EYT'li emeklinin aylığı çalıştıkça değişir mi?

EMEKLİLİKTEN SONRA ÇALIŞANLARIN EMEKLİ AYLIĞI DEĞİŞİR Mİ?

Kamudan emekli oldum, emekli maaşım 12.000 TL. Özel sektörde emekli maaşım kesilmeden sosyal güvenlik destek primi ödeyerek 4-5 yıl çalışmam halinde, tekrar emekli olduğumda emekli aylığım değişir mi? (Cengiz A.)

Emeklilikte yaşa takılanlardan koşulları taşıyanlar emeklilik başvurularını mart ayından itibaren yapmaya başladılar. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, mart ayında başvuranlardan yaklaşık 1 milyon kişinin aylık bağlama işleminin tamamlandığını açıkladı.

Emekli olan EYT’lilerden önemli bir kısmı, aynı işte veya başka işyerinde çalışmaya devam ediyor. Sizin gibi çok sayıda EYT’li, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edince emekli aylıklarının artıp artmayacağını merak ediyor.

SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı kapsamında emekli olanlar aylıklarını kestirmeden (bazı istisnalar hariç) kamuya ait işyerlerinde çalışamıyorlar. BAĞ-KUR kapsamında çalışmalarının önünde ise hiçbir engel bulunmuyor.

İşçi, memur veya esnaf statüsünde emekli olanlar emekli aylıklarını kestirmeden SSK (4A) kapsamında çalışmaya devam ederlerse sosyal güvenlik destek primi ödemek zorundalar. Çalışırken ödenen brüt ücretin yüzde 32’si (aynı işyerinde çalışan EYT’lilerde yüzde 27) oranında kesilen SGDP’nin emekli aylığına hiçbir katkısı bulunmuyor. Başka bir ifadeyle, emekli aylığını kestirmeden çalışmaya devam edenlerin emekli aylığı emeklilikten sonraki çalışmadan dolayı değişmez. Emekli aylığının artabilmesi için çalışmaya devam edenlerin emekli aylıklarını kestirmesi gerekir.

Bununla birlikte genel olarak emekli işçilerin ve EYT’lilerin emekli olduktan sonra sigortalı çalışmasının iki önemli faydası vardır. Birincisi, emekli olduktan sonra çalışırken herhangi bir iş kazası meydana geldiğinde yüzde 10 ve daha fazla iş göremezlik durumuyla karşı karşıya kaldıklarında, emekli aylıklarına ilave olarak sürekli işgöremezlik geliri bağlanır. Emekli işçinin sigortalı çalışmasının bir diğer faydası ise yeni çalışma dönemine ilişkin kıdem tazminatı hakkından yararlanabilmesidir. Sigortasız çalışma durumunda kıdem tazminatı konusunda hak iddia edemezler.

Sonuç olarak, emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek çalışmaya devam etmeniz emekli aylığınızı artırmaz veya düşürmez. Buna karşılık iş kazasına karşı koruma ve kıdem tazminatı hakkı sağlar.

EYT’LİLERİN EMEKLİLİK BAŞVURUSUNDAN SONRA AYLIKLARI ARTAR MI?

24 Mart 2023 tarihinde EYT’den dolayı emeklilik başvurusu yaptım, hala onay bekliyorum. SGK’nın maaş robotunda emekli aylığım her ay 100 TL artıyor. Emekli aylığındaki artış, başvurum onaylanana kadar devam eder mi? Normalde 2024 yılında nisan ayında emekli olacaktım. Şimdi emekli olmasaydım emekli maaşım artar mıydı? (Ali Ş.)

Emekli aylığınız, başvuru yaptığınız tarihteki bilgilere göre bağlanır. Başvuru yaptıktan sonra çalışmaya devam ediyorsanız sosyal güvenlik destek primine tabi olursunuz. SGDP’nin emekli aylığına etkisi olmaz.

Emeklilik başvurusunu bu yıl değil de gelecek yıl nisan ayında yapmış olsaydınız emekli aylığınız bu süredeki prim günlerinize ve prime esas kazançlarınıza bağlı olarak aylığınız artardı. Ancak, şundan emin olabilirsiniz: Gelecek yıl emekli olsaydınız elde edeceğiniz emekli aylığı artışı, bir yıl boyunca feragat edeceğiniz emekli aylığından doğacak kaybı telafi etmezdi.

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE KİMLER EYT’Lİ OLABİLİR?

10 Mayıs 1979 doğumluyum. Askerliğimi uzun dönem olarak yaptım. İlk SSK giriş tarihim 26.02.2001. Toplam prim gün sayım 7926. Bu durumda 8 Eylül 1999 tarihini yakalayabilmem için 540 gün askerlik borçlanması yapmam gerekiyor. Askerliği borçlanırsam EYT kapsamına girebilir miyim? (Bünyamin D.)

EYT’den yararlanabilmek için normalde ilk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlanması gerekir. Ancak, askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapmış olanların sigorta başlangıç tarihi, askerlik borçlanması yaptıkları süre kadar geri çekilir. Askerliğini sigortalı çalışmaya başladıktan sonra yapmış olanların askerlik borçlanmaları ise sadece prim günlerine eklenir, sigorta başlangıç tarihini öne çekmez.

Askerliği sigortalı çalışmaya başlamadan önce yaptıysanız, 15 aylık borçlanma yaparak EYT kapsamına girersiniz. Askerliği sigortalı çalışmaya başladıktan sonra yaptıysanız askerlik borçlanması ile EYT’den yararlanamazsınız.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMİ TOPTAN YATIRILABİLİR Mİ?

43 yaşındayım. 1996 sigorta girişliyim. SSK ve BAĞ-KUR hizmetlerimin toplamı 6730 gün yapıyor. Son 35 ay SSK’lı olarak çalıştım. Yedi ay eksiğim olduğu söylendi. Yedi aylık eksiği isteğe bağlı sigorta primi olarak peşin yatırarak kapatabilir miyim? (Hasan A.)

İsteğe bağlı sigorta primlerinin peşin veya toptan ödenmesi mümkün değildir. Çalışıyormuş gibi her ay yatırılması gerekir.

İsteğe bağlı sigorta 4B (BAĞ-KUR) kapsamında değerlendirilir. Sizin son 35 ayınız 4A (SSK) kapsamında ise şu haliyle emeklilikte BAĞ-KUR koşullarına tabi olursunuz. Birden fazla statüde çalışması olanlar son 7 yıl en fazla hangi statüde çalışmışlar ise o statüden emekli olurlar. SSK’dan emekli olabilmeniz için BAĞ-KUR’lu çalışma sonrasındaki prim günlerinizi 1260’a tamamlamalısınız. Bunun için de fiili olarak 4A (SSK) kapsamında bir işte çalışmalısınız. Aksi takdirde SSK’dan emekli olamazsınız.

1999 SONRASI İŞE BAŞLAYAN BAĞ-KUR’LU KADINLARIN EMEKLİLİK ŞARTLARI NEDİR?

1 Haziran 1971 doğumluyum. 06.12.2006 tarihinde BAĞ-KUR’lu olarak başladım. Daha önce çalışma hayatım olmadı. 5700 prim gününü doldurdum. Kadınlar için BAĞ-KUR emeklilik şartı nedir? Emeklilik için yaşı mı bekleyeceğim? (N. M.)

İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayan BAĞ-KUR’lular 9000 prim gününü doldurmak şartıyla kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilirler. Prim günü 9000’den az 5400 gün ve üzerinde olan BAĞ-KUR’lu kadınlar 60, erkekler 62 yaşında emekli olabilirler.

Buna göre, bundan sonra hiç çalışmazsanız 60 yaşını dolduracağınız 1 Haziran 2031 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız. Prim gününüzü 9000’e çıkarttığınız takdirde ise 58 yaşını dolduracağınız 1 Haziran 2029 tarihinde emekli olabilirsiniz.

EMEKLİLİK BAŞVURUSU YAPAN EYT’LİYE GSS PRİM BORCU ÇIKAR MI?

Emeklilik başvurumu 3 Mart’ta yaptım, hala onaylanmasını bekliyorum. Çalışmadığım için genel sağlık sigortası (GSS) primlerimi kendim ödüyorum. E-Devlet’te yeni GSS prim borcu görünüyor. Bunu ödemek zorunda mıyım? Emekli olunca borç iptal olur mu? GSS’yi iptal etmek için SGK’ya gitmeli miyim? (Yasin Ç.)

Herhangi bir işte çalışmadığı için GSS primini kendisi ödemek zorunda olanların prim ödeme yükümlülüğü emeklilik dilekçesini verdikleri ayın sonuna kadar devam eder. Emekli aylığı, dilekçeyi takip eden ay başından itibaren bağlanacağı için, aylık bağlama işlemi ne zaman sonuçlanırsa sonuçlansın GSS prim ödeme yükümlülüğü emekli aylığı bağlanan aydan itibaren ortadan kalkar.

Emeklilik dilekçesini 3 Mart’ta vermiş olduğunuz için mart ayının GSS primini ödemeniz gerekir. Nisan ayından itibaren prim ödeme yükümlülüğünüz bulunmuyor. Nisan ayından sonra prim borcu görünse bile emekli aylığı bağlandıktan sonra borç ortadan kalkar. GSS’yi iptal ettirmek için SGK’ya gitmeniz gerekmez.