Prometyum nedir, nerelerde kullanılır? Prometyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri
Yapay olarak üretilen bu radyoaktif elementin keşfi yıllarca sürmüştür. Adını Yunan mitolojisindeki Prometheus'tan alan element, kimyasal açıdan diğer nadir toprak elementlerine benzerlik göstermektedir. Prometyum nedir, nerelerde kullanılır? Prometyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.
Nadir toprak elementleri arasında en son keşfedilen elementin ticari kullanımı yoktur. Bazı araştırmalar ve kritik ürünlerde kullanımına rastlanır. Tıbbi cihazlarda kullanılması için ise araştırmalar devam etmektedir. Prometyum nedir? Nerelerde kullanılır? Prometyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.
Prometyum Nedir?
1902 tarihinde Bohuslav Branner, prometyumun periyodik tabloda neodim ve samaryum arasında bir element olabileceğini düşündü ancak elementi bulamadı. Uranyum madenlerinde nükleer tepkimeler sonucunda prometyum üretilmektedir ancak milyonlarca ton uranyum madenindeki prometyum miktarı bir mikrogramdan daha az bulunmaktadır; bu sebeple doğadan elde edilmemektedir. 1945 yılında yakıt olarak uranyumun kullanıldığı bir nükleer reaktörde fisyon tepkimesi sonucu açığa çıkan ürünlerin laboratuvar ortamında ayrıştırılmasıyla elde edilmiştir. Andromeda Gökadası’ndaki bir yıldızın prometyum ürettiği keşfedildi ancak sürecin nasıl gerçekleştiği henüz aydınlatılmadı. Radyoaktif bir metal olan bu element daha çok bilimsel araştırmalarda kullanılmaktadır.
Prometyum Nerelerde Kullanılır?
Kullanımının büyük çoğunluğunu araştırmalar içermektedir. Element, yumuşak bir beta ışıması yapmaktadır. Bu nedenle de parlak materyallerin üretilmesinde tercih edilir. Fosfor bileşiği ışığın hücrelerine güç kazandırmaktadır. Taşınabilir x ışığı kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Element, nükleer bataryalarda çok az miktarda bulunmaktadır. Bu bataryalar kalp pillerinde, güdümlü füzelerde ve radyolarda kullanılmaktadır. Prometyumun radyoaktif bozunmasından fosforlu maddelerin ışık açığa çıkarmasını sağlamak için elementten faydalanılmaktadır. Bu ışık gözesi tarafından elektriğe dönüştürülmektedir. Uydularda yardımcı ısı ve enerji kaynağı olarak kullanımına rastlanır.
Prometyum Simgesi
Elementin simgesi “Pm” harfleriyle ifade edilmektedir. Yapay olarak nükleer reaktörlerde üretilen prometyumun metalik formu hakkında çok fazla bilgi yer almamaktadır. 30'dan fazla bileşik oluşturabilmektedir. Hidroklorik asitte çözündüğünde suda çözünen sarı bir tuz meydana getirmektedir. Bileşikleri ise pembe ve kırmızı renkli olma eğilimi gösterir. Prometyum tuzları soluk mavi ve yeşilimsi ışık saçarak karanlıkta parlamaktadır. Ayrıca lüminesans özelliği gösterir.
Prometyum Sembolü
Periyodik tabloda element “Pm” sembolüyle temsil edilmektedir. Element, doğal uranyum cevherlerinde iz miktarda bulunabilir. İzotoplarının tamamı radyoaktiftir. Atom kütle numaraları 126 ile 163 arasında değişen en az 38 radyoaktif izotopu bulunmaktadır. En kararlı izotopu Pm-145, 17,7 yıl; en yararlı izotopu Pm-147, 5 günlük bir yarılanma ömrüne sahiptir.
Prometyum Periyodik Tablodaki Yeri
Periyodik tablonun 6. periyodunun lantanitler grubunda yer alan 5. elementi olarak karşımıza çıkan prometyumun atom numarası 61'dir.
Prometyum Kullanım Alanları
Prometyum Özellikleri
