İngiliz F-35 jeti Akdeniz'e düştü
Bir İngiliz F-35 jetinin Akdeniz üzerindeki rutin operasyonlar sırasında denize düştüğü bildirildi. 100 milyon sterline mal olan bu kaza, İngiltere'nin ilk F-35 kaybı oldu.
İngiliz Savunma Bakanlığının açıklamasında, "HMS Queen Elizabeth gemisinden kalkan uçağın pilotunun bu sabah Akdeniz'deki rutin uçuş operasyonları sırasında kendini fırlattığı" belirtildi.
Uçak denize düşerken pilotun güvenli şekilde gemiye geri döndüğü kaydedilen açıklamada, olayla ilgili soruşturma başlatıldığı, bu nedenle daha fazla yorum yapılmayacağı ifade edildi.
BBC savunma muhabiri Jonathan Beale, soruşturmanın olası teknik veya insan hatasına odaklanacağını söyledi.
Uçak gemisinde her biri 92 milyon sterline mal olan sekiz İngiliz F-35B ve ABD Deniz Piyadeleri'ne ait 12 F-35B var.
F-35 SAVAŞ UÇAĞI
F-35 savaş uçakları birçok uçağın özelliklerinin tek uçakta birleştirilmesi fikri ile yapılan NATO uçakları. 4.33 metre yüksekliğe sahip uçağın uzunluğu 15.67 metre. 1667 km menzili olan savaş uçağının azami hızı 1932 km/s. Azami irtifa ise 60 bin feet. Yani yaklaşık 18 bin 280 metre. 1 kişilik mürettebat için tasarlanan savaş uçağının normal ağırlığı 22 ton.
Tüm silahlarını gövde içinde saklayabilen F-35 uçağı, hedeflerini çok uzak mesafelerden görebiliyor. Tırmanma hızı ise saniyede 200 metre. F-35, radarda tespit edilemeyen 5. nesil savaş uçağı.
Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasından sonra, dokuz ülkeden kalan sekizi (ABD, İngiltere, Avustralya, Kanada, İtalya, Hollanda, Danimarka ve Norveç) programa devam ederken bu ülkeler dışında İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri, Belçika, Japonya, Singapur, Güney Kore ve Polonya F-35 uçakları siparişi veren diğer ülkeler oldu.
F-35'LERİN TEKNİK SORUNLARI
ABD Deniz Piyade Kolordusu filosunda yer alan bir F-35B tipi yeni nesil savaş uçağı, 2018 yılında South Carolina eyaletindeki eğitim uçuşu sırasında düşmüştü. Açıklamada, pilotun fırlatma koltuğuyla güvenli bir şekilde uçaktan atladığı ve olayda herhangi bir can kaybı yaşanmadığı belirtilmişti. Bu, F-35 savaş uçağının geçirdiği ilk kaza olarak kayıtlara geçmişti.
ABD'nin Eglin Hava Üssü'nde Mayıs 2020'de düzenlenen bir eğitim uçuşu sırasında F-35 uçağı düşmüş, ilgili soruşturmada uçaktaki sistem arızalarının kazaya neden olduğu tespit edilmişti.
ABD Hükümet Sorumluluklar Ofisi'nin 2019'daki raporu, parçalarda uyuşmazlık, tamiratta uzun süreli gecikmeler ve gerekli parçaların tedarik edilememesi gibi sebeplerden dolayı F-35 savaş uçaklarının planlanandan çok daha az test uçuşu yapabildiğini ortaya çıkarmıştı.
TÜRKİYE'NİN PROGRAMDAN ÇIKARILMASI
Türkiye, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın aldığı için yaşanan kriz sonrası Amerika Savunma Bakanlığı (Pentagon) tarafından 21 Nisan 2021’de F-35 Programı ortak mutabakat zaptından çıkartıldı.
Bu duruma ısrarla itiraz eden Ankara, kararı değiştiremedi.
30 adet F-35 siparişi veren Türkiye, program kapsamında 100 uçak almayı planlıyordu.
Türkiye, F-35 projesi çerçevesinde ABD'ye yaklaşık 1,4 milyar dolar ödeme yapıldığını ve bu nedenle üç farklı seçeneğin çözüm olacağını söylüyor: "Bizim için aslında seçenekler basit; ya bu programa geri döneceğiz ya bize vadedilen uçakları alacağız ya da paramızı iade edecekler. Bu çerçevede F-35 için ödenen meblağın F-16 filomuzun modernleştirilmesi için kullanılması da bir seçenek olarak gündemde."
