Yunan gaz şirketine 200 milyon Euro nasıl ödenecek?
Yunanistan devlet doğalgaz şirketi DEPA'nın, BOTAŞ'tan, uluslararası tahkimde "geçmişe yönelik" olarak (retroactive) 200 milyon euro dolayında bir dava kazandığı açıklandı. Davanın gerekçesi, ödeme biçimi ve ödemeye esas olacak döneme ilişkin ayrıntı verilmedi. HABERTÜRK, bu soruların ardına düştü. Dava sürecinde de yer alan uzmanlarla görüştü. Buna göre Türkiye, Azerbaycan'la yaptığı anlaşma gereğince, bu ülkeden ithal ettiği gazın yılda 750 milyon metreküplük bölümünü Yunanistan'a satıyor. BOTAŞ, bu gazı "k" faktörü olarak adlandırılan bir payla ya da kar marjıyla Yunanistan'a ihraç ediyor. BOTAŞ ile DEPA, önce "temel gaz fiyatı" konusunda tahkimlik oldu. BOTAŞ, Azerbaycan da Türkiye'ye verdiği gazın fiyatını artırdığı için (bu artışı doğal olarak DEPA'ya yansıttı) tahkimi kazandı. Uzmanlara göre daha sonra "k" faktöründe bir artış yapıldı. DEPA, bu kez "k" faktörünü tahkime taşıdı ve bu davayı kazandı. Geriye yönelik 200 milyon euroluk ödeme gündeme geldi. BOTAŞ ile DEPA'nın ödeme konusunda anlaşma yapmak üzere bir araya gelmesi, nakit yerine mahsuplaşma yoluyla ödemenin yapılması bekleniyor. Olcay Aydilek'in haberi...
Türkiye’de yılda 45-50 milyar metreküp aralığında doğalgaz kullanılıyor. Türkiye, gaz ihtiyacının hemen hemen tamamını ithalat yoluyla karşılıyor. Rusya, İran, Azerbaycan’dan boru hatları üzerinden gaz alıyor. Başta ABD, Katar, Cezayir olmak üzere değişik ülkelerden de LNG ithal ediyor.
AZERBAYCAN ANLAŞMASI
Azerbaycan Şah Deniz I sahasında üretilecek olan doğal gazın Gürcistan üzerinden Türkiye’ye taşınması amacıyla inşa edilen Azerbaycan - Türkiye (Şah Deniz 1) Doğal Gaz Boru Hattı, 2007 yılında işletmeye alındı. BOTAŞ, bu hattan ithal edilen gazın bir bölümünü, “re-export hakkı” olarak adlandırılan hüküm gereğince Yunanistan’a ihraç ediyor. Yunanistan’la, bu konuda 2003 yılında doğal gaz alım satımına ilişkin anlaşma imzalandı. Anlaşma, 2021 yılı sonunda bitecek.
750 MİLYON METREKÜP
Anlaşma uyarınca Türkiye, Yunanistan’a yılda 750 milyon metreküp gaz ihraç ediyor. BOTAŞ, bu gazı “k” faktörü olarak adlandırılan bir payla Yunanistan’a veriyor.
BOTAŞ ile DEPA, bir süre önce “temel gaz fiyatı” konusunda tahkimlik oldu. BOTAŞ, o dönemde Azerbaycan da Türkiye’ye sattığı gazın fiyatını artırdığı için (bu artışı DEPA’ya yansıttı) tahkimi kazandı.
Uzmanlara göre daha sonra “k” faktöründe bir artış yapıldı. DEPA, bu kez “k” faktörünü gerekçe göstererek, tahkim davası açtı. Bu davayı kazandı.
Geriye yönelik 200 milyon euroluk ödeme gündeme geldi. Uzmanlar, BOTAŞ ile DEPA’nın ödeme konusunda anlaşma yapmak üzere bir araya gelebileceğini belirterek, “Nakit yerine mahsuplaşma yoluyla ödemenin yapılması beklenebilir” görüşünü dile getirdi.
