İPM-Sabancı Üniversitesi-Stiftung Mercator Girişimi'nden "COP28'den İzlenimler"
İPM-Sabancı Üniversitesi-Stiftung Mercator girişiminin düzenlediği '2023 Dubai İklim Zirvesi-COP28'den İzlenimler' isimli panel İPM İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Ümit Şahin'in moderatörlüğünde gerçekleştirildi.
İPM İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Ümit Şahin'in moderatörlüğünde gerçekleştirilen pandelde; İPM Kıdemli Proje Danışmanı Dursun Baş, CAN Avrupa Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Sorumlusu Elif Cansu İlhan, Oil Change International Bölgesel Program Direktörü Mahir Ilgaz ve WWF-Türkiye İklim ve Enerji Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu da konuşmacı olarak yer aldı.
Şahin konuşmasında COP28'deki izlenimlerin öncesinde iklim krizinde son durum ve 2023 sonu itibariyle nerede olunduğunu özetlerken "Dünyanın büyük bir kısmı normalden çok sıcak. Bu sene şok edici bir sıcaklık artışı ile karşı karşıyayız. 1.5 derece tahminini en geç 2028 gibi kalıcı olarak geçeceğimizi öngörüyoruz. Buzulların erimesi de rekor kırıyor. Arktik'teki buzul erimesi fazla ama rekor değil. Fakat Antarktika'da deniz suyunda görülmemiş bir erime var. Grönland'da ortalamasının çok üstünde erime var. Peki sonuç olarak nereye gidiyoruz? Paris Anlaşması altındaki bütün ülkeler hedeflerini yerine getirirlerse 2,5 buçuk derece bir ısınmaya doğru gidiyoruz. Bunun da sınırı 2 derece, 3 derece arasında. Bu da şu an ülkelerin emisyon azaltım hedeflerinin tutmaları halinde oluyor. Bu tabii çok kötü bir haber. Yani iki buçuk, üç derecede nasıl bir dünyayla karşılaşacağımız, bunu da yaşayıp ulaşamayacağımız tartışılır" dedi.
COP28'deki izlenimlerine değinen Şahin "Zirvede enteresan bir şekilde fosil yakıtlarla ilgili zayıf da olsa bir cümle kuruldu hem de ilk defa bir petrol ülkesinin ev sahipliğindeyken kuruldu. Bu metni 127 ülkenin desteklediği söyleniyor. 70 ülke desteklemiyor anlamına geliyor bu ama 127 ülke destekliyor. Geçen sene bu 80'di. Burada bir iyileşme var. Biliyorsunuz, Paris Anlaşması'na göre her yıl 20-25 arasında gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere 100 milyar dolarlık bir finansman sağlaması gerekiyor. O 100 milyara ulaşılamadı henüz ama 2025 sonrası için artık böyle bir rakamdan ziyade yeni bir finansman hedefinin kabul edilmesi isteniyor. Bu tartışma gelecek sene Bakü'de yapılacak olan COP29'a kaldı" diye konuştu.
Şahin'den sonra söz alan Dursun Baş zirveye dair rakamsal verilere vurgu yaparak "Geçen yıla kadar en büyük katılımcı sayısına olan Şanghay şehri ikiye katlamış durumda. Toplam katılımcı sayısı 100 binin üzerindeydi. 4 bine yakın farklı kurumlar katıldı taraf, basın ve gözlemci olarak. 2456 civarında ise fosil endüstrisi temsilcisi yer aldı. Net olarak Türkiye nerede duruyor burada? Türkiye yaklaşık 1000 katılımcıyla 7'nci sırada ve büyük ülkeler arasına girebilmiş durumda" dedi.
Baş, 2030 yılına kadar yüzde 43, 2050’de ise sıfır emisyon hedefi olduğunun da altının çizildiğini belirtti.
Panel bölümünde değerlendirmede bulunan Oil Change International Bölgesel Program Direktörü Mahir Ilgaz "Bize ayrıntılı bir yol haritası sunması gerekiyordu ve sivil toplum kısmı eksik kaldı. Finansal kısmi eksik kaldı. Fona sadece gönüllü desteklerle başlandı ve eksik kaldı" dedi. CAN Avrupa Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Sorumlusu Elif Cansu İlhan da zirvede özellikle finansman bölümünün eksik kaldığına vurgu yaparken "COP 28'in bize ayrıntılı bir yol haritası sunması gerekiyordu. Özellikle finansman kısmı eksik kaldı" diye konuştu.
Panelde, zirveye ilişkin değerlendirmede yapan WWF-Türkiye İklim ve Enerji Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu "5 yılda bir de anlaşmanın amacına giden yolda ne yapıldığının bir durum değerlendirmesi yapıp ve burada geleceğe ilişkin de bir harita konması gerekiyor. Anlaşmanın parçası olarak. Buradaki olumlu taraflardan bir tanesi, çok net bir biçimde 1,5 derecelik yolda olmadığımızın tespiti net bir biçimde yapılmış oldu. Bununla beraber mevcut çabaların kesinlikle 3 derece yönünde olmadığı, 2030 yılı itibariyle yüzde 45 azaltım yapılması gerektiği de kayda geçmiş oldu" ifadelerini kullanırken zirvede daha çok doğa koruma ve iklim konusunda vurgu yapıldığını belirtti.
