Türkiye Enerji Görünümü çalışmasının ilki yayınlandı

Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) Türkiye Enerji Görünümü (Turkey Energy Outlook) çalışmasının ilkini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Dr. Fatih Birol ve IICEC Araştırma Direktörü Bora Şekip Güray’ın katıldığı online toplantı ile açıkladı.

IICEC Araştırma Direktörü Bora Şekip Güray'ın detaylarını açıkladığı rapor gelecek 20 yılda Türkiye enerji sektörünün hangi şartlarda nasıl gelişebileceğine dair çeşitli senaryolar ve dikkat edilmesi gereken 10 önemli tavsiye ortaya koyuyor. Güray, raporun kamu-sanayi-akademi başarı üçgeninde, kapsamı ve içeriği bakımından politika yapıcılara, yatırımcılara, iş dünyasına ve akademik çalışmalara ışık tutmasını beklediklerini söyledi.

2 FARKLI SENARYODA DEĞERLENDİRİLDİ

Güray'ın verdiği bilgiye göre Türkiye enerji sektörünün, 2040'a referans ve alternatif olmak üzere 2 farklı senaryoda mercek altına alındığı raporda, enerji güvenliğini güçlendirmek, yerli kaynakların kullanımını artırmak, enerji verimliliğini geliştirmek, temiz enerji altyapıları oluşturmak, sürdürülebilir bir enerji sistemine ulaşılmasına yönelik adımları destekleyen ve rekabetçi enerji piyasasını geliştirmek için gerekli politikalara ilişkin öneriler ve öngörüler yer aldı.

YENİLENEBİLİR VE NÜKLEERİN PAYI 2040'TA YÜZDE 75'E ÇIKACAK

Rapora göre, yenilenebilir enerji ve nükleerin 2040'a toplam elektrik üretimindeki payı referans senaryoda yüzde 58'e ulaşırken, bu oran alternatif senaryoda yüzde 75'e çıkacağı öngörülüyor. Rüzgar ve güneşin elektrik üretiminde geçen yıl yüzde 11 olan toplam payının 2040'ta yüzde 36'ya yükselmesi bekleniyor.

YENİLENEBİLİR ENERJİNİN PAYI ARTACAK

Birincil enerji arzının 2040'a doğru daha sürdürülebilir ve daha az ithalata dayalı bir yapıya ulaşacağı öngörülüyor. Bu kapsamda, petrolün payı yüzde 29'dan yüzde 24'e düşerken, yenilenebilir enerji en hızlı büyümeyi göstermesi ve elektrik üretimindeki payını yüzde 14'den yüzde 33'e artırması bekleniyor. Elektrik enerjisinin nihai enerji talebindeki payı ise 2019'daki yüzde 22 seviyesinden yüzde 28'e çıkacağı tahmin ediliyor.

YILDA 9 MİLYAR DOLAR YATIRIM GEREKİYOR

Elektrik sektörü dahil tüm sektörlerde teknoloji odaklı bir dönüşümü gerçekleştirebilmek için yıllık 8 ila 9 milyar dolar arasında yatırım gerekiyor.

GAZ ARZININ YÜZDE 51'İ YERLİDEN KARŞILANABİLİR

Yenilenebilir enerjiyle yerli kaynakların elektrik üretimindeki payının artmasının yanı sıra doğal gazın elektrik üretimindeki payının azalacağı öngörülüyor. Öte yandan, Türkiye'nin Karadeniz'deki keşfiyle yerli gaz üretiminin artması ve referans senaryoda doğal gaz arzının yüzde 25'inin, alternatif senaryoda ise yüzde 51'inin yerli gazla karşılanabileceği tahmin ediliyor.

10 POLİTİKA ÖNERİSİ

Raporda yer alan 10 politika önerisi arasında yatırımların cazibesinin artırılması, daha rekabetçi elektrik ve doğal doğalgaz gaz piyasalarına geçişin hızlanması, maliyetleri yansıtan fiyatlandırma ve sosyal boyut da gözetilerek özel sektör katılımının artırılması, elektrik üretiminde yenilenebilir enerji ve nükleerin payının artırılması yer alıyor. Öneriler şöyle:

Modern enerji hizmetlerine artan talebin karşılanması ve daha güvenli, verimli ve sürdürülebilir bir enerji geleceğini temin etmek üzere yatırımların cazibesinin artırılması;

Daha rekabetçi elektrik ve doğal gaz piyasalarına geçişin hızlanması, maliyetlerini yansıtan fiyatlandırma ve sosyal boyut da gözetilerek özel sektör katılımının artırılması;

Elektrik üretiminde yenilenebilir enerji ve nükleerin payının artırılması ve talep tarafı hizmetlerini de içerecek şekilde elektrik şebekelerinin esnekliğinin güçlendirilmesi;

Daha fazla elektrifikasyon ve yenilenebilir enerji kullanımı ile de desteklenecek şekilde tüm sektörlerde enerji ve yakıt verimliliğinin artırılması;

Güçlü politika girişimleri, piyasa odaklı ve yenilikçi finansman ve iş modelleri yoluyla binalarda ve sanayide enerji verimliliği potansiyelinin değerlendirilmesi;

Elektrikli araçların ve şarj altyapısının hızlı büyümesi ve eski, verimsiz ve kirleticiliği yüksek ulaşım araçlarının araç parkından çıkarılması;

Enerji ve petrol yoğun karayolu ulaşımından raylı sistemler ve deniz ulaşımına geçişin artırılması ve veri ile desteklenmiş kentsel ulaşım planlaması, etkin toplu taşıma yatırımları ve yöntemleri ile şehiriçi özel araç trafiğinin azaltılması;

Arama ve üretim çabaları ve yatırımlarının sürdürülmesi sayesinde daha fazla petrol ve doğal gaz keşfi ve üretimi sağlanması;

Enerji arz ve talep zincirinde dijitalleşme ve ileri veri analitiğinin daha yaygın kullanılması;

İleri enerji teknolojilerinde inovasyon, Ar-Ge ve üretimin artırılması.

'ÇALIŞMA TÜRKİYE’DE BİR İLK, ÖNCÜ'

Lansmanda konuşan Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, Türkiye Enerji Görünümü çalışmasının Türkiye'de bir ilk olduğunun altını çizdi. Raporun politika yapıcıları, özel sektör-endüstri ve akademi tarafından ortak akılla hazırlandığını, bağımsız ve objektif bir üniversite çalışması olduğunu kaydeden Sabancı,''Bu raporun, Türkiye'nin yabancı sermaye ve yatırımcı çekme cazibesini artırmaya, modern yenilikçi enerji teknolojileri çekmeye referans olmasını umuyorum." değerlendirmesinde bulundu.

'YENİ KRAL GÜNEŞ'

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol ise pandemi nedeniyle dünya genelinde enerji kullanımında bu yıl yüzde 5 düşüş yaşandığını belirtti. Bu sene dünya genelinde kurulan elektrik santrallerinin yüzde 50'sini tek başına güneşin oluşturduğuna dikkat çeken Birol ''Bu nedenle güneşi dünya elektrik pazarlarının yeni kralı tayin ettik." dedi.

Birol, Türkiye'de elektrik tüketiminin salgın öncesi döneme göre arttığına dikkati çekerek, "Bu sadece enerji için değil, Türkiye'nin ekonomik olarak toparlanmasında öncü bir gösterge olarak düşünülebilir. Hepimizi sevindiren doğal gaz keşfi de bu dönemde Türkiye'den gelen başka bir güzel haber oldu." diye konuştu.

Türkiye Enerji Görünümü çalışmasının, Türkiye'de yapılan en kapsamlı ve detaylı modelleme çalışması olduğunu belirten Birol ''Bu projeksiyonların sonucunda Türkiye'de dikkat edilmesi gereken 10 önemli tavsiye ortaya konuldu. Bu tavsiyelerin amacı Türkiye enerji sektörünün daha güvenli, maliyetleri daha düşük ve çevreye daha duyarlı bir hala getirebilmek." ifadelerini kullandı.