Yaşlandıkça kilo vermek neden zorlaşıyor?
Yaşlanmak, birçok değişikliği ve yeni koşullara uyum sağlamanın zorluğunu beraberinde getirir. Hepimiz bedensel sınırlamalar yaşarız. Hareket kabiliyetinde azalma, sıvı tutmada azalma, kemik kütlesinde azalma ve ayrıca gri saçlar gibi daha yüzeysel şeyler yaşarız. Bir de elbette genç yaşlarda kolaylıkla yapılabilecek aktiviteler var ama yıllar geçtikçe daha da zorlaşıyor hatta imkansız hale gelebiliyor. Hepimiz için kaçınılmaz olan bir değişiklik, yaşlanmanın kilo verme üzerindeki etkisidir.
Klinik araştırmacılar, yaşlanmanın kişinin kilo vermesini zorlaştırdığını ve formda kalmasını giderek zorlaştırdığını öne sürüyor. Peki neden? Metabolizma yavaşlar, vücut kas kütlesini kaybeder ve hormon düzeylerinde değişiklikler olur, insanlar farklı yaşam tarzları benimsemek zorunda kalır ve zaman daha da zorlaşır. Elbette birçok faktör var ama bunlar en büyükleri. Bu değişikliklerin kilo vermeyi nasıl etkilediğini ise uzmanlar şu şekilde açıklıyor…
İNSAN YAŞLANDIKÇA METABOLİZMA YAVAŞLAR
Yaşlandıkça forma girmenin zor olmasının başlıca nedenlerinden biri yavaşlayan metabolizmadır. Metabolizma, yiyecek ve içeceklerin enerjiye dönüştürülmesi sürecidir. Bu süreçte tükettiğiniz yiyecek ve içeceklerdeki kaloriler oksijenle karışarak vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi üretir. Yavaş bir metabolizma ile daha az enerji yakılır, yani daha fazlası yağ hücrelerinde depolanır. Dinlenirken bile vücudun bu enerjiyi düzgün çalışması için kullandığını not etmek önemlidir.
Science'ta yayınlanan ve Harvard Medical School'daki bir makalede incelenen 2021 tarihli bir araştırmaya göre metabolizma yaşla birlikte yavaşlama eğilimindedir. Ayrıca metabolizmanın genç yaşlarda zirve yaptığı ve yıllar geçtikçe yavaşladığı ortaya çıktı. Bu nedenle yaşla birlikte sağlıklı beslenme daha da önem kazanır ve bazı besinler kalori değerinden uzaklaşır.
Vücut, siz 30'a gelir gelmez kas kütlesini kaybetme eğilimindedir
Yaşlanınca kilo vermenin imkansız gibi görünmesinin bir diğer nedeni de kas kütlesinin kaybıdır. Aktif kalmasına rağmen, kas kütlesi kaybı önlenemez. The New York Times tarafından yayınlanan bir makale, bir kişinin 30'lu yaşlarına geldiği anda vücudun kas kütlesini kaybettiğini belirtiyor. Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) incelemesine göre, vücut her on yılda yaklaşık yüzde 3 ila yüzde 8 kaybetmeye devam ediyor.
Kas kütlesindeki bu düşüşe sarkopeni denir. Artrit gibi yaşa bağlı sağlık sorunlarına sahip olmak da bu kas kütlesi düşüşüne neden olabilir. En önemlisi, kas kütlesindeki düşüş metabolizmayı da etkiler. Vücuttaki kas kütlesi azaldıkça metabolizma yavaşlar, bu da vücudun daha az kaloriye ihtiyaç duyması anlamına gelir ve kilo vermeyi giderek zorlaştırır.
Hormonlardaki değişiklikler kilo alımına neden olabilir
Kadınlar 45 ila 55 yaşları arasında menopoz geçiş dönemine girerler. Bu süreç vücuttaki östrojen seviyesinde önemli bir düşüş içerir. Menopoz ve perimenopoz sırasında - menopoza giden aşama - kadınlar vücut yağı alabilir ve kaybetmek daha zor olacaktır. Bu yağlar ayrıca kalça ve baldırlardan ziyade bel çevresinde depolanma eğilimindedir ve vücudun östrojen seviyesi düştükçe metabolizma yavaşlar.
Erkekler ayrıca yaşlandıkça hormon seviyelerinde bir değişiklik yaşarlar. 40 yaşına geldiklerinde vücutlarındaki testosteron azalmaya başlar. Testosteron, vücuttaki yağ dağılımını, kas gücünü ve kas kütlesini düzenleyen birincil hormondur. Düşmeye başladığında, vücut kalori yakmada zorluk çekecek ve bu da kilo alımına neden olabilir.
Vücut bir yaşam tarzı değişikliği yaşar
Yaşlandıkça, yapabileceğiniz fiziksel aktiviteler sınırlı hale gelir ve günlük rutininizdeki aktivite miktarı azalır gibi görünür. Eski grup oturarak yapılan etkinliklere ve okumak veya film izlemek gibi hobilere yöneldiğinden, hareketsiz davranış yaşlılarda gençlere göre daha yaygındır. Hareketsiz bir yaşam tarzının kilo alımına neden olması muhtemeldir.
FamilyDoctor.org, 65 yaşın üzerindeki kişilere haftada en az 2,5 saat orta düzeyde aerobik egzersiz yapmalarını şiddetle tavsiye eder, ancak bu çoğu kişi için zor olabilir. Bu yetişkinlerden bazıları, olmayı seçtikleri için değil, bedensel kısıtlamaları olduğu için hareketsizdir. Yaşlı yetişkinler genellikle sırt ağrısı, ağrılı dizler, kalp rahatsızlıkları ve hatta akciğer rahatsızlıkları gibi çeşitli sağlık koşullarına sahiptir. Bu koşullar, bir kişinin düzenli egzersiz yapma yeteneğini büyük ölçüde etkiler.
Fazla kilolardan kurtulmak için yeterli zaman yok
Çoğu insan düzenli olarak egzersiz yapmak için zaman ayırmakta zorlanır, ancak bu özellikle yaşlı olanlar için zordur. Bir üniversite öğrencisinin, yönetici pozisyonunda çalışan birine kıyasla genellikle daha fazla zamanı vardır. Yaşlandıkça, çok az zamanda yapılacak çok şey varken hayat daha çılgın bir hal alıyor.
E-postanız kontrolden çıktığında ve patronunuz gece geç saatlerde bir toplantı istediğinde muhtemelen düşüneceğiniz son şey bir antrenman için zaman ayırmaktır. Aslında, muhtemelen listenizden ilk çıkaracağınız şey yoga dersi veya yürüyüşe çıkmak olabilir. Yoğun bir programın birçok insanı strese sokması yararlı değildir, bu da kilo alımına neden olabilir. Stresli olduğunuzda, vücudunuz daha fazla kortizol üretir. Kortizol kişinin iştahını arttırdığı bilinen bir hormondur.
