Bakan Kirişci: "Küçükbaş hayvanlar için telafiler başlıyor"

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Habertürk TV'de açıklamalarda bulundu.

Bakan Kirişci'nin açıklamalarından satır başları:

"DEPREM BÖLGESİNDE KÜÇÜKBAŞ HAYVANLAR İÇİN TELAFİLER BAŞLIYOR"

Deprem bölgesi, 14 milyon nüfusun olduğu bir bölge, mera alanları açısından yüzde 10’u ancak tarımsal dış ticaret açısından yüzde 22 gibi bir bölge. 50 binin üzerinde vatandaşımız hayatını kaybetti. Devletimiz bu konuda özel çalışmalar ve yardımlar yürüttü. Biz de Tarım Orman Bakanlığı olarak kendi alanlarımızdaki faaliyetlerimizi yürüttük. 12 Mart’ta Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile, tarım ve hayvancılık konusunda kayıpları olan vatandaşlarımıza ödemelerimiz yapılıyor. 341 milyon TL sadece küçükbaş için bir ayni ödememiz olacak.

Bugün küçükbaş hayvan kayıpları için telafiler başlıyor. 43 bin 618 küçükbaş hayvan için dağıtım işlemi bugün başlayacak. 5 bin 804 büyükbaş hayvan, 800 bin civarında kanatlı, 26 bin arılı kovan zayiatı var.

Adana’da denizde faaliyet gösteren balıkçı gemileri de zarar gördü. 5 bin TL ile 60 bin TL arasında bunlara da hibe şeklinde bir ödememiz olacak. 3 bin 500 TL ile 6 bin TL arasında bütün illerde kayıtlı balıkçı gemileri için bir defaya mahsus bir ödememiz olacak.

Su ürünleriyle de ilgili de bu tarihi esas alacağız. Adet başına 0,2 TL (20 kuruş) balık yumurtası yardımı, adet başına 1 TL yavru balık yardımı, adet başına 250 TL anaç balık yardımı yapılacak.

Toplam 11 il için yardım 341 milyon TL’ye tekabül ediyor. Ödenekleri hazır, başvurular inceleniyor. Geciktirmeden büyükbaş hayvan ve kanatlılar için de ödemelere geçilecek.

"KURAKLIK TELAFİ EDİLDİ, BUĞDAY ÜRETİMİNDE YÜZDE 6'LIK ARTIŞ BEKLİYORUZ"

Tüm zamanların bir seferde en yüksek yağışı gerçekleşti. Şubat ayına kadar yağış yetersizliği varken sonradan anormal bir yağış oldu. Bazı bölgelerimizde son 63 yılın en yüksek yağışı oldu. Şubat dönemindeki kuraklık telafi edilir hale geldi. Türkiye geçtiğimiz yıl 19,75 milyon ton buğday üretti. Bizim bir numaralı hububat ürünümüz ve her şey ona bağlı. Bu yıl 21 milyon ton olacağını öngörüyoruz. Yüzde 6’lık bir artış bekliyoruz.

Gece gündüz ısı farkı bizim kalitemizi yükseltiyor. Bu yıl o manada da şanslıyız. Daha kaliteli ürün bekliyoruz. 445 dolara çıkmıştı Ukrayna-Rusya savaşından dolayı. Şu anda fiyatlar 245 dolar seviyesine düştü. Bu iç piyasayı da düşürüyor. Gümrük vergisini %130’a çıkarttık ki içerideki ürüne yönelim olsun diye. Önce ithal et, daha sonra bu üretimi yaptıktan sonra ihraç etmene izin vereceğim deniyordu eskiden ancak şu anda önce ihraç et uygulamasına geçtik.

Bazı çeşitler erkenci, bunları hasat edip satmak isteyenler var. Ancak biz şu anda satmayın lisanslı depolara koyun, biz ne zaman fiyat açıklarsak mutlu olursanız o zaman bize verin, yoksa piyasaya verin diyoruz.

Biz bu fiyatı ne zaman belirleyeceğiz? Biz üretici ile birlikte maliyeti beraber çıkartalım diyoruz. Harcama kalemlerini alt alta yazıyoruz. Sonrasında üzerine çiftçiye kazanç payı koyuyoruz. Fiyat kesinlikle üreticilerimizi mağdur etmeyecek bir fiyat olacak. Tarım sektörü ile ilgili şu anda şikayet gelen bir ürün yok. 7 bin 450 TL’den aldık geçtiğimiz sene.

Şu anda zihnimizde olan bir rakam yok. Enflasyona bakacağız, rekolteye bakacağız. 5 Haziran sonrasına denk gelen bir dönemde bu açıklamayı yapacağız. Ancak üreticiyi mağdur etmeyeceğiz. Üretici zor şartlarda üretim yapıyor. Tabiat şartları, iklim şartları çiftçiyi etkiliyor.

DESTEK ÖDEMELERİ

Aşa dökülen yağın zararı olmaz diye bir tabir var Anadolu’da. Çiftçiye verilen desteğin de hiçbir zaman zararı olmaz. Fark ödemesi diye bir kavramımız var. 23 Mart’ta Meclis’ten bir yasa geçirdik. Planlı tarım ne zaman olacak sorusuna yanıt olacak bir yasa çıktı aslında.

Fark ödemesi bütün ürünler için değil ancak toplumun genelini ilgilendiren ürünlerle ilgili, ürün maliyeti, arzuladığı fiyat, pazarda da yüzde 10 aşağıda cerayan etse de fiyatlar, biz piyasaya müdahale etmeden, fark ödemesi adı altında sizi destekleyelim diyoruz.

65 kalem destek var. 23 Mart’taki tarımla ilgili devrim niteliğindeki kanunun içerisinde bunların hepsi var.

Nüfus 65 milyondan 85 milyona yükseldi. 20 milyon nüfus arttı. 15 milyon olan turist 52 milyona çıktı. Pandemi olmasa 65 milyon üzerine çıkacaktı. Bugün yuvarladığımız zaman 30 milyar dolara gelen bir ihracatımız var.

Bitkisel üretimde 2022’de 128,6 milyon ton ile tüm zamanların rekorunu kırdık. Bu ülkenin üreticisi üretiyor. Planlamaya ihtiyacımız vardı.

2023 yılının Eylül ayından itibaren stratejik ürünlerle başlıyoruz. (temel ihtiyaçlar, un, yağ, şeker, et, süt, yumurta, bal)

Bir planlamaya gideceğiz bu ürünler kapsamında. E-devlet üzerinden kendinize ait olan tarım arazileriyle ilgili bilgi alıp, ekime giderken oraya ne ekmeniz gerektiği konusunda size öneriler veren teşkilatımız 2023 Eylül ayından itibaren hizmete başlıyor. Arz fazlalığı da, eksikliği de olmayacak şekilde bir planlamaya gidiyoruz.

Sözleşmeli üretim de olacak. Yıllardan beri şeker pancarı konusunda vardı. Taraflara cayma hakları da dahil, davalara kimlerin bakacağı, arabulucu görevleri dahil oldukça kapsamlı bir içerik. Garantör kamunun kendisi olacak ihtilaf çıkarsa sözleşmeliler arasında.

Türkiye’de 686 bin hektar şu anda üretimde kullanılmıyor. Bu çok büyük bir rakam. Örneğin İstanbul’da Sivas’tan çok Sivaslı var. Ancak onların geride bıraktıkları alanlar atıl olarak kalıyor. Birinci yılda bu alanın sahibine bir yazı gönderiyoruz. 2 yıl ses çıkartmayacağız. Sonrasında 2 yıldan beri boş duran alanlara kira bedellerinin altında olmamak kaydıyla size kira ödeyeceğiz (kamu ödeyecek). Atıl olan arazilerin tarımsal üretimde kullanılmasını sağlayacağız. Mülkiyet hakkına dokunmadan kullanım hakkını sağlıyoruz.

Pandemi ile birlikte insanlar aslına dönmeye başladı. Ancak biz o dönüşte bile bir eksiklik noksanlık olmasın istiyoruz. 2006’da zorunlu hale gelen bir tarım sigortası var. Biz bunun giderek yaygınlaşmasını istiyoruz. Artık herkes kendi işini yapsın, trafikteki tutanak tutulması gibi bu iş standart olsun.

Biz üretim kısmıyla ilgiliyiz. Tarımsal girdi fiyatları geçtiğimiz ay %106. Almanya'dan kasaplık hayvan ithal etmek isteseniz yok. Güney Amerika'da bile yok. 20 yılın 16'sında Türkiye'de tarım büyümesini sürdürdü.