Kültürel ve doğal miraslarımız XXIII (İznik)
General Antigonos tarafından kurulan İznik, coğrafi özelliği nedeniyle her dönem çeşitli uluslar tarafından arzulanan bir yerleşim merkezi oldu. Helenistik, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı döneminde Anadolu'nun gözde yerleşim merkezi olan İznik, burada egemenlik kuran medeniyetlerin eserleriyle UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne aday. İznik, Osmanlı döneminde ilk caminin inşa edildiği yer olmasıyla da ayrı bir öneme sahip
İznik'in yöresi Prehistorik çağlardan itibaren yerleşim yerlerinden biri.
Kent merkezi M.Ö 316'da Makedonya imparatoru İskender'in generallerinden Antigonos tarafından kuruldu.
Bithynia krallıkları döneminde Anadolu'nun en önemli Helenistik şehirlerinden biri olan İznik, Roma döneminde görkemli bir şehre dönüştü. Bizans döneminde iki Ökümenik Konsili ağırlamasıyla önemli bir dinsel merkez haline de gelen İznik, Osmanlı döneminde kentin adıyla anılan çini üretim merkezi olarak dünya kültür tarihinde önemli bir yere sahip odu.
Uzunluğu 4.970 metreyi bulan, ana yönlere açılan dört anıtsal kapı ve bir çok kuleye sahip olan kentin surları, Helenistik dönemden Osmanlı dönemine iki bin yıla yakın bir süre boyunca bölgeye hakim olan uygarlık ve kültürlerin izlerini günümüze kadar taşıdı.
325'te Hristiyanlık için çok önemli olan birinci İznik Konsili İznik'te toplandı.
İmparator I. Konstantin'in da katıldığı toplantıda Hristiyanlık ile ilgili yortu günleri ve Nikea Kanunları adı ile bilinen 20 maddelik metin bu Konsilden sonra kabul edildi.
787'de İznik'te yedinci Konsül toplandı.
1075 ila 1086 yılları arasında Anadolu Selçuklu Devleti'ne başkentlik yapan İznik, 1097'de Birinci Haçlı Seferi sırasında gerçekleştirilen kuşatma sonrasında tekrar Bizans İmparatorluğu'na geçti. 1105'te tekrar Selçukluların kontrolüne geçen İznik, 1147'de bir kez daha Bizans egemenliğine girdi.
1228'deki VI. Haçlı Seferi sonucunda Bizans İmparatorluğu İstanbul'u kaybedince hanedan İznik'te Latin İmparatorluğu'nu kurdu. Bu imparatorluk, daha sonra İstanbul'u fethederek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurdu.
1328 - 1331 yılları arasında gerçekleştirilen kuşatma sonrasında Osmanlı Devleti tarafından ele geçirilmesiyle İznik, sanat, ticaret ve kültür merkezi oldu.
Osmanlı döneminin ilk cami Hacı Özbek Camii, ilk medresesi İznik Medresesi, ve imareti Nilüfer Hatun İmrareti İznik'te inşa edildi.
TARİHİ YAPILARI
* Roma Tiyatrosu
* I. Murat Hamamı
* Süleymanpaşa Medresesi, günümüzde turistik amaçlı çini eserlerin satıldığı atölyeler tarafından kullanılmaktadır.
* İznik Kilisesi
* Zoimesis Tes Theotokos
* Aziz Tryphonos Kilisesi
* Sarı Saltuk türbesi
* Yeşil Cami
* İznik Müzesi (1338'de I. Murad tarafından annesi Nilüfer Hatun adına imaret olarak yaptırıldı. 1965'de müzeye çevrildi. Müzede İznik ve çevresindeki arkeolojik kazılarda çıkarılan eserler sergileniyor)
UNESCO'nun Dünya Miras Geçici Listesi'nde Türkiye'nin 77'si kültürel, 3'ü doğal ve 3'ü karma (Kültürel / Doğal) olmak üzere toplam 83 varlığı bulunuyor. UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında Taraf Devletler, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedilmesi uygun olan varlıklara ilişkin envanterlerini (geçici liste) UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletmekle yükümlüdürler.
UNESCO Dünya Miras Merkezi'nce yayınlanan bu listede yer alan varlıklara ilişkin hazırlanan adaylık dosyaları Dünya Miras Komitesi'ne sunulmaktadır. Geçici Listeler hazırlanırken varlıkların Dünya Miras Komitesi'nce belirlenen kriterleri karşılama durumları ile mimari, tarihi, estetik ve kültürel, ekonomik, sosyal, sembolik ve felsefi özellikleri de dikkate alınmaktadır.
İlk kez 1994'te UNESCO Dünya Miras Merkezi'ne iletilen Geçici Listemiz 2000, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020'da güncellendi.
