Ali Sami Yen kimdir?

DOĞUM

20 Mayıs 1886'da İstanbul'da doğdu. Edebiyatçı Şemsettin Sami'nin 2'nci oğlu. Fraşeriler olarak bilinen bir sülalenin torunudur. HT Pazar'dan Serdar Yazıcı'nın haberi...

AZİMLİ ÇOCUK

İlk tahsilini babasından aldı. Daha sonrasında babası tarafından dönemin önde gelen okullarından birisine, Galatasaray Sultanisi'ne gönderildi. Bir şeyleri sıfırdan oluşturmayı, oluşturduktan sonra da azimle onu geliştirmeyi ve kurumsallaştırmayı babasından öğrendi. Dönemin yükselen değeri olan modern milliyetçilik ile özgür düşüncenin önemini de bu okulda öğrendi. 1911'de Hukuk Mektebi'ne kaydoldu.

GALATASARAY KULÜBÜ'NÜ KURDU

Futbola 14-15 yaşlarında İstanbul Moda'da merak sardı. 1905 yılında öğrencisi olduğu okulda en yakın arkadaşları olan Emin Bülend ve Asım Beyler ile takımı oluşturdu ve yerine yenisini koyabilmenin hiç de kolay olmadığı tek futbol topuna gözü gibi baktı. 19 yaşında emek ve cesaretle Galatasaray Kulübü'nü 20 Ekim 1905'te kurdu. Yüzünü Batı'ya, hedefini zirveye kilitlemiş bir spor kulübünün kurucusu oldu.

İMKÂNSIZLIKLARA RAĞMEN

Ali Sami tarafından bin bir güçlükle kurulan takım bir şekilde sahaya çıktı. Daha doğrusu o günlerde adına saha denilen İstanbul çayırlarına... O zor günlerde okuldan gizlice Moda çayırına gidilir, Lazari'nin salaş kahvehanesi, kimi zaman da mezarlıklar soyunma odasıdır. İlk maçlarda farklı mağlubiyetler alınır. Fakat Galatasaray'ın Efendileri yılmaz ve baskılara, maddi ve manevi imkânsızlıklara rağmen futbol sevdasından vazgeçmezler.

AYAĞI KIRILIR VE FUTBOLU BIRAKIR

Zarif çalımları, kuvvetli driplingleri ile Galatasaray orta sahasının vazgeçilmez oyuncularındandı. 1907'de Kadıköy takımına karşı oynanan ve 3-0 kazanılan bir maç esnasında ayağının kırılması sonucu futbolculuk kariyerine son verir.

1908-1909 sezonu İstanbul Futbol Ligi şampiyonu Galatasaray futbol takımı... Ortada Galatasaray Lisesi Müdürü Tevfik Fikret. Ayakta soldan üçüncü Ali Sami Bey.

İLK ŞAMPİYON TÜRK TAKIMI

Kuruluşundan bir yıl sonra Galatasaray dönemin çok güçlü takımlarından birisi olan Imogen ile oynanan ve kıran kırana geçen bir maçı berabere bitirir. Bu, o dönemin şartlarına göre tam bir zaferdir. II. Meşrutiyetin ilanı ile başlayan liglerde, 1909’da ilk şampiyon Türk takımı olarak Galatasaray adını zirveye yazdırır.

Ali Sami Bey sol başta ve 1909-1910 sezonu İstanbul Futbol Ligi şampiyonu Galatasaray futbol takımı.

13 YIL ARALIKSIZ BAŞKANLIK

Kulübe, 1905 başlangıç kabul edilmek üzere 1918 yılına kadar 13 yıl aralıksız başkanlık yapar. Daha sonra 1925 yılında 1 yıllığına başkanlık koltuğuna bir kez daha oturur.

GENÇLER İÇİN MÜCADELE ETTİ

1911’de Ahmet Robenson ile birlikte İzcilik ekibini oluşturur. Amacı, gençlerin spor ve kültür ağırlıklı çalışmalar eşliğinde hayatı tanımalarını sağlamaktır. Onun bu çabaları dönemin Bahriye Nazırı Cemal Paşa’nın dikkatini çeker ve Bahriye Mühendis Mektebi’ne beden terbiyesi ve spor öğretmeni olarak atanır.

İLK MÜZE

1911’de Moda’daki İtalyanlara ait lokal savaş dolayısıyla hükümet tarafından el konulduktan sonra Galatasaray Kulübü’ne verilir. Burası kulübün lokali haline getirilir. Ali Sami Bey o güne kadar kazanılmış tüm kupaları buraya getirerek ilk müzeyi de bu mekânda kurar.

TENİS KORTU

Ali Sami, 1911’de köşklerinin bahçesine bir tenis kortu yaptırarak, bu spor ile uğraşmak isteyen gençlere kendi çapında bir spor tesisi daha kazandırır.

Ali Sami Bey Taksim Stadı’nda.

FARKLI BRANŞLARA ÖNCÜLÜK ETTİ

1922 tarihinde kurulan ve ülkenin ilk spor teşkilatı olan İdman Cemiyetleri İttifakı’nın başkanlığına Ali Sami Bey getirilir ve bu dönemde tüm spor branşlarında federasyonların kurulmasına öncülük eder. Gerekli yönetmelikler yabancı dillerden tercüme edilerek yürürlüğe konulur.

1923 MİLLİ TAKIMIN İLK TEKNİK ADAMI

Ali Sami Bey sporcuları örgütlü hale getirirken, aynı zamanda Romanya karşısında ilk maçına çıkan milli takımı da bu karşılaşmaya teknik sorumlu olarak hazırlar.

OTOMOBİL TAMİRİ

1931 yılında eski bir öğrencisinin teşvikiyle önce otomobil kullanmayı öğrenir. İşin mekanik kısmına da merak sararak kısa zamanda tek başına otomobil tamiri yapacak kadar uzmanlaşır. 1930’lu yıllarda otomobiliyle tek başına dört uzun yolculuğa çıkar.

MOTOR SPORLARININ İLK YAZILI KURALLARI

Otomobil merakından dolayı, yabancı dildeki motor sporları yönetmeliklerini tercüme ederek, motor sporlarının bu ülkedeki ilk yazılı kurallarını hayata geçirir. Motor sporları, Ali Sami Yen’in teşvikiyle kırklı yılların sonlarından itibaren Türkiye’de de yapılmaya başlanır.

Ali Sami Yen ve eşi Fahriye Hanım

SON YILLARI

1950 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın isteği üzerine sporun amatör bir teşkilat tarafından idaresini sağlayacak bir yasa tasarısının hazırlıklarına katılır. Aynı dönemlerde spora yönelik bir kitap hazırlığına girişir. Ancak yayınlandığını göremeden 29 Temmuz 1951 günü kalp krizi sonucu hayata veda eder.

EN BÜYÜK ESERİ GALATASARAY

Bıraktığı en büyük eseri Galatasaray, 112 yıllık tarihinde birçok ilklere ve başarılara imza attı. 1 UEFA Kupası, 1 UEFA Süper Kupası, 20 Süper Lig şampiyonluğu, 17 Türkiye Kupası ve toplam 71 kupaya giden yolu o aydınlattı… Diğer spor branşlarında da birçok kupa kazanılmasına vesile oldu.

İLKLERİN BAŞLANGICI

Galibiyetlerin, mağlubiyetlerin, başarıların, hayal kırıklıklarının, şampiyonlukların, ilklerin öyküsünün başlangıcıdır Ali Sami Yen…