Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Gündem Eğitim Tarih Avarız Vergisi Nedir, Neden Toplanmıştır? Avarız Vergisi Hangi Padişah Zamanında Sürekli Hale Geldi?

        Padişahın sahip olduğu vergilendirme yetkisinin bir sonucu olarak ortaya çıkmış ve kelime anlamı olarak “sonradan meydana gelen” manasına gelen avarız vergisi neden toplanmıştır? Avarız vergisi hangi padişah zamanında sürekli hale geldi? İşte, tüm detaylar…

        Avarız Vergisi Nedir?

        Avarız vergisi; olağanüstü durumlarda halktan ayni, nakdi ve hizmet olarak toplanan vergilerdir. Hem Müslümanlardan hem de gayrimüslimlerden toplanan avarız vergisi, başlangıçta savaş gibi olağanüstü durumlarda devletin ihtiyaçlarını karşılamak için toplansa da zaman içinde gerek savaşların uzaması gerekse de devleti mali düzeninin bozulması ile sürekli hale getirilmiştir.

        REKLAM

        Osmanlı Devleti’nde vergi sistemi, hane sayımına dayanır ve yapılan bu tespitle vergi verebilecek ve veremeyecek haneler tespit edilirdi. Avarız vergisinin toplanmasında da yine bu sistem uygulanmış ve avarız haneleri adı verilen bir grup oluşturulmuştur. Bu sisteme göre halk, gelirine ve sahip olduğu mülke göre gruplara ayrılmış ve halktan bu kurala uygun olarak avarız vergisi toplanmıştır.

        Bu noktada bu vergi sisteminin temelini oluşturan avarız hanesi kavramına açıklık getirmek gerekmektedir. Osmanlı vergi düzeninde hane kelimesi ev anlamına gelmektedir ve bir ev içinde yaşayan evli çifti ifade etmektedir. Avarız hanesi kavramında kullanılan hane sözcüğü ise bu anlamından bir miktar farklılık göstermektedir. Çünkü bir avarız hanesi birden fazla evden meydana gelebilmektedir. Bazı bölgelerde 10 ev bir avarız hanesi kabul edilmişken; bir başka yerde ise 25 hane avarız hanesi olarak gruplandırılmıştır.

        Başlangıçta sadece olağanüstü durumlarda toplanan bu verginin zamanla sürekli hale gelmesi üzerine, bazı hayır sahipleri kendi bölgelerini bu vergi yükünden kurtarmak için avarız vakıfları kurmuşlardır. Buna göre kurulan bu vakfın gelirleri avarıza tahsis edilmiş; gelirlerin yetmediği zamanlarda ise halk verginin geri kalanını kendi arasında toplayarak ödeme yoluna gitmiştir.

        REKLAM

        Avarız Vergisi Neden Toplanmıştır?

        Osmanlı Devleti’nde hem Müslümanlardan hem de gayrimüslimlerden toplanan avarız vergisi, başlangıçta özellikle savaş gibi olağanüstü durumlarda, devletin ihtiyaçlarını ve giderlerini karşılamak için toplanmıştır. İlk yıllarında, sadece ayni ve bedeni olarak toplanan bu vergi, devlette mali bozulmaların gün yüzüne çıktığı 17. yüzyıldan sonra ise tamamen nakdi olarak toplanmaya başlanmış ve bu şekilde hazinede yaşanan açıkların kapatılması amaçlanmıştır.

        Avarız Vergisi İlk Olarak Hangi Padişah Zamanında Toplanmıştır?

        Kökleri çok eskiye dayanan, hatta Osmanlı Devleti kurulmadan önce var olan bazı Anadolu beyliklerinin de zaman zaman toplamış olduğu avarız vergisi; Osmanlı Devlet’inde ilk kez II. Bayezid döneminde toplanmıştır. 1509 yılında gerçekleşen halkın “Küçük Kıyamet” olarak adlandırdığı İstanbul depreminin ardından ilk kez toplanan bu vergi ile depremin yaratmış olduğu zararlar ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır.

        Avarız Vergisi Hangi Padişah Zamanında Sürekli Hale Geldi?

        Osmanlı Devlet’inde, savaşların süresinin uzaması, farklı savaşların arka arkaya gerçekleşmesi ve devletin mali düzeninin bozulmasının ardından avarız vergisi; önce tamamen nakdi olarak toplanmaya başlanmış, sonrasında ise sürekli hale getirilmiştir. Avarız vergisinin sürekli hale getirilmesi ise 1730 ile 1754 yılları arasında Osmanlı tahtında oturan I. Mahmud döneminde gerçekleşmiştir.

        ÖNERİLEN VİDEO
        Haberi Hazırlayan: Türker Üner
        Şurada Paylaş!

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ