Kıyameti tahmin ettiklerini sanıyorlardı... Mayaların takvimi neden 2012'de sona erdi?
21 Aralık 2012, modern dünyada kıyamet senaryolarıyla anılsa da, Mayalar için bu tarih evrensel bir döngünün sonu ve yeni bir başlangıcından öteye gitmiyordu. Arkeolojik ve epigrafik çalışmalar, antik Maya toplumlarında bu tarihin bir "kıyamet günü" olarak algılanmadığını açıkça ortaya koydu. Peki neden bu kadar popüler hale geldi?
ABONE OL
21 Aralık 2012, dünya çapında kıyamet çağrıştıran bir tarih olarak medya ve popüler kültüre yerleşti. Oysa Maya uygarlığının astronomik hassasiyetle şekillendirdiği takvimi “son gün” değil; yeni bir döngünün başlangıcı anlamını taşıyordu.
Maya uygarlığı, Long Count (Uzun Sayım) adı verilen takvimiyle tanınır. Bu sistemde “bʼakʼtun” adı verilen 13 büyük döngü vardır ve her biri yaklaşık 394,26 yıl sürer. 13 bʼakʼtun, neredeyse 5126 yıllık bir zaman dilimine karşılık gelir; 21 Aralık 2012 tarihi ise 13.0.0.0.0—yani bu uzun döngünün sonu—olarak hesaplanmıştır.
Uluslararası kabul görmüş Maya uzmanları, bu tarihin hiçbir antik kayıtta “kiyamet günü” anlamında geçmediğini vurgulamıştır. Ardından gelen yeni döngü, bir “reset” (sıfırlama) işlevi görüyordu. Bu durum, kilometre sayacı 99.999’dan 0 değerine dönünceki gibi doğal bir döngü değişimidir.
21 Aralık 2012’nin bir takvim dönemi sonu olarak belirginliği, Antik Maya metinleri arasında en çok Tortuguero Monument 6’da yer alır. Burada, Bolon Yokte adlı yaratılış ve savaş tanrısıyla ilgili ritüellerin vurgulandığı belirtiliyor. Bu da dönemin tinsel-mitolojik bir anlam taşıdığını gösterir; ancak kıyamet değil, tanrısal dönüşüme işaret eder.