Çocuklar için yeni bir sanal tehlike: Mavi Bebek
Şeker Adamın Laneti (Candyman) adlı 1992 ABD yapımı bir korku filmi, aynanın karşısına geçerek beş kere adı söylendiğinde gelen kötü ruhlu bir karakteri konu alır. Filmdeki karakterler de biraz korkuyla karışık bir meraktan, biraz da karşı koyamadıkları bir meydan okuma duygusundan aynanın karşısına geçip beş kere 'Şeker adam' dedikçe, kancalı bir seri katil tarafından birer birer öldürülür. Son zamanlarda işte tam da bu korku filmi gibi hipnotik telkinler kullanılarak ilerleyen bir oyun çocuklar arasında giderek popüler hale gelmeye, ruhsal ve fiziksel tehlike oluşturmaya başladı… Uzmanlar Baby Blue Challenge (Mavi Bebek) adıyla yayılmaya başlayan bu tehlikeli oyuna karşı anne-babaları ve yetkilileri uyarıyor…
Mavi Bebek aslında tam anlamıyla bir bilgisayar oyunu değil. Ergenlik çağındaki gençler ve ilkokul çağındaki çocuklar arasında yayılmaya başlayan oyun, karanlık bir banyoda aynanın karşısında oynanıyor. Çocuk sanki kollarında bir bebek varmış gibi cep telefonunu kucağına alıyor, aynanın karşısına geçerek belirli bir sayıda ‘mavi bebek’ diyor ve bir süre sonra kucağında gerçekten bir bebek varmış hissine kapılıyor. Çocuk bu sırada bazen bir bebek ağlaması duyduğunu, bazen bebeğin tırnaklarını batırdığını hissettiğini, bazen de bebeğin kendisini gördüğünü sanıyor. Ve tüm bu olup bitenler bir kamera ile kaydedilerek Tik Tok, Snapchat, Youtube gibi sosyal medya platformlarına yükleniyor. Çocuklar da birbirlerinden duydukları ya da izledikleri bu oyuna biraz merak, biraz keşfetme, biraz da kendini ispat etme duygusuyla ilgi duyuyor.
HİPNOTİK TELKİN İLE TUZAK
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp ABD Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hamit Hancı bu şekilde çocuklara internette tuzak kurulduğuna dikkat çekti. Son birkaç yıldır ortaya çıkan Mavi Bebek oyunuyla, ergenlik ve ergenlik öncesi çağdaki çocuklara çeşitli sosyal medya kanallarıyla ulaşarak direktifler verildiğini anlatan Prof. Dr. Hancı “Bu Mavi Balina ile başlayan bir seri esasında, belki ondan önce de vardı tespit edemediğimiz. Hatta bundan sonra da Real Ganster Crime diye yeni bir oyun çıkarttılar” dedi. Hancı “Bu çocukları gerçeklikten kopartıp bir süre sonra şantajla, tehditle veya hipnotik telkinlerle istediklerini yaptırabiliyorlar. Çocuğun suç işlemesi, intihar etmesi veya toplumun hoş görmediği olayları yapmasını sağlıyorlar bu telkinlerle ve bu yüzden intihar eden pek çok çocuk basına yansımış durumda. Yani hem fiziksel hem ruhsal çok ciddi tehlikeler var burada” şeklinde konuştu.
EVCİLİK OYUNUNUN EN TEHLİKELİ HALİ
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hatice Demirbaş bazı komutlarla çocukların hipnotize edilmeye çalışıldığını ve hayal dünyaları geniş olduğu için çeşitli yanılgılara düştüklerini belirtti. Demirbaş, “Evcilik gibi bir oyun ama çocuklarda korku ve kaygıları ortaya çıkardığı için bunun sonucunda da çeşitli davranış sorunlarına yol açacağından dolayı tehlikeli bir oyun olarak adlandırıyoruz” şeklinde uyardı.
Demirbaş, çocuklardaki merak, keşfetme ve ispat etme duygusuna hitap eden bu tür oyunlara eğilimin; korkuları, kaygıları olan ve içine kapanık çocuklarda daha çok rastlandığına dikkat çekti. Prof. Dr. Demirbaş, oyunun çocuklarda yoğun kaygı ve korku bozuklukları, depresyon, çeşitli davranış bozukluklarına ve kendisine ya da çevresine şiddet gösterme, zarar verme davranışlarına yol açabileceğini de ifade etti.
“MİLLİ YAZILIM ŞART”
Çocukları bu tür tehlikelerden korumak için ailelere ve devlete önemli görevler düştüğünü belirten Hancı “Biz hala internette, bilgisayarda kendi milli yazılımlarımıza sahip olmadığımız için hep diğer ülkelerden yazılım almak zorundayız. Diğer ülkelerden aldığınız her yazılımın da arka kapısı ve gizli bölümleri var. Bu bölümlerden başkaları rahatlıkla sizin programlarınıza girebiliyorlar. İşte bu Mavi Bebek Mavi Balina gibi oyunlarla, virüs programlarıyla çocukların özel bilgilerine ulaşabiliyorlar. O yüzden bizim kesinkes kendi milli yazılımlarımızı yazacak bilişimcilere ihtiyacımız var ” dedi.
ORTAK ÇÖZÜM ÖNERİSİ: ANNE BABA İLGİSİ
Anne babaların çocuklarındaki davranış değişikliklerini takip ederek bu tür oyunlar oynayıp oynamadıklarını anlayabileceklerini ifade eden Demirbaş şöyle konuştu: “Çocuklarımızda biraz daha fazla vakit geçirelim ki onlardaki davranış farklılıklarını fark edelim. Tabii ki tamamıyla interneti bırakmak, cep telefonunu elinden almak tarzındaki anne baba tutumlarını yanlış buluyoruz. Çocuklarla beraber yapabilecekleri etkinlikler, oynayabilecekleri oyunlar bulabilirler bilgisayarda. Ara sıra çocuklarının ne tür siteleri ziyaret ettiklerini ne tür paylaşımlarda bulunduklarını izleyebilirler.”
Anne baba denetiminin yanı sıra devlet denetiminin de önemli olduğuna değinen Prof. Dr. Hancı ise “Sevgi ve ilgiye ihtiyacı olmayan kendini kanıtlamasına kendini ifade etmesine izin verilen çocuk kolay kolay bu oyunlara yönelmez” dedi.
‘MAVİ BALİNA’ ÇOCUK İNTİHARLARINA NEDEN OLMUŞTU
Daha önce de 2015 yılında ortaya çıkan Mavi Balina (Blue Whale Challenge) adlı bir oyun çocuklar arasında popüler hale gelmiş ve dünyada pek çok çocuğun ölümüne neden olmuştu. Bu oyuna bir şekilde katılan kişilerden, çoğu şiddet içeren 50 talimatın yerine getirilmesi isteniyor, 50 günlük bir süreyi kapsayan oyunun sonunda ise "yüksekten atlayarak ya da kendini asarak" intihar etme komutu veriliyordu. TBMM'de Mavi Balina bağlantılı olduğu iddia edilen intihar vakalarının artmasının ardından kurulan Bilişim Teknolojileri Bağımlılığı Araştırma Komisyonu’nun Kasım 2019’da açıklanan raporunda, 'Mavi Balina' adlı oyunun Türkiye'de yaklaşık 150 civarında gencin intiharıyla bağlantılı olduğunun düşünüldüğü belirtilmişti.
