Rutenyum nedir, nerelerde kullanılır? Rutenyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri
Nadir elementler arasında bulunan rutenyum elementi, elektronik ve kimya endüstrisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Nadir olarak bulunduğundan dolayı üretimi de çok azdır. Platin cevherinden elde edilmektedir. Rutenyum nedir, nerelerde kullanılır? Rutenyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.
Son yıllarda mücevherlerde çokça kullanılmaya başlanmıştır. İlk keşfedilen elementlerden biri olan rutenyum elementi, alaşımlarda metalleri sertleştirmektedir. Elementin ismi Rusya’nın Latince karşılığı olan Ruthenia kelimesinden gelmektedir. Rutenyum nedir? Nerelerde kullanılır? Rutenyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.
Rutenyum Nedir?
Gümüş renginde, sert ve pürüzlü bir yapıya sahip olan rutenyum, platin grubuna ait nadir bir geçiş metali olarak karşımıza çıkmaktadır. Platin grubunun tıpkı diğer metalleri gibi rutenyum da pek çok kimyasal maddeye karşı inerttir. Element, 1844 yılında Alman kimyacı Karl Ernst Claus tarafından Sibirya Platin madenlerinde keşfedilmiştir.
Üretilen çoğu rutenyum, kalın film dirençleri ile aşınmaya dayanıklı elektrik kontaklarında kullanılmaktadır. Platine oranla daha sert, daha nadir ve daha kırılgandır. Dünya üzerindeki en nadir elementlerden biridir. Doğada yaygın olarak pentlandit ve piroksenit minerallerindeki diğer platin metalleri ile birlikte yer almaktadır. Ticari olarak ise nikel arıtma atıklarından elde edilmektedir.
Rutenyum Nerelerde Kullanılır?
Kullanım alanı sınırlı olan bir elementtir. Oldukça iyi bir katalizördür. Bu sebeple platin grubu metaller arasında en ayrıcalıklı metal olarak karşımıza çıkmaktadır. Elementin platin ve paladyumla alaşımları takı sektöründe kullanılır. Sertliği nedeniyle takılarda alaşım maddesi olarak kullanılmaktadır. Toplam tüketimin yaklaşık %50'si elektronik sektöründe, %40'ı ise kimya endüstrisindedir.
İridyum, paladyum, platin, osmiyum ve rodyum gibi platin grubu metallerle alaşım oluşturur. Ancak bu grup dışındaki diğer metallerle alaşımları nadirdir. Alaşımlara katılarak metallere sertlik kazandırır. Bu sebeple titanyum alaşımının korozyon direnci yüksektir. Ayrıca jet motorları türbinlerinde kullanılan süper alaşımlarda da rutenyum bulunmaktadır. Nükleer reaktörlerde ve sıcaklık ölçüm cihazlarında da kullanılmaktadır.
Rutenyum Simgesi
Ritanyum, “Ru” harfleriyle temsil edilen bir kimyasal elementtir. İnsan hayatında nadiren rastlayabileceği bileşiklerden biridir. Bileşiklerinin tümü yüksek derece toksik ve kanserojendir. Sindirilen rutenyum ise kemiklere tutunur. Oldukça toksik ve uçucu olan bu elementten kaçınılması gerekir.
Rutenyum Sembolü
“Ru” sembolüyle ifade edilen element, oda sıcaklığında oksijenle reaksiyona girmemektedir. 800 derecede ısıtıldığında yükseltgenerek oksijenle bileşikler oluşturur. Bu oksijenli bileşikleri rutenik asit ve perrutenik asit olarak adlandırılmaktadır.
Rutenyum Periyodik Tablodaki Yeri
Periyodik tablonun 5. periyodunun 8. grubunda yer alan elementin atom numarası 44'tür. Rutenyumun en yaygın kimyasal bileşiği rutenyum tetroksittir. Bileşik, organik kimyada ve katalizörlerin üretiminde kullanılmaktadır.
