Bor, pek çok sektörde verimi arttırıyor

Türkiye'nin en önemli yer altı zenginliklerinin başında gelen bor, tarımda kullanıldığında mahsul verim ve kalitesini artırıyor. Bor rezervleri açısından yüzde 72'lik payla lider konumda olan Türkiye, dünya rafine bor üretiminin yaklaşık yüzde 34'ünü karşılıyor.

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Zafer Sunu, son yıllarda yapılan araştırmalarda, tarımda borlu gübreler kullanıldığında başta tahıllar olmak üzere birçok mahsulün verim ve kalitesinde ciddi yükselmeler görüldüğünü söyledi. Buğdayın, Türkiye'de tarla bitkileri arasında en çok ekilen, tarım üretiminde en büyük paya sahip ürün olduğunu belirten Prof. Dr. Sunu, "Ekonomik olarak yetiştirilmesi, birim alandan en fazla kaliteli verimi almakla mümkündür. Bu da diğer kültür tedbirleri yanında dengeli gübrelemeyle yapılabilir. Son yıllardaki çalışmalarda, dünya ve Türkiye topraklarında mikro besin elementleriyle ilgili problemlerin yaygınlık gösterdiği ortaya koyulmuştur. Bunlardan biri de bordur. İki yıllık tarla denemeleri sonuçlarına göre bor uygulamasıyla ekmeklik buğday dane veriminde çok önemli artışlar elde edilmiştir." dedi.

Türkiye'de toplam 9,5 milyon hektar alanda buğday ekildiğini ve yılda ortalama 20 milyon ton mahsul elde edildiğini kaydeden Mustafa Zafer Sunu, "Hektar başına 2,5 kg bor kullanılırsa, yüzde 35 verim alınıyor. Bu oranlar sarımsakta 2 kg'da yüzde 22, yoncada 3 kg'da yüzde 30, domateste 1,5 kg'da yüzde 18, fındıkta 2 kg'da yüzde 19 oranında, pirinçte 3 kg'da yüzde 20." şeklinde konuştu.

Borlu gübre fazla kullanıldığında çok zararlı olabileceğini de vurgulayan Sunu, "Kontrole göre hektar başına 3 kg bor uygulaması, örtülü masurada yetiştirilen çilek bitkisinde yüzde 27`lik artış sağlarken aynı doz, açık sistemde yüzde 12 oranında artışa sebep olmaktadır. BOREN tarafından üretilen bor içerikli gübre, gerek topraktan gerekse dozu iyi ayarlanmak şartıyla yapraktan kullanılabilir." diye belirtti.

Borun dünyada, başta cam ve cam elyafı olmak üzere deterjan ve ağartıcılar, seramik, tarım, alev geciktiriciler, ahşap koruma ürünleri, çeşitli inşaat malzemeleri, kimya, metalurji, nükleer uygulamalar, tıp, özel bor kimyasalları ve yüksek teknoloji ürünleri gibi 250'ye yakın alanda kullanıldığını aktaran Prof. Dr. Sunu, şunları kaydetti: "Rezerv açısından lider konumda olan Türkiye'de ise yurt içi bor kullanımı seramik, cam, deterjan ve kimya sanayileriyle sınırlıdır. Bu oranı ve dolayısıyla dünya pazarındaki payımızı artırmak için bor ürünlerinin kullanıldığı sanayi dallarının geliştirilmesi, yeni bor ürünlerinin çıkarılması, bunların ve potansiyel kullanım alanlarının sanayiye aktarılması gerekmektedir."

CİHAN