayan, genelevlerde çalışmak zorunda kalan ve tüm bu acıları seslendirdiği şarkılara adeta işleyen caz efsanesi Billie Holiday’in hayat hikâyesi... Holiday’i canlandıran 1970’li yılların popüler şarkıcısı Diana Ross, Oscar’a aday olma başarısını göstermiş, film gişelerde de beklenmedik bir ilgi görmüştü. Holiday’in 1957’de yayımlanan otobiyografisinden esinlenen film, gerçek olmayan hayali olaylara yer verdiği için eleştirilse de genel olarak beğenilmiş ve 5 Oscar’a aday olmuştu. Sidney J. Furie’nin yönettiği film, en iyi müzisyen biyografilerinden biri olarak kabul edilmesinin yanı sıra birçok seçkide en iyi caz filmleri arasına girmeyi de başarmıştı.
MADENCİNİN KIZI (1980)
(Coal Miner's Daughter)
Amerikan country müziği üzerinde derin bir etki bırakmış şarkıcı ve besteci Loretta Lynn'in yoksulluktan starlığa uzanan gerçek hikâyesi... 15 yaşında evlenen, 20 yaşına gelmeden işi başından aşkın 4 çocuk annesi bir ev kadını haline gelen Lynn, eşinin doğum gününde hediye ettiği gitarla şarkılar yazmaya başlar... Öylesine yeteneklidir ki müzik dünyasında yükselmeyi başarır. Amerika'nın country kraliçesine hayat veren ve şarkıları bizzat kendi seslendiren Sissy Spacek, bu filmle kazandığı en iyi kadın Oscar'ını sonuna kadar hak etmişti. Tommy Lee Jones'un Doolittle Lynn'i canlandırdığı filmi Michael Apted yönetti.
SWEET DREAMS (1985)
30 yaşında bir uçak kazasında hayatını kaybeden Amerikan country müzik şarkıcısı Patsy Cline’ın hayat hikâyesi… Âşık olduğu Charlie Dick’le (Ed Harris) evlenmek için ilk eşinden ayrılan Patsy Cline (Jessica Lange), müziğe daha çok zaman ayırmak istese de önce çocuklarını büyütmeye odaklanır. Charlie’nin askere gitmesinin ardından menajeri Randy Hughes’ün desteğiyle müzik dünyasında yükselmeye başlar ama bu durum eşi Charlie’nin hiç hoşuna gitmez. Charlie’nin derdi Patsy’ye tümüyle hükmetmektir. Senaryosunu Robert Getchell’in yazdığı, Karel Reisz’ın yönettiği ‘Sweet Dreams’, Patsy Cline’ın orijinal şarkılarına ‘playback’ yapan Jessica Lange’e bir Oscar adaylığı getirmişti.
TINA: AŞKIN BUNUNLA NE İLGİSİ VAR? (1993)
(What’s Love Got to Do With It)
Tina Turner'ın çok satan otobiyografik kitabından Kate Lanier tarafından sinemaya uyarlanan, Brian Gibson tarafından yönetilen film, rock müziğinin kraliçesi Tina'nın yükselişini ve baskıcı, dayakçı eşi Ike Turner'dan nasıl kurtulduğunu konu alıyor... Gösterime girdiği yıl, Tina Turner hayranlarını çok üzen dayak ve şiddet sahneleriyle konuşulmuştu. Öte yandan, odağını çok iyi seçen sağlam ve gerçekçi bir biyografiydi. Her iki karakterin psikolojisini, çatışmalarını derinlikle ele alan film, Oscar’a aday olan Angela Bassett ve Laurence Fishburne'ün harika performanslarıyla da akılda kaldı...
SELENA(1997)
Tex-Mex olarak da bilinen, Meksika ve ABD etkilerini bir araya getiren Tejano müziğinin süper starı Selena Quintanilla-Pérez’in hayat hikâyesi… Çok genç yaşta trajik şekilde hayatını kaybeden Selena Quintanilla-Pérez’i Jennifer Lopez canlandırıyor. Lopez, Altın Küre’ye aday gösterildiği bu filmle birlikte sinema ve müzik kariyerinde yükselişe geçmişti. Gregory Nava’nın yazıp yönettiği film, Selena Quintanilla-Pérez’in ölümünden 2 yıl sonra gösterime girmiş ve genelde olumlu tepkiler almıştı.
KALDIRIM SERÇESİ (2007)
(La vie en rose)
Fransız şanson geleneğinin en önemli temsilcilerindendir Edith Piaf (1915 – 1963). Şarkıları ve sesi, bize hep Fransa'yı ve Paris'i hatırlatır. Fransızlara ise geçmişi... Peki, gerçekten kimdir Edith Piaf? O şarkılar, o müthiş ses nereden gelir? Yönetmen Olivier Cahan, bu sorunun yanıtını Piaf'ın hayatının çeşitli dönemlerinde dolaşarak vermeye çalışıyor. Büyükannesinin yanında bir genelevde büyüyor Edith. 19 yaşında kaldırımda şarkı söylerken keşfediliyor. Zaman içinde şöhrete ve paraya kavuşsa da hiçbir zaman huzuru bulamıyor. Hayatı peş peşe gelen trajedilerle sürüyor... Filmin en önemli kozu hiç kuşkusuz Piaf rolündeki Marianne Cotillard'ın mükemmel performansı. Cotillard, belki Piaf'ın şarkılarını seslendirmiyor ama ona ruh ve sahicilik katmasını biliyor. 2008'de en iyi kadın oyuncu Oscar'ını kazanmıştı.
THE RUNAWAYS (2010)
1975’te kurulan The Runaways, ABD’de hiçbir zaman süper starlık mertebesine ulaşamamış olsa bile tüm zamanların unutulmaz kadın rock gruplarından biridir. Grubun solisti Cherie Currie’nin yazdığı ‘Neon Angel: A Memoir of a Runaway’ adlı kitaptan Floria Sigismondi tarafından uyarlanan ve yönetilen film, grubun hikâyesini kuruluş yıllarından başlayarak anlatıyor. Bir kadın rock grubu kurmak için bir araya gelen Joan Jett (Kristin Stewart) ve müzik yapımcısı Kim Fowley (Michael Shannon), grubun solistliğini David Bowie hayranı Cherie Curie’ye (Dakota Fanning) önerirler. Biyografik bir filmden ziyade genç rock’çıların büyüme hikâyesine odaklanan yönetmen Sigismondi, gösterime girdiği yıl genelde olumlu eleştiriler almıştı. Grubun, en sevilen şarkılarından ‘Cherry Bomb’u Japonya turnesinde söylediği sahne, akılda kalıcıdır.
JUDY (2019)
‘Eye of the Rainbow’ adlı müzikalden uyarlanan, Rupert Goold’un yönettiği film, Hollywood’un efsane yıldızı Judy Garland’ın hayatının son dönemini anlatıyor. Ama başta açılış sahnesi olmak üzere, bizi ara sıra ‘yükseliş dönemi’ne götürüyor ve ergenlik çağının eşiğindeki genç Judy’nin Hollywood setlerinde yaşadıklarına tanık ediyor. Film, finale doğru dikkatimizi çok daha başka bir noktaya çekiyor: Judy Garland'ın hayatındaki bütün dönemleri birleştiren duygu ve motivasyon, sahneye çıkmayı, şarkı söylemeyi ve en önemlisi seyircinin ilgisini seviyor olması. Garland rolüyle en iyi kadın oyuncu Oscar’ını kazanan Renée Zellweger, karakterin acılarını, hislerini, içindeki karmaşayı, ruhundaki o kapanmayan yaraları çok duyarlı, içten bir yorumla getiriyor karşımıza.
THE UNITED STATES VS. BILLIE HOLIDAY (2021)
Listede iki Billie Holiday biyografisi olması çok şaşırtıcı değil. Gelecekte başka biyografilerinin çekileceğini tahmin etmek için kâhin olmaya gerek yok. Hayatının ‘film gibi’ olması bir yana, bugün genç kuşakların pek tanımadığı Holiday, gelmiş geçmiş en iyi caz yorumcularından biri olarak tanınır. 1915’te Eleanora Fagan olarak doğan, ‘Lady Day’ takma ismiyle bilinen Holiday, kendi döneminin en ilham verici şarkıcısıdır. R & B yıldızı Andra Day’in Billie Holiday’i canlandırdığı ‘The United States vs. Billie Holiday’, şarkıcının Ku Klux Klan’ın linç olaylarını dile getiren ‘Strange Fruit’ adlı şarkısını, iktidara inat söylediği dönemde yaşadıklarını anlatıyor. Lee Daniels’in yönettiği sivil haklar mücadelesine odaklanan film, geçtiğimiz yıl Andra Day’e Oscar adaylığı kazandırmıştı.
RESPECT (2021)
Soul müziğin kraliçesi olarak anılan Aretha Franklin’in yaşam öyküsüne odaklanan film, ABD’de 13 Ağustos 2021’de gösterime girdi. Aretha Franklin’in 16 Ağustos 2018’de hayatını kaybedene kadar katkıda bulunmaya devam ettiği filmin öyküsünü Callie Khouri, senaryosunu ise Tracey Scott Wilson yazdı. Liesl Tommy’nin yönettiği filmde Franklin’i canlandıran Jennifer Hudson, Oyuncular Birliği tarafından en iyi kadın oyuncu dalında aday gösterildi. Dolayısıyla, Oscar’ın da güçlü adaylarından biri. Eleştirmenlerden çok yüksek notlar alamasa da ödül sezonunda birçok adaylık kazanan ‘Respect’in Türkiye’deki vizyon tarihi henüz belli değil.
