Faiz artırım rüzgarı doları zirveye taşıdı

Dün akşam Fed beklentilere paralel bir şekilde 75 baz puanlık faiz artırımına gitti.

Fed'in faiz kararı öncesi 18.32 seviyesinde bulunan dolar/TL gece saatlerinde 18.33'ün üzerine çıktı. Sabaha karşı ise düşük hacimli piyasada 18.35'in üzeri görüldü.

Dolar yeni güne de 18.34 liranın üzerinde başladı. Sabah saatlerinde 18.38 liranın üzerine çıktı.

ENDEKS BU YIL YÜZDE 16 YÜKSELDİ

Fed'in kararı sonrası doların ana para birimleri karşısındaki performansını gösteren dolar endeksi 111.8 seviyesini aşarak 20 yılın zirvesine tırmandı. Dolar endeksi seneye 96.2 seviyesinden başlamıştı. Yani endeks 2022 genelinde yüzde 16.2 yükseldi.

AVRUPA'DA REKOR ENFLASYON

Euro/dolar paritesi ise sene başında 1.13'ün üzerindeydi. Dün akşam euro/dolar faiz kararının ardından 0.9813'e kadar gerilemesinin ardından bu sabah 0.99'a geri döndü. Buna rağmen Euro/dolar yıl genelinde yüzde 12.4 düştü. Euro'daki gerilemede Rusya ile devam eden krizin bir enerji krizine dönüşme ihtimali etkili oldu. Bunun yanında Avrupa Merkez Bankası'nın faiz artırımları için temmuzu beklemesi piyasalar tarafından 'geç aksiyon alındığı' şeklinde yorumlandı. Euro Bölgesi'nde enflasyon ağustosta yüzde 9.1 ile rekor kırdı.

DOLAR/TL YÜZDE 37 YÜKSELDİ

Doların TL karşısındaki yükselişi ise daha sert oldu. Dolar geçen yıl 21 Aralık'ta sığ piyasada 18.41 lirayı götmüştü. Ardından ertesi gün gelen Kur Korumalı Mevduat açıklamasıyla düşüşe geçti ve 2021'i 13.36 liradan kapattı.

Dolar/TL bugün itibarıyla yıl genelinde yüzde 37.4 yükseldi.

Dolardaki yükselişi tetikleyen Fed'in attığı sıkılaşma adımları oldu. ABD'de enflasyon ağustos ayında yüzde 8.3 ile Fed'in yüzde 2'lik hedefinin bir hayli üzerinde çıktı.

Fed artan enflasyonla mücadele için son 3 toplantıda üst üste 75 baz puanlık faiz artırımı kararı aldı. Son 5 toplantıda toplam 300 baz puanlık artırıma gitti.

MERKEZ İNDİRİMİ TERCİH ETTİ

Buna karşılık büyüme ve ihracatı önceliklendiren TCMB ise farklı bir yol izledi. Özellikle Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişiminin ardından küresel olarak enflasyon oranları yükselmeye başladı. Halihazırda dünya koronavirüs salgınının lojistik ağlarda yarattığı zararı tam olarak telafi edememişti.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali hem enerji hem de gıda fiyatlarında sert artışlara yol açtı. Türkiye'de de enflasyon ağustos ayında yüzde 80.2'ye çıktı. TCMB ise geçen ay herkesi şaşırtan bir şekilde 100 baz puanlık faiz indirimine giderek politika faizini yüzde 13'e indirdi.

FARKLI BEKLENTİLER

Merkez Bankası geçen ay piyasaları şaşırtan bir şekilde 100 baz puanlık faiz indirimine giderken bugün için karışık beklentiler bulunuyor.

AA Finans'ın 29 ekonomistin katılımıyla gerçekleştirdiği PPK beklenti anketinde ekonomistlerin 19'u faizinin yüzde 13'te sabit tutulacağını öngördü. Ankete katılan ekonomistlerden 9'u politika faizinde 100 baz puanlık, 1'i ise 50 baz puanlık indirim beklediğini bildirdi. Ekonomistlerin yıl sonu politika faiz oranına ilişkin beklentilerinin medyanı da yüzde 13 oldu.

Reuters anketine katılan 14 ekonomistin 11'i de TCMB'nin bu toplantıda politika faizini sabit bırakacağı görüşünü bildirdi. Ankete katılan bir kurum 50 baz puan faiz indirimi beklerken iki kurum ise 100 baz puan indirim yapılacağı tahmininde bulundu.

Bloomberg HT Araştırma Birimi tarafından gerçekleştirilen ve 17 kurumun katıldığı ankette medyan beklenti politika faizinin 50 baz puan indirimle yüzde 12.50 seviyesine indirilmesi yönünde gerçekleşti. 9 kurum faizlerde indirime gidilmesini beklerken, bunların 8'i 100 baz, biri ise 50 baz puanlık faiz indirimi beklentisi açıkladı.

JAPON YENİ DE YÜZDE 20 DEĞER KAYBETTİ

TCMB'nin yanında büyük ekonomiler arasında faiz artırımı yerine destekleyici politikaları tercih eden bir diğer merkez bankası ise Japonya Merkez Bankası (BoJ) oldu. BoJ bugün de politika faizini eksi yüzde 0.1'de sabit tuttu. Fed'in de kararının etkisiyle dolar/Yen 145'i görerek 24 yılın zirvesine ulaştı. Japon Yeni dolar karşısında yıl genelinde yüzde 20 değer kaybetti.