Maliye, arabulucuda belirlenen işe başlatmama tazminatında vergiye özelge ile açıklık getirdi

Hazine Maliye Bakanlığı, mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanmasında tereddüde düştükleri hususlarda özelge ile konuya açıklık getiriyor. Bir banka, arabuluculuk anlaşmasına istinaden ödenen işe başlatmama tazminatının Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. Maddesinin birinci fıkrasının 1. bendine mi 7. bendine mi tabi olduğu hususunda tereddütte kaldı. Birinci bent kapsamındaki tazminatlar vergiden tamamen istisna tutuluyor. 7. bent kapsamındaki tazminatların ise çalışanın iş yerindeki hizmet süresine göre değişen kıdem tazminatı tavanına kadar olan kısmı vergiden istisna tutulurken, tavanı aşan tutarlardan vergi alınıyor.

Önce 7. bent kapsamındaki tazminatları bir örnek ile anlatalım: 2020 yılının ilk yarısında kıdem tazminatı tavanı 6 bin 730 lira olarak uygulanıyor. Brüt ücreti 10 bin lira olan bir kişi, 5 yıl çalıştığı işten çıkartılırken işveren kıdem tazminatı veya işten çıkarma tazminatı olarak 50 bin lira ödediğinde bunun 6.730 X 5 = 33.650 TL’lik kısmından damga vergisi dışında vergi alınmaz, kalan 16 bin 350 liralık kısmından ise damga vergisi ve gelir vergisi alınır.

ARABULUCU TUTANAĞINDA BELİRLENEN İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, Gelir İdaresi Başkanlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na yazıyla başvuran banka, personelin işe iade talebinin kabul edilmemesi nedeniyle boşta geçen süreye karşılık olmak üzere brüt 9.890 TL, işe başlatmama tazminatı olarak 5 aylık ücreti karşılığı brüt 41.210 TL, fazla çalışma ücreti olarak brüt 2.000 TL olmak üzere toplam 53.100 TL ödeyeceğini bildirdi. Banka, arabuluculuk anlaşma tutanağı uyarınca işe başlatılmayan personele ödenecek tazminat tutarlarının gelir vergisinden istisna olup olmadığına dair görüş istedi.

Vergi dairesinin düzenlediği özelgede, 18 Ocak 2019 tarihinde Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliğe dikkat çekildi. Söz konusu değişiklik ile gelir vergisinden istisna edilen işsizlik nedeniyle verilen tazminatlar ile işe başlatmama tazminatlarının hangi tazminatlar olduğuna açıklık getirildiği vurgulandı. İstisna kapsamındaki ödemeler şöyle sıralandı:

“Ölüm, engellilik ve hastalık gibi durumlarda ödenen tazminat ve yardımlar,

4447 sayılı Kanun uyarınca ödenen işsizlik ödeneği,

4857 sayılı Kanunun 21’inci maddesine göre ödenen işe başlatmama tazminatları.”

TAMAMI GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA

Özelgede, mahkeme kararıyla belirlenen işe başlatmama tazminatlarında olduğu gibi, arabuluculuk faaliyeti sonucunda tarafların işçinin işe başlatılmaması konusunda anlaşmaları halinde iş sözleşmesi feshedilen işçiye en çok 8 aylık ücreti tutarında ödenen işe başlatmama tazminatının da gelir vergisi istisnası kapsamında olduğu ifade edildi.

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımların gelir vergisi istisnası kapsamında olmadığına dikkat çekilen özelgede, bunların, 27 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe giren 7 numaralı bent kapsamında değerlendirileceği ifade edildi. Söz konusu düzenleme, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatların kıdem tazminatı tavanına kadar olan kısmının vergiden muaf olmasını, kalan tutarın ise vergiye tabi tutulmasını öngörüyor.