‘Monaco’da 650 euroya kalan tekne, Göcek’te 1200 euroya kalıyor'

Geçen yıl itibari ile Türkiye'de 1 milyon amatör denizciye ulaşılması, denizlerdeki yoğunluğu artırdı. Artan yoğunluk marinalarda yer bulmayı zorlaştırırken, talebin fazla olması ise tekne bağlama ücretlerine yansımış durumda.

Yat ve Tekne Endüstrisi Derneği'nin (YATED) Şubat ayında göreve başlayan başkanı Murat Bekiroğlu, sektörün son yıllarda hem üretim hem satış hem de turizm tarafında hızlı büyüdüğünü, ancak marina kapasitelerinin yetersiz kaldığını açıkladı.

Bekiroğlu, "Arz düşük talep yüksek olunca marinalarda tekne ve yat bağlama fiyatları katlandı. Avrupa’da koylarıyla ünlü Yunanistan, İtalya, Hırvatistan gibi ülkelerdeki marinalara göre de çok yüksek fiyatlara sahibiz. Monaco’da günlük 650 euroya marinada kalabilen 42 metrelik tekne, Göcek’te 1200 euro ödüyor. Bodrum’da 700 euroya kalabilen 20 metrelik tekne, Yunanistan’a giderse 35 euroya dahi teknesini bağlayabiliyor" dedi.

'KAPASİTE EN AZ YÜZDE 50 ARTMALI'

YATED Başkanı Murat Bekiroğlu, tekne ve yat sektörü için en büyük tehdidin marinalardaki kapasitenin yetersiz olması ve fiyatların yükselmesi olduğunu vurgulayarak, "Şu anda Türkiye’de 25-30 arasında marina var. Bunların toplam bağlama kapasitesi ise 6 bin 500 civarında. Kapasitenin ilk etapta çok hızlı bir şekilde en az yüzde 50 artırılması gerekiyor. Yeni yatırımların da Türkiye’nin cennet koylarına değil, uygun görülen hazine arazilerine yapılmasında yarar var. Marina yatırımları için de özel sektörün ve yatırımcının teşvike, desteğe ihtiyacı var. Yapılacak yeni yatırımlarla hem arz-talep dengesi sağlanmış olur hem de ülkemizin daha fazla döviz kazanmasının yolu açılır" önerilerini sıraladı.

Öte yandan, marinaya giremeyen teknelerin koylara gittiğine de değinen Bekiroğlu, "Bu da ciddi bir kirliliğe yol açıyor. Hızlı bir şekilde marina yatırımlarının devreye alınması gerekiyor" ifadelerini kullandı.

MARİNA FİYATLARINI GÖREN GERİ ADIM ATIYOR

Marinalardaki doluluğun ve yükselen tekne bağlama fiyatlarının denizciliğe yeni başlamak isteyenleri de etkilediğini dile getiren Bekiroğlu, "Bir tekne alıp denize açılmak isteyenler, marinalardaki fiyatları görünce bir adım geri gidiyor. Yani üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde daha denizciliğe başlarken, insanları küstürmüş oluyoruz. İşte bu yüzden bir an önce denize iniş rampalarının yapılması, marinaların yapılması şart" dedi.

Bekiroğlu, bu konuda pilot projelere ihtiyaç duyulduğundan da bahsederek, "İlgili bakanlıklarımızın Antalya'dan başlayarak İstanbul'a kadar olan bölgelerde pilot yerler belirlemesi gerekiyor. Belirlenen yerlere marina yatırımlarının yapılması için girişimleri başlatmalı. Yunanistan’da, Türkiye’de kat kat fazla bağlama kapasitesi var" çağrısında bulundu.

'CHARTER OLUMSUZ ETKİLEDİ'

YATED Başkanı Bekiroğlu'nun verdiği bilgiye göre, marina bağlama fiyatlarındaki artış, charter turizmini de olumsuz etkiledi.

Bekiroğlu, charter firmalarının marina maliyetlerindeki artışı fiyatlarına yüzde 20 zam şeklinde yansıtmak durumunda kaldığını anlatarak, "Türkiye'nin bu alandaki rakibi Yunanistan ve Hırvatistan'da bu fiyat artışları olmadı. Dolayısı ile, artan fiyatlar yüzünden charter turizminde yüzde 25 daralma yaşanıyor" dedi.

YATED yetkililerinin verdiği bilgiye göre, Türkiye denizlerinde kayıtlı 16 bin kadar tekne var. Bu sayı her yıl yüzde 30 kadar artarken, son dönemde artan maliyetlerin birçok tekneyi ikinci el satılığa çıkardığı belirtiliyor.

İHRACAT 1.3 MİLYAR DOLAR

YATED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Cem Hüroğlu da, sektörün üretim ve ihracat rakamları hakkında bilgi paylaştı.

Türkiye’de şu anda 77 kayıtlı tersane olduğunu vurgulayan Hüroğlu, "Sektörün istihdama verdiği katkı toplamda 200 bin civarında. Türkiye geçen yıl gemi ve yat hizmetleri ihracatından 1 milyar 350 milyon dolarlık gelir elde etti. Bir de tamir ve bakım ihracatı var. Bu da eklendiğinde sektörümüzün ihracatı 3 milyar dolara kadar çıkıyor. Türkiye'nin ihracatta en önemli pazarları Danimarka, Norveç gibi İskandinav ülkeleri. Yat müşterileri ise daha çok Amerika ve Avrupa ülkelerinden geliyor" dedi.

Tüm dünyada tekne ve yat sektöründe çalışacak kaliteli iş gücünün çok değer gördüğünü kaydeden Hüroğlu, "Türkiye’de gemi inşa sektöründe çalışanlardan bazıları başta Hollanda olmak üzere Almanya'ya gitmeye başladı. Türkiye’de kaliteli, yetişmiş bir iş gücü var. Avrupa'nın da bu konuda açığı var. 21 ülkedeki birçok tersanede, Türk mühendislerle yazıştığımı ben biliyorum. Mühendislerimiz Türkiye'ye geri dönerse sektöre çok fayda sağlayacaklar. Ancak şu anda çok ciddi bir kaybımız var" diye konuştu.