Salgın en çok kadınları vurdu

Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Kadınların eşit işe eşit ücret mücadelesinde 164'üncü yılı. 8 Mart 1857’de ABD’nin New York kentindeki tekstil işçileri çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve eşit işe eşit ücret için grev yapmış, polislerce fabrikaya kilitlenmişti. Çıkan yangından kaçamayan 129 kadın işçi can vermişti. Onların anısına düzenlenen törenler zamanla kutlamaya dönüştü. Dünya Kadınlar Günü ilk kez ABD’de 28 Şubat 1909’da kutlandı. 1910 yılında tarih 8 Mart olarak değiştirildi. Türkiye’de 1921 yılından bu yana kutlanıyor.

Peki eşit işe eşit ücret mücadelesinde 164 yılda gelinen yol ne kadar? Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF), 2020 Cinsiyet Eşitliği Raporu'na göre 257 yıl. Bir önceki raporda bu süre 202 yıldı. 2020 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan ve hala devam eden Koronavirüs-19 salgınının etkileri henüz hesaplanmadı. Ancak cinsiyet eşitsizliği krizini derinleştirdiği aşikar.

SALGINDAN EN ÇOK KADINLAR ETKİLENDİ

Salgından en çok kadınlar etkilendi. Milyonlarca kişi işini kaybederken, kadınlar erkeklere oranla daha fazla işten çıkarıldı. Buna rağmen kadınlar mücadelede de ön saftaydılar. Çünkü kadınların en fazla istihdam edildiği sektör hizmet. Sağlık ve sosyal bakım çalışanlarının 10'da 7'si kadın. Salgınla birlikte, bu sektörlerdeki kadınların iş yükü, sağlık riski ve iş-yaşam dengesinin önündeki zorluklar kat kat arttı. Çocuk bakımı ve ücretsiz işçilikten daha da büyük pay aldılar.

İŞGÜCÜNE DAHİL OLMAYAN KADIN ARTTI

Türkiye İstatistik Kurumu'nun yayınladığı en güncel istatistikleri oluşturan 2020 yılının kasım ayına dair işgücü istatistiklerine göre Türkiye'de 15 yaş üzeri çalışabilir kadın nüfus 31 milyon 827 bin kişi. Kadınların sadece 8 milyon 270 bini istihdam ediliyor. Başka bir ifade ile yüzde 26'sı. 5 milyon 59 bin kadın hizmet sektöründe çalışıyor. Hizmet Koronavirüs-19 salgınından en çok etkilenen sektörlerin başında geliyor. Bu sektörde son 1 yılda kadın istihdam kaybı 273 bin. Kasım ayında erkek istihdamı 531 b,n kişi azalırken kadın istihdamındaki küçülme 571 bin.

.png

ÇALIŞABİLİR DURUMDAKİ 3 KADINDAN SADECE 1'İ İŞGÜCÜNE KATILIYOR

2019 YILINDA KADIN İSTİHDAM ORANI YÜZDE 28.7 OLDU

GENÇ KADINLAR NE İŞTE NE İSTİHDAMDA

15-24 yaş arasındaki nüfusun yüzde 27.1'i ne istihdama katılıyor ne de okulda ya da dışarıda eğitim alıyor. Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı erkeklerde yüzde 20.5 iken kadınlarda yüzde 34'e dayanıyor.

1.5 MİLYON KADIN ÜCRETSİZ AİLE İŞÇİSİ OLARAK ÇALIŞIYOR

CİNSİYETE DAYALI ÜCRET FARKI YÜZDE 15.6

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye ile Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) çalışmasına göre Türkiye’de kadınlar erkeklerden yüzde 15.6 daha düşük ücret alıyor. Bu rakam Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2018 verisi kullanılarak yapılan çalışmaya dayanıyor

FAKTÖR AĞIRLIKLI ÜCRET FARKI YÜZDE 21.1

Faktör bazlı hesaplamaya göre ise cinsiyete dayalı ücret farkı ortalama yüzde 21.1 düzeyinde. Faktör bazlı hesaplama metodolojisi, cinsiyet ücret farkının, ücretli çalışan kadınların ve erkeklerin farklı eğitim düzeylerinde ve sektörlerde yoğunlaşmasından kaynaklanabilecek etkilerinden bağımsız olarak ölçülmesine imkan veriyor.

YAŞ İLERLEDİKÇE MAKAS AÇILIYOR

Çalışmaya göre ücret farkı yaş ilerledikçe artıyor. Genç yaşlarda yüzde 3.8 dolayındayken, 40’lı yaşlarda yüzde 25.9’a kadar yükseliyor.

EĞİTİM SEVİYESİ DÜŞTÜKÇE FARK ARTIYOR

İlkokul ve altı eğitim düzeyine sahip ücretli çalışanlar arasında cinsiyete dayalı ücret farkı yüzde 38.6 ile en yüksek düzeyde iken, yüksekokul ve üzeri eğitim düzeyine sahip çalışanlarda yüzde 15.8’e geriliyor.

ANNEYE CEZA, BABAYA ÖDÜL

Anne olan kadınlar, olmayan kadınlara göre yüzde 11 daha düşük ücret alıyor. Anne olan kadınların, baba olan erkeklere göre cinsiyete göre ücret farkı yüzde 19. Baba olan erkekler ise baba olmayanlardan daha yüksek ücret alıyor. Kamuda çalışanlar arasında cinsiyete dayalı ücret farkı yüzde 5.1 ile çok düşük düzeyde.

TÜRKİYE 153 ÜLKE ARASINDA 130. SIRADA

Türkiye, Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) '2020 Cinsiyet Eşitliği Raporu'nda 153 ülke arasında 130. sırada. Çalışma hayatına katılım ve fırsat eşitliğinde 136. sırada bulunuyor.

AVRUPA BİRLİĞİ DÜZENLEME HAZIRLIYOR

Avrupa Birliği (AB) eşit işe eşit ücret için yeni bir düzenleme hazırlıyor. İş yerlerindeki ortalama ücretler şeffaflaşacak ve kadın ve erkek çalışanlar arasında yüzde 5 ve üzerinde ücret farkı ortaya çıkması ve işverenin bu durumu haklı nedenlerle açıklayamaması durumunda zorunlu ücret değerlendirmesi yapılacak.

1990'DAN BUYANA 70 TRİLYON DOLARA MAL OLDU

Araştırmalar gösteriyor ki dünya ekonomisinin geleceği kadınların elinde. Kadının çalışma hayatının dışında tutulması sadece kadınlara değil tüm dünyaya kaybettiriyor. Bank of America'daki ekonomistlerin raporuna göre, cinsiyet eşitsizliği 1990 yılından bu yana dünyaya 70 trilyon dolara mal oldu. Rapora göre dünyadaki tüm ülkelerde cinsiyet eşitliği sağlansa küresel GSYİH 2025 yılına kadar 28 trilyon dolar artabilecek.