Türk futboluna yabancı sınırı! 14 yabancılı dönemin farkı tablolara yansıdı

Türkiye Futbol Federasyonu'nun yabancı sayısını kademeli bir şekilde düşürme planına tepkiler sürüyor. Türk futbolcuların Avrupa'ya en çok transfer olup, ligin en fazla kâr ettiği süreçte eskiye dönüşün başlatılmasını tüm futbolseverler eleştiri yağmuruna tuttu. İşte Habertürk Spor'un yabancı dosyasında 2. bölüm...

Oğuzhan Genç

ogenc@haberturk.com

Giriş: 05.06.2021 - 09:55 Güncelleme: 05.06.2021 - 09:57

ABONE OL

14 yabancının farkı tablolara da yansıdı!

ABONE OL

BÖLÜM 2

Türkiye Futbol Federasyonu, geçen sezon başında ertelediği yabancı sınırını yeni sezonla birlikte uygulayacağını duyurdu. Buna göre 2021-22 sezonunda 8+6, 2022-23 sezonunda 7+5, 2023-24 sezonunda ise 6+4 sistemi uygulanacak. 14 olan yabancı sayısı 3 sezonun sonunda kadroda 10, sahada ise 6'ya düşecek. TFF bu projeyi duyururken kararın kendilerinden habersiz alındığını açıklayan kulüpler ise duruma tepkili. Zaten zorda olan kulüp kasaları, pandeminin de etkisiyle iyice dibe vururken üstüne bir de yabancı sınırının değiştirilmesi, tüm kulüpleri endişeye sevk etti.

14 yabancılı yıllar, yurt dışına en fazla oyuncu satışını yapılıp en fazla kâr açıklanan dönem olurken TFF'nin eskiye dönüşü dayatması futbolu yönetenlerin yanı sıra taraftarların da eleştirilerinin hedefinde.

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Nihat Özdemir, yabancı sınırı ile ilgili geçtiğimiz dönemde yaptığı açıklamalarda "Kulüplerin altyapıya önem vermesi gerekiyor. Mali yapılar bozuluyor. Ben yabancı sınırının Türk futboluna yarar sağlayacağını düşünüyorum" ifadelerini kullanmıştı. Ancak yabancı sınırının sıkı olduğu dönemlerde hem yerli oyunculara ödenen fahiş bonservis ve maaşlar hala hafızalarda... Milli Takım'ın başarı grafiğini ya da ülkemizden yurt dışına transfer olan oyuncuları düşününce yabancı sınırının Türk futboluna hiçbir şekilde fayda getirmediği de ortada.

Son 15 yılda defalarca değişen yabancı kuralında ekonomik anlamda en iyi dönem son 6 sezon oldu. Söz konusu süreçte ligin transfer gelir-giderlerinde 6 sezonun 4'ünde artıya çıkıldı. Geçtiğimiz sezon ortaya çıkan koronavirüs pandemisi, son sezonda zarar yazılmasında ise en büyük etken oldu. Yayıncı kuruluşun dayattığı indirimin dışında kulüplerin en büyük gelir kaynakları olan kombine kart satışı ve maç günü gelirlerinin kaybolması kaçınılmaz zararı doğurdu.

14 yabancılı dönemde takımlar, genç yabancılara da "sınır" endişesi taşımadan yatırım yapma imkanı buldu. Bu noktada en önemli transfere ise Fenerbahçe imza attı. Sarı-lacivertliler, sadece 180 bin Euro bonservis ödediği Eljif Elmas'ı, 16 milyon Euro'ya Napoli'ye satarak çok önemli bir kâr elde etti.

6 yıllık dönemde 555 milyon Euro'luk transfer harcaması yapılırken, 596 milyon Euro'luk satış gerçekleşti.Gelirler giderlere 41.5 milyon Euro fark attı.

14 yabancılı dönemde Süper Lig'de kulüpleri oyuncu satışından önemli gelirler elde etti. Yerli oyuncular, önemli bedellerle Avrupa'nın yolunu tutarken takımlarda bulunan yabancılar da bu dönemde yüksek rakamlı satışlar gerçekleştirdi. Öyle ki, Süper Lig'in en yüksek bedelli 10 satışının 9'u son 6 yılda gerçekleşti. Yerli isimlerden Cenk Tosun Beşiktaş'tan Everton'a 22.5 milyon Euro'ya, Yusuf Yazıcı, Trabzonspor'dan Lille'e 17.5 milyon Euro'ya, Cengiz Ünder ise Başakşehir'den Roma'ya 14.25 milyon Euro'ya transfer oldu.

Bu satışlara Süper Lig'den yeni transfer döneminde de tanık olmamız olası. Trabzonspor'un milli kalecisi Uğurcan Çakır'a Avrupa'dan talipler her geçen gün artarken bordo-mavililer kapıyı 20 milyon Euro'dan açıyor. Fenerbahçe orta sahasının başarılı ismi Ozan Tufan ise İngiltere'den Crystal Palace başta olmak üzere pek çok kulübün radarında. Ozan için konuşulan rakam ise en az 10 milyon Euro ve üzeri. Beşiktaş'ın genç eldiveni Ersin Destanoğlu için ise Fransa'dan Nice Kulübü 7 milyon Euro ve bonuslardan oluşan bir teklif sundu. Fenerbahçe'de Altay Bayındır da birçok takımın takip ettiği bir isim. Sarı-lacivertliler satmayı düşünmese de önümüzdeki günlerde farklı teklifler kapıyı çalabilir.

Yine aynı dönemde en pahalı satışların dışında kulüplerimiz dünyanın dört bir yanına oyuncu gönderdi. Bunlardan en dikkat çekeni Galatasaray'da A takıma yükseldikten kısa süre sonra Stuttgart'a transfer olan Ozan Kabak'tı. O dönemde bu transfer Galatasaray'da Fatih Terim ile yönetim arasında görüş ayrılığı yaratsa da Ozan hayallerine ulaştı. Önce Stuttgart, sonra Schalke, son olarak da devre arasında kiralandığı Liverpool'da yarım sezon geçirdi. Kulübünün kasasına 11 milyon Euro bıraktı.

UEFA, kulüplerin mali yapılarını düzenlemek için 2011 yılında Finansal Fair Play (FFP) uygulamasını başlatırken yabancı oyuncu sınırının olduğu yıllarda Türk kulüpleri bu kıskaçtan kurtulamadı. "Dört Büyükler" diye adlandırılan Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor'un borcu, FFP'den sonra 7 milyar 834 milyon lira arttı. Cezaların uygulanmaya başladığı 2012 yılından itibaren Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor'un toplam borçlarının yaklaşık yüzde 380 artması dikkati çekerken Bursaspor, Gaziantepspor ve Kardemir Karabükspor da o yıllarda UEFA'dan ceza almaktan kurtulamadı. Beşiktaş, Galatasaray, Trabzonspor, Bursaspor ve Gaziantepspor, FFP'den birer yıl men edilirken Karabükspor ise 2 yıl men cezası aldı. Bu cezalardan sadece Trabzonspor'un aldığı ceza, 14 yabancılı sistemin hayatta olduğu yıllarda geldi. Diğer cezalar, kulüplerin yüklü transfer harcamaları yaptıkları yıllarda geldi. Galatasaray da 2016'da men cezası alırken sarı-kırmızılı kulübün cezası 2014 yılındaki ihlalden kaynaklandı.

14 yabancıyla geçen 6 yılda yerli oyuncuların Avrupa'ya gitme oranı eskiye göre oldukça yükseldi. Yabancı serbestliğinden önceki 8 yılda, sadece 15 futbolcu yurt dışına transfer olmuştu. Mevcut 14 yabancı kuralından sonra ise bunun 3 katından fazla yerli futbolcu yurt dışına transfer oldu. Bu yıldızlar A Milli Takım'ın başarısında çok önemli pay sahibi oldu. Yeni transfer döneminde de tabloya yeni isimlerin katılması muhtemel.