Hıdırellez ritüelleri, dilekleri ve gelenekleri neler?
Baharın gelişini simgeleyen Hıdırellez çeşitli ritüeller ile kutlanıyor. Hızır ile İlyas peygamberlerin buluşma günü olarak kabul edilen Hıdırellez Bayramı'nda insanlar bir araya gelerek birlik ve beraberlik içinde baharın gelişini kutluyorlar. Bu özel güne kısa bir süre kalmasıyla "Hıdırellez ritüelleri ne zaman ve nasıl yapılır?" sorusu gündeme geldi. İşte Hıdırelelz ritüelleri ve gelenekleri...
Hıdırellez, Hz. Hızır ve Hz. İlyas'ın buluştuğu gün olarak kabul edilir. Bu iki kutsal kişinin buluşmasının, bereket, sağlık, mutluluk ve refah getirdiğine inanılır. Türk, Orta Asya ve Balkanlar'da büyük önem taşıyan bu gün 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanır. Peki, Hıdırellezde neler yapılır, ritüelleri neler? İşte Hıdırellez ritüelleri ve gelenekleri...
HIDIRELLEZDE NELER YAPILIR?
Hıdırellez ritüellerine başlamak için net bir saat olmamakla beraber; 5 Mayıs akşamından başlayıp, ertesi sabaha kadar süren birtakım pratikler uygulanmaktadır.
Hıdırellez denince akıllara ilk olarak her tür hastalık ve kötülükten korunmak için yakılan ateşin üzerinden üç kez atlanması ve dileklerin kağıda yazılarak gül ağacının altına gömülmesi ya da asılması geliyor.
Üzerine çeşitli dilek, niyet yazılan kağıtlar açık olarak ve yavaşça bir akarsuya bırakılıyor. Otlarda biriken çiğ damlalarından yoğurt yapılıyor ve hamur mayalanıyor.
O gün yapılan bir başka ritüele göre deniz ya da dere kenarından dilek tutularak toplanan 41 taş 1 yıl boyunca saklanıyor bir sonraki Hıdırellez'de bu taşlar suya atılıp, yenisi toplanıyor.
Bekar kızlardan alınan yüzük, kolye ve boncuk gibi eşyalar içerisi su dolu çömleğin içerisine konup, çömleğin ağzına yeşillik bırakılarak üzeri kırmızı bir yemeni ile örtülüp kilitlenerek gül ağacının dibine bırakılıyor. Ertesi gün çömlek başına toplanan kızlardan birinin üzerinden kilit açılarak maniler eşliğinde çömlekteki eşyalar çıkarılıyor.
Verim vermeyen ağacın yanına balta ile gidilerek ürün vermesi yoksa kesileceği söyleniyor.
Deniz kenarından kırık dalgalardan bir kaba doldurulan deniz suyu da bolluk ve bereket için evin içerisine serpiliyor.
Bereket getireceği düşünülerek keselere konan bakliyat, gül ağacına asılarak 1 gece bekletiliyor, bu malzemeler 1 yıl boyunca yemeklere az az konarak tüketiliyor. Kurulan salıncakta oturan genç kızı bu kişiyle evlenmek isteyen delikanlı sallıyor.
HIDIRELLEZ RİTÜELLERİ NELERDİR?
Bursa'da Hıdırellez'den bir gün önce akşam evin her üyesi, madeni para işaretleyerek bir çantanın içine koyuyor. Gül ağacının dibine bırakılan çanta, Hıdırellez sabahı açılıyor ve herkes kendi parasını bereket getirdiğine inanarak cüzdanında saklıyor.
Bursa ve birçok kentte, bolluk getireceği inancıyla kapı önleri Hıdırellez sabahı evin yönüne doğru süpürülüyor.
Üzerine çeşitli dilekler, niyetler yazılan kağıtlar açık olarak ve yavaşça bir akarsuya bırakılıyor. Kağıtlar, yazıları üste gelecek şekilde suya düşerse dileklerin kabul olacağına inanılıyor.
Balıkesir ve Çanakkale'de bazı yörelerde Hıdırellez günü, güneş doğmadan su kenarlarına gidiliyor ve bu suyla kadınlar, ellerini, yüzlerini yıkıyor.
Çanakkale'de Hıdırellez öncesi akşam gül ağacının dibine fasulye gömülüyor ve bu sabaha kadar yeşerirse tutulan dileğin gerçekleşeceğine inanılıyor.
