Ziggurat ne için kullanılmıştır?
Bugün gerçekleştirilen LYS Sosyal Bilimler sınavında sorulan "Ziggurat ne için kullanılmıştır?" sorusu en çok merak edilenlerden birisi oldu. Peki Ziggurat nedir? Kullanım amaçları nelerdir?
LYS oturumlarından ilki olan ve LYS 4 olarak bilinen Sosyal Bilimler sınavı bugün tamamlandı. Sınavın ardından kafalarına takılan soruları arama motorları üzerinden sorgulayan üniversite adayları, "Ziggurat ne için kullanılmıştır" sorusuyla ilgili cevap aramaya başladı. Peki Ziggurat nedir ve tarihte kullanım amaçları neler neler olmuştur?
ZİGGURAT NEDİR?
Kelime anlamı olarak "yükselmiş yere kurulan" anlamına gelen ve bir tapınak çeşidi olan Ziggurat, Mezopotamya Vadisi'nde ve İran'da örneklerini sergilemektedir. En eski Ziggurat örnekleri M.Ö 4000'li yıllara aittir. En sonuncusunun ise M.Ö. 6. yüzyılda yapıldığı iddia edilmektedir.
Piramitlerle karakter olarak birbirine benzeyen, fakat bazı yapısal farklılıklarıyla birbirinden ayrılan Zigguratlar'ın, piramitlerin aksine üstü düz bir yapıya sahiptir.
2 ila 7 kat arasında bir yüksekliğe sahip olan zigguratların en üstünde tapınak ya da türbe bulunur. Türbeye erişebilmek için de etrafında rampalar bulunur.
Tarih boyunca bilinen en büyük ziggurat, Babil'lerden kalma Marduk zigguratıdır.
ZİGGURAT KAÇ BÖLÜMDEN OLUŞUR?
Herodot'a göre, her zigguratın tepesi bir türbe idi, ancak bu türbelerden hiçbiri günümüzde mevcut değildir. Buranın pratik bir kullanımı da, zigguratların yüksek bir yer olması sayesinde rahiplerin yükselen sulardan ve sellerden kaçabilmesini sağlıyordu. (Misal olarak 1985 seli) Başka bir pratik kullanımı da güvenlik açısındandı. Türbenin sadece 3 yoldan ulaşılabilir olması rahip olmayanların geçmesini engelleyebiiliyordu. Yapılan ritüeller arasında kurban edilen etin pişirilmesi ve yenmesinin de mevcut olduğu tahmin edilmektedir. Zigguratın yüksekliği, çıkan dumanın şehirdeki binaların üzerine düşmesini engelliyordu. Her zigguratın içinde detaylı bir tapınak bulunurdu ve burada ana bahçe, depolar ve yaşam yerleri bulunurdu ve etrafına da şehir kurulurdu.
Gerek Herodotos'un verdiği bilgilerden, gerek Uruk'daki Beyaz Tapınak ile Erudu ve Tell Uqair Tapınakları gibi yapılardan varılan sonuç, genellikle "yüksek tapınak" ın içinde bir oda bulunduğudur.bu odanın dar duvarında bir seki ortasında tuğladan bir adak masası yeralmaktaydı. Nimrud'daki iki tapınaktaysa uzun bir salonla iinde tanrı heykeli bulnan küçük bir oda ortaya çıkarılmıştır. Papakhu adı verilen bu bölüm, tapınağın girilmeyen en kutsal yeridir. Ayrıca bu tapınakların birinde, bu iki mekana ek olarak büyük bir salon ve önünde küçük bir hol yer almaktadır. Bu da "giriş-tören mekanı-kutsal mekan" üçlemesi sayılabilir.
