Şeker fiyatına yüzde 31 – 85 zam

Türk Şeker, piyasada yaşanan şeker krizine çözümü ikili fiyat açıklamakta buldu. Türk Şeker’in baklavacı, pastaneci ve içecek imalatçılarına şeker satışını durdurması nedeniyle bir süredir marketlerde Türk Şeker’e ait şeker satışlarına sınırlama getirilmişti. Marketler, kişi başı şeker satışını 5 kilogram ile sınırlamıştı.

Türk Şeker bugün, artan maliyetleri dikkate alarak şeker fiyatlarında güncelleme yaptığını açıkladı. Şekerin kilogram fiyatının 31 Mart 2022 tarihi itibari ile KDV dahil 7.80 TL olarak belirlendiğini duyurdu.

Ayrıca, imalatçı firmalara destek olmak için kapasite raporu, fiili kullanım durumu gibi kriterler dikkate alınarak imalatçılara yeniden şeker satışına başlandığı belirtilen açıklamada, bu çerçevede 50 kilogramlık şekerin çuval fiyatının KDV dahil 550 TL olarak güncellendiği ifade edildi.

İKİLİ FİYAT AÇIKLADI

Böylece KDV dahil fiyat artışı marketlere satılan şekerde yüzde 31, imalatçılara satılan şekerde ise yüzde 85 oldu. Türk Şeker, şeker fiyatlarına en son 4 Mart’ta zam yapmıştı.

Türk Şeker’in KDV hariç satış fiyatı 2021 şubat ayında 3.93, 16 Kasım 2021 tarihinde 4.91, 4 Mart 2022 tarihinde de 5.90 TL olarak uygulandı.

Şekerde katma değer vergisi 14 Şubat’ta yüzde 8’den 1’e indirildi. Bu nedenle KDV hariç fiyat üzerinden yapılan karşılaştırmaya göre, şeker fiyatı mart ayında yüzde 20 oranında artırılmıştı. Buna göre, marketlere satılan şeker fiyatındaki artış 4 Mart’a göre yüzde 31, 16 Kasım 2021’e göre yüzde 57, Şubat 2021’e göre de yüzde 96 oranında arttı.

İmalatçılara verilen KDV hariç şeker fiyatı ise 4 Mart’a göre yüzde 85, 16 Kasım 2021 tarihine göre yüzde 122, Şubat 2021’e göre de yüzde 177 oranında arttı.

PİYASADA ŞEKER SIKINTISI NEDEN OLUŞTU?

Yurt dışına ihraç edilen bisküvi başta olmak üzere ihraç ürünlerinin üretiminde kullanılan şeker normalde dahilde işleme rejimi (DİR) kapsamında yurt dışından ithal ediliyor. İddiaya göre, yurt dışında şeker fiyatlarının artması üzerine bazı ihracatçı firmalar daha önce yurt dışından getirdikleri şeker ihtiyaçlarını iç piyasadan karşıladı. Bu da şeker talebinde artışa yol açtı.

Türk Şeker, bir süredir imalatçılara şeker satışını durdurdu. Raf Fiyat Garanti (RFG) sistemi kapsamında marketlere, belli bir fiyattan vatandaşa satma garantisi ile şeker satışına başladı. İmalatçılara satışın durdurulması üzerine özel sektöre ait şeker fabrikalarının piyasaya sürdüğü ürün fiyatı da hızla artarak kilo başına 14 – 16 lira gibi rakamlara yükseldi.

Türk Şeker’in ilk kez başlattığı iki ayrı fiyat uygulaması dolayısıyla özel sektörün şeker fiyatları Türk Şeker’in imalatçılar için belirlediği rakama yaklaşarak 11.5 lira seviyelerine düştü.

“NEREDEYSE KARNE İLE SATIYORUZ”

Ankara’da 50 dolayında zincir marketi bulunan Mustafa Altunbilek, geçen hafta bir grup gazeteci ile buluşmada şeker sıkıntısını şu sözlerle anlattı:

“Şekeri neredeyse karneyle satıyoruz. Beş kilodan fazla alamazsınız diyoruz. Duvarlara yazı yazdık. Kavga çıkıyor, personelin üzerine yürüyor. Bunu toplayan karaborsacılar var. Devletin şekeri. Devlet fiyatını belirlemiş. Önceden parasını yatırıyoruz. Ama bugün özel sektörden şeker alamıyorum. Şeker üretimi az mı çok mu bunu da bilemiyorum. İmalatçılar şeker bulamıyor.”

DOLAR BAZINDA 1 YILDA YÜZDE 27 YÜKSELDİ

Uluslararası piyasalarda beyaz şekerin ton fiyatı 1 sene önce 445 dolardı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi öncesinde dahi Brezilya gibi önemli üretici konumundaki ülkelerde koronavirüs salgınının üretim ve lojistikte yarattığı sorunlar nedeniyle 495 dolara çıkmıştı. Savaşın başlamasıyla ise sert bir yükseliş yaşandı. Bu hafta fiyatlar 565 dolarla 5 yılın zirvesini görürken bugün yeniden 546 dolara çekildi. Savaşla beraber böylece beyaz şeker fiyatlarındaki artış yüzde 10'u buldu. Dolar bazındaki yıllık artış ise yüzde 27 oldu.