Kapatılan santrallara 2020'de destek yok
Başta, baca gazı arıtma tesisi olmak üzere öngörülen sürede çevre yatırımlarını yapmayan Afşin–Elbistan A, Seyitömer, Tunçbilek, Kangal ve Çatalağzı termik santralları tamamen, Soma termik santralı da kısmen kapandı. Bu santrallar, 2018 yılından bu yana "kapasite mekanizması" kapsamında verimliliğine ve kurulu gücüne göre destekten yararlanıyor. Bu yıl kapasite mekanizması uyarınca sektör için (kömür, gaz ve bazı hidroelektrik santrallar) öngörülen destek tutarı 2.2 milyar lirayı bulacak. Peki, kapatılan santrallar destekten yararlanmaya devam edecek mi? Enerji yönetimi, bu konuda net mesaj verdi: "Söz konusu santrallara bu yıl destek yok."

Elektrik üretim sektörü, 2020 yılına hızlı bir giriş yaptı. Yılın son aylarına damga vuran, baca gazı arıtma tesisi olmayan santrallarla ilgili tartışmalar, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un Afşin–Elbistan A, Seyitömer, Tunçbilek, Kangal ve Çatalağzı termik santrallarının tamamen, Soma termik santralının da kısmen kapandığını açıklamasıyla yeni bir sürece evrildi.
Bu santrallar, “kapasite mekanizması”ndan yararlanmaya devam edecek mi? Bir diğer önemli soru da Afşin-Elbistan A ile ilgili… Bu santral, işletme hakkı devri (İHD) yöntemiyle özelleştirildi. Çelikler Grubu’nun, 20 yıllığına işleteceği Afşin-Elbistan A’ya, kapatılan diğer santrallardan farklı olarak sözleşmesi gereğince “kapasite bedeli” ödenecek mi?
Bu soruların yanıtları, ortaya çıkmaya başladı. İlk sorudan başlayalım. Bazı santrallar, (önce kömür ve gaz 2019 yılında da hidroelektrik), 2018 yılından bu yana teşvik amacıyla gündeme gelen “kapasite mekanizması” kapsamında destekten yararlanıyor. Santrallara, yıllık üretimlerinden bağımsız olarak kurulu güçleri ve verimlilikleri oranında ödeme yapılıyor. Kurulu güç başına yapılan ödeme tutarı; doğalgaz, hidroelektrik ve kömür için ayrı ayrı hesaplanıyor.
Sektöre, kapasite mekanizması uyarınca geçen yıl 2 milyar TL’lik destek verildi. Bu yıl için öngörülen toplam destek tutarı 2.2 milyar lirayı bulacak.
Kapatılan santrallar bu destekten yararlanamayacak. Enerji yönetimi, bu konuda net mesaj verdi: “Söz konusu santrallara bu yıl destek yok.”
AFŞİN ELBİSTAN A
Gelelim ikinci soruya… Afşin-Elbistan A da 1 Ocak itibarıyla kapatıldı. Bu santralın, işletme hakkı devri yöntemiyle özelleştirilmesi, buna dayalı olarak imzalanan sözleşmesi nedeniyle “özel” bir durumu söz konusu.
Ankara’da enerji kulislerinde, işletmeci gruba, üretime ara verilmesi nedeniyle “kapasite bedeli” ödemesi yapılıp yapılmayacağı konuşuluyor. Kapasite bedeli neyi kapsıyor? Personel, faiz, kredi ana para geri ödemesi ve vergileri içeriyor. Bu çerçevede ciddi rakamlar telaffuz ediliyor.
Çelikler Grubu’nun, “kapasite bedeli” ödemesi için hazırlık yaptığı ve bir süre sonra resmi olarak başvuracağı belirtiliyor. Devlet, bu ödemeyi yapacak mı? Enerji yönetimi, bu konuda çalışmalarını sürdürüyor. Mevzuat incelenecek, sözleşme koşullarına bakılacak. Buna göre olası bir başvuru yanıtlanacak.