Altın çilek nedir? Altın çileğin faydaları nelerdir?
İnka eriği olarak da bilinen altın çileğinin ana yurdu Güney Amerika'dır. Altın çileği ülkemizde Ege ve Akdeniz bölgelerinde de yetiştirilir ve insan sağlığına pek çok faydası vardır. Peki altın çilek nedir? Yararları nelerdir? Altın çilek neye iyi gelir?
Altın çilek, orta kısmı kahverengi, sarı çiçeklere sahip bir meyvedir. İnka eriği olarak da bilinen altın çileğinin ana yurdu Güney Amerika'dır. Altın çilek yetiştiren önde gelen ülkeler; Venezuela, Bolivya, Kolombiya, Ekvator, Peru'dur. Altın çilek olarak bilinen meyvenin diğer isimleri; yer kirazı, güney feneridir. İlk çıkış yeri Peru’dur. Ant dağlarında 800-3000 m rakımda kendiliğinden yetişebilmektedir. Parlak, altın renkli ve şekil açısından küreye benzeyen meyve; Ekvator, Güney Afrika ve Kenya gibi ülkelerde, Türkiye’de ise; Mersin (Silifke, Erdemli, Anamur), Antalya (Alanya, Kumluca, Altınova), Kahramanmaraş (Göksun) ve Denizli (Pamukkale) gibi şehirlerde ticari amaçlarla yetiştirilmektedir.
Gün geçtikçe tropikal ve subtropikal ülkelere doğru üretimi yayılmaktadır. Yetişme sıcaklığı 18°C olsa da düşük sıcaklıklara karşı dayanıklıdır. Bitkinin ilk büyüme sürecinde yeterli suya ihtiyacı olsa da meyvelerinin olgunlaşması sürecinde çok fazla su ihtiyacı olmamaktadır.
Altın Çileğin Faydaları Nelerdir?
Altın çilek antioksidan oranı yüksek bir meyvedir. Şeker hastalarının tüketmesinde büyük fayda sağladığı ifade edilmektedir. Altın çilek lif açısından da oldukça zengindir. Altın çilek, kilo vermek isteyen kişilerin sıkça tercih ettiği besinlerdendir. Altın çilek kan dolaşımını hızlandırır, metobolizmayı hızlandırır. Altın çilek içinde; karoten B1 vitamini, B2 vitamini, B3 vitamini ve C vitaminleri bulunur. Altın çilek hafıza kaybını giderme konusunda oldukça etkili olduğu gibi yaşlanmayı da yavaşlatır. Yayınlanan çalışmalar doğrultusunda, altın çilek içeriğindeki; fitosteroller, vitaminler, mineraller, esansiyel yağ asitleri, wittanolidler ve physalinsler gibi biyoaktif bileşiklerin bulunması, altın çileği sağlığı destekleyen besinler grubunda oldukça önemli bir sıraya taşımaktadır. Fitosterollerin en temel özellikleri antioksidan kapasiteye sahip olmalarıdır. Yapılan çalışmalar sonucunda; içeriğinde fitosterol bulunduran altın çilek meyvelerinin, antioksidan etkilere sahip olduğu gösterilmektedir. Altın çileğin kansere karşı koruyucu olduğu söylenebilmektedir.
İçeriğindeki A vitamininin bir aktif bileşeni olan ß-karoten sayesinde turuncu rengini almaktadır. C vitamini sayesinde ise, dokularda serbest radikal birikiminin engellenmesi sonucunda anti-kanser etki göstermektedir. Fenolik asit içeriği, bu meyvenin kansere karşı koruyucu bir özelliği olduğunun göstergesidir. Aynı zamanda meyvelerin içeriğindeki steroidal lakton olan, wittanolidlerin ve physalinslerin sayesinde; anti-inflamatuar, antimikrobiyal, anti tümör, immüno-modülatör ve antiparaziter özellikler göstermektedir.
Altın Çileğin Faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
