Gardner'ın Çoklu Zeka Kuramı: Bu dokuz zeka türünden hangisi size daha yakın?

ÇOKLU ZEKA KURAMI

Howard Gardner'ın Çoklu Zeka Kuramı, bireylerin tek bir genel zeka yerine çeşitli farklı zeka türlerine sahip olduklarını öne sürmektedir. Bu türler dilsel, mantıksal-matematiksel, müzikal, uzamsal, bedensel-kinestetik, kişilerarası, kişilerarası ve doğal zeka gibi alanları kapsamakta ve insan kapasitesinin daha geniş bir anlayışını vurgulamaktadır.

GARDNER’IN DOKUZ ZEKA TÜRÜ

Howard Gardner'ın dokuz zeka türü şunları içerir:

Mantıksal-Matematiksel Zeka

Dilsel Zeka

Kişilerarası Zeka

İçsel Zeka

Müzikal Zeka

Görsel-Uzaysal Zeka

Bedensel-Kinestetik Zeka

Natüralist Zeka

Varoluşsal Zeka

MANTIKSAL MATEMATİKSEL ZEKA

Belki de dokuz zeka türünden en bariz olanı olan mantıksal-matematiksel zeka, birinin matematik problemlerini çözme, eğilimleri ve kalıpları tespit etme ve ilişkileri anlama yeteneğini ifade eder. Bir kişinin mantıksal-matematiksel zekaya sahip olması, onun düşünme sürecinde düzen ve sıralamanın büyük oranda ön plana çıktığı, kavramsal ve soyut düşünebildiği anlamına gelir.

Aşağıdaki durumlarda yüksek mantıksal-matematiksel zekaya sahipsiniz:

Sayılarla aranız iyi ve matematik ve aritmetik soruları gibi şeyleri ölçmeyi içeren görevleri üstlenme konusunda kendinize güveniyorsunuz.

Deneyler yapmaktan ve kendi araştırmalarınızı yapmaktan hoşlanırsınız.

Mantık strateji oyunları oynamaktan, bulmaca çözmekten ve gizemleri çözmekten hoşlanıyorsunuz.

Mantıksal-matematiksel zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında matematikçi, ekonomist, denetçi, muhasebeci, bilim adamı, taktikçi, bilgisayar analisti ve teknisyen yer alır.

DİLSEL ZEKA

Dilsel zeka, kişinin kelimeleri etkili bir şekilde kullanma yeteneğini ölçer. Bu mutlaka başka bir dil öğrenmek anlamına gelmez; yalnızca bir dili ustalıkla kullanan biri yine de dilsel zekaya sahip olabilir. Doğru kelimeleri kullanabilmek ve ne demek istediğinizi ifade edebilmek, birçok farklı senaryoda kullanılabilecek benzersiz bir zeka becerisi türüdür.

Aşağıdaki durumlarda yüksek dilsel zekaya sahipsiniz:

İkna etme gibi hedeflere ulaşmak için kelimeleri kullanırken hem konuşurken hem de yazarken rahatsınız.

Geniş bir kelime dağarcığınız var ve belirli kelimeleri ne zaman ve nasıl kullanacağınızı anlıyorsunuz.

Okumak, yazmak ve kelime oyunları oynamak size zevk veriyor.

Dilsel zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında konuşmacı, kütüphaneci, politikacı, radyo spikeri, TV sunucusu, YouTuber, gazeteci, avukat, küratör, konuşma patoloğu, yazar veya satış elemanı yer alır.

KİŞİLERARASI ZEKA

Kişilerarası zeka veya duygusal zeka, zeka ve duygular arasındaki bağlantıyı ifade eder. Kişilerarası zekaya sahip biri, diğer insanların duygularını algılamada ve onların güdülerini okumada iyidir; bu, hem sözlü hem de sözsüz iletişim becerileriyle bağlantılı olabilir.

Aşağıdaki durumlarda kişilerarası zekanız yüksektir:

Bir grup insan arasındaki ayrımları ve farklılıkları belirlemede ve onları ruh halini anlamakta iyisiniz.

Geniş bir arkadaş çevreniz var ve yeni insanlarla tanışmakta rahatsınız.

Olaylara farklı açılardan bakma, diğer insanların bakış açılarını anlama yeteneğine sahipsiniz.

Kişilerarası zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında insan kaynakları, danışman, yönetim, psikolog, halkla ilişkiler, sosyal direktör, öğretmen veya sosyal hizmet uzmanı yer alır.

KİŞİSEL ZEKA

İçsel zeka, kişisel farkındalığı ve insanların kendilerini anlama yeteneğini ifade eder. Ne hissettiğinizi ve neden hissettiğinizi kolaylıkla anlıyor musunuz? İçsel zeka aynı zamanda genel olarak kendinize nasıl davranılmasını istiyorsanız başkalarına da öyle davranmayı içerir.

Aşağıdaki durumlarda yüksek kişisel zekaya sahipsiniz:

Kendi kendini motive eden birisin ve gerektiğinde kendini ilk sıraya koyabilirsin.

Kendini dinlemek için kendine zaman ayırmayı seviyorsun.

Bu tür zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında psikolog, yazar, terapist, danışman, sosyal hizmet uzmanı, ilahiyatçı, girişimci veya şair yer alır.

MÜZİKAL ZEKA

Müzikal zeka, dokuz zeka türü arasında en açıklayıcı olanıdır; kişinin ritmi ve sesi hissetme ve bunu müzik yaratmak için kullanma yeteneğini ifade eder.

Aşağıdaki durumlarda yüksek düzeyde müzik zekasına sahipsiniz:

Müziği tanırsınız, yaratırsınız veya üzerinde düşünürsünüz ve bunu yapmayı seversiniz.

Siz başka şeylerle uğraşırken arka planda çalan müzik sizi rahat ettirir.

Seslere karşı oldukça duyarlısınız, başkalarının kaçırdıklarını duyuyorsunuz.

Müzikal zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında orkestra şefi, müzisyen, piyano öğretmeni, besteci, dans öğretmeni, müzik terapisti veya koro yönetmeni yer alır.

GÖRSEL-UZAYSAL ZEKA

Görsel-uzaysal zeka, insanların dünyayı üç boyutlu olarak görme veya görselleştirme yeteneğini ifade eder. Dünyayı 3 boyutlu olarak görselleştirmekle beraber aşağıdaki yetenekleri içerir:

Zihinsel imgeleme: Harici bir uyaran olmadan, anılardan veya önceki deneyimlerden yararlanarak bir görüntü veya resim çizebilmek.

Uzamsal muhakeme: Sınırlı bilgiye rağmen nesneler hakkında 3 boyutlu düşünebilmek ve genellemeler yapabilmek.

Aşağıdaki durumlarda görsel-uzaysal zekanız yüksektir:

Çevreniz hakkında yüksek bir farkındalığa sahipsiniz.

İyi bir yön duygunuz var.

Yapboz bulmacaları ve navigasyona dayalı oyunlar oynamayı seviyorsunuz.

Çok fazla hayal kuruyorsunuz ve yaratıcı olmaktan hoşlanıyorsunuz.

Bu tür zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında mimar, geometri öğretmeni, mühendis, haritacı, şehir planlamacısı, grafik sanatçısı, iç mimar, fotoğrafçı, pilot veya haritacı yer alır.

BEDENSEL-KİNESTETİK ZEKA

Bedensel-kinestetik zeka, zihin ve vücut koordinasyonunu ifade eder ve sporcularda çok önemlidir. Atletik yetenek genellikle zeka olarak adlandırılmaz, ancak kinestetik zeka, birinin fizikselliğini etrafındaki nesneleri ve diğer unsurları manipüle etmek için kullanma yeteneğiyle ölçülür.

Müfredat dışı ve spor aktiviteleri bedensel-kinestetik zekanızı geliştirmenin harika bir yoludur. Bu aktiviteler sadece pratik spor becerilerini geliştirmek için bir alan sağlamakla kalmaz, aynı zamanda önemli sosyal becerileri de geliştirir.

Aşağıdaki durumlarda yüksek bedensel kinestetik zekaya sahipsiniz:

Yeteneklerinizin ve fiziksel sınırlarınızın farkındasınız.

Mesajınızı iletmek için beden dilini, jestleri ve eylemleri kullanarak iyi iletişim kurabilirsiniz.

Fiziksel görevler ve aktiviteler söz konusu olduğunda iyi bir zamanlama anlayışınız var.

Nesneleri yüksek derecede ustalıkla, kontrolle ve hareket ettirebilir, tutabilirsiniz.

Bedensel-kinestetik zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında fizyoterapist, dansçı, atlet, antrenör, fitness eğitmeni, spor salonu sahibi, aktör, tamirci veya marangoz yer alır.

NATÜRALİST ZEKA

Natüralist zeka, doğayı okuma ve anlama yeteneğini ifade eder. Tüm canlıların cansız unsurlarına karşı duyarlı olmak “doğa akıllısı” olarak kabul edilir.

Aşağıdaki durumlarda yüksek doğa bilimci zekaya sahipsiniz:

Doğayı ve açık havada vakit geçirmeyi seviyorsunuz.

Hayvanlarla kolayca bağlantı kurarsınız.

Hayvanları ve bitkileri yetiştirmede veya onlara bakmada iyisiniz.

Doğa bilimci zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında botanikçi, oşinograf, kamp danışmanı, izci birlik lideri, bahçıvan, gökbilimci, meteorolog, jeolog veya peyzaj mimarı yer alır.

VAROLUŞSAL ZEKA

Varoluşsal zeka, derin duyarlılığı ve insanların varoluşun anlamı gibi derin soruları ele alma yeteneğini ifade eder; Gardner'ın araştırmasında sıralanan dokuz zeka türünden en karmaşık olanlarından biridir. Varoluşsal zekaya sahip insanlar bazı ciddi sorular hakkında rahatça konuşmakla kalmaz, aynı zamanda cevabı bulmaya da çalışırlar.

Aşağıdaki durumlarda yüksek varoluşsal zekaya sahipsiniz:

“Hayatın anlamı nedir?” gibi soruların cevabını gerçekten bulmak istiyorsunuz. veya “ölümden sonra ne olur?”

İnsan varlığını ilgilendiren konularda yüksek hassasiyet gösteriyorsunuz.

Varoluşsal zekaya sahip insanlar için harika kariyerler arasında ilham verici bir konuşmacı, yazar, din adamı, yazar, filozof, ekonomist veya blog yazarı yer alır.

Kaynak: Simply Psychologhy, Prague British International School