Zincir marketlerde kredi dönemi

Son haftalarda gıda fiyatları ve market zincirlerin ekonominin en fazla tartışılan konularından birisi oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 24 Eylül'de ABD temasları sonrası gazetecilerle buluşmasında fiyatlardaki artışta zincir marketlerin etkisinin sorulması üzerine "Ağırlıklı olarak iş orada toplanıyor. Bütün üreticiden tüketiciye olan yerde zincir marketlerin buradaki yoğun ürünleri toparlaması… Bu da beş tane zincir market. Bunlar bütün o ürünü toparlıyor. Bu beş tane zincir marketin topladığı ürünle piyasalar alt üst oluyor. Bunlar eğer bu noktada daha adil davranırlarsa hem vatandaş uygun fiyatla ürün alabilecektir hem de üretici şu an itibarıyla kazanımını, parasını zamanında alma şansına ulaşacaktır” ifadelerini kullandı.

FİYAT DENETİMİ YAPILDI

Bu açıklamanın ardından Ticaret Bakanlığı söz konusu 5 zincir markete müfettiş yollayarak fiyat denetimi yaptı.

Dün ise Cumhurbaşkanı Erdoğan Tarım Kredi Kooperatifleri'ne Türkiye genelinde 500 metrekareden büyük 1000 yeni market açması için talimat verdiğini açıkladı.

Tartışmaların odağında yer alan zincirler ise artan fiyatlar karşısında bankalarla işbirliğine giderek müşterilerine elektronik ürünlerde "kolaylık" sağlamaya başladı.

Benzer krediler daha önceden teknoloji zincirlerinde de veriliyordu. Türkiye’de akıllı telefon başta olmak üzere telekomünikasyon ürünlerine kredi kartına taksit uygulanmadığını için özellikle teknoloji zincir marketlerde ve online e-ticaret kanallarında alışveriş kredisi seçeneği öne çıkartılıyor.

GIDA KAPSAM DIŞI KALDI

Fibabanka CarrefourSA müşterilerine kredi vermeye başladı. CarrefourSA internet sitesinde yer alan bilgilere göre Fibabanka, CarrefourSA mağazalarından yapılacak teknolojik ürün alışverişlerine özel faizsiz kredi veriyor. Banka söz konusu ürünle 400 TL ile 40.000 TL arasında kredi kullanma ve 18 aya varan vade imkanları sunuyor. Kredi için SMS ile başvuruluyor, onay alındıktan sonra söz konusu miktar CarrefourSA mağazalarında harcanabiliyor.

Fibabanka önce alışveriş ve elektronik kredisi olarak 2 farklı ürün sunmuştu. CarrefourSA mağazalarında yer alan afişlerde de okul ve gıda ürünleri de yer alıyordu. Bunun yanında kredinin kapsamadığı ürünler de şu şekilde açıklanmıştı: “Alkollü içecekler, tütün mamulleri, GSM TL yükleme harcamaları, kuyum, mobilya ve bitki & saksı alışverişleri kampanya kapsamında olmadığından, CarrefourSA Alışveriş Kredisi ile satın alım gerçekleştirilememektedir.”

Kapsam dışı ürünlerde gıdadan bahsedilmemesi gıda ürünleri için kredi verildiği şeklinde yorumlanmıştı. Ancak şu anda sadece elektronik ürünler için kredi veriliyor. CarrefourSA Alışveriş Kredisi ürünü ise Fibabanka sitesinden kaldırıldı.

Gıda harcamalarında taksit 2018'den bu yana yapılamıyor.

36 AY VADE

Benzer şekilde ING Bank da Migros müşterilerine 500 TL'den 20.000 TL’ye kadar 36 aya varan vade seçenekleri kredi kullandırıyor. Söz konusu krediye Migros müşterileri benzer şekilde SMS ile başvuruyor. Bunun yanında mağazalardan da başvuru yapılabiliyor.

'BU KIŞ SERT GEÇECEK'

Marketlerde verilen bu krediler siyasetin de gündemine girdi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu konuyla ilgili sosyal medyadan yaptığı açıklamada "Halkımız market sepeti yapmak için kredi çekiyor; domatesi, biberi krediyle alıyor. Yemin olsun ki, zamlarla mücadelemiz bu kış çok sert geçecek. Zam peşinde koşan şirketler, bizim iktidarımızda unutsunlar kendilerini" ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın işaret ettiği 5 büyük zincir marketin 2020 verilerine göre pazar payı toplam yüzde 28.5. Pazarın büyük çoğunluğu ise, 400 yerel zincir market ile 160 bin bakkal ve benzeri mağazalardan oluşuyor. 2020 itibarı ile Türkiye’de gıda perakendesi pazarının büyüklüğünün 500 milyar TL’nin üzerinde olduğu tahmin ediliyor.

38.387 ŞUBEYE ULAŞILDI

Şube sayısı en az 5 ve üzerinde olan 249 market zincirin toplam mağaza sayısı 38 bin 387 adede ulaşırken İndirim marketlerin sektördeki payı son 10 yılda yüzde 60'dan yüzde 79’a kadar çıktı.

Perakende genelinde 2 milyon kişi (AVM dahil) organize perakende de 900 bin kişi çalışıyor.