SGK’nın 2019 yılı açığı 39.9 milyar TL oldu

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2019 yılı aralık ayı verileriyle birlikte yıllık bütçe gerçekleşme sonuçları açıklandı. SGK’nın verilerine göre, kurumun toplam gelirleri 424.2 milyar, toplam giderleri 464.2 milyar ve 2019 yıl sonu açığı da 39.9 milyar lira olarak gerçekleşti. Kurumun 2019 yılı bütçesinde başlangıçta 414.6 milyar liralık gelire karşılık 462.3 milyar liralık gider sonucu 47.7 milyar liralık açık öngörülmüştü.

Gerçekleşme rakamları, 2019 yılı başında öngörülen rakamlardan daha iyi bir sonucu ortaya koydu. Gelirler bütçe tahminini 9.6 milyar lira, giderler de 1.9 milyar lira aştı. Bunun sonucunda bütçe tahminine göre açık 7.8 milyar lira daha düşük oldu.

Gerçekleşen rakamlar her ne kadar bütçe tahminine göre daha iyi bir tabloyu ortaya koysa da SGK’nın geçen yılki açığı 2018 yılına göre yüzde 153.61 oranında artış kaydetti. 2018 yılında kurumun gelirleri 369.2 milyar, giderleri 385 milyar, açığı da 15.8 milyar lira olmuştu.

SAĞLIK HARCAMALARI TAHMİNİ AŞTI

Geçen yıl kurumun prim gelirleri tahminin 3.7 milyar lira üzerinde gerçekleşti, önceki yıla göre de yüzde 18 oranında artarak 290.2 milyar lira oldu. Prim borçlarının yapılandırılmasından elde edilen gelir, tahmin doğrultusunda 3.6 milyar lira olarak gerçekleşti.

Emekli aylığı ödemeleri 305.6 milyar lira olarak öngörülürken, gerçekleşme tahminin 6.9 milyar lira altında kalarak 298.6 milyar lira oldu. Emekli aylığı ödemeleri 2018 yılına göre yüzde 21.83 oranında arttı.

Buna karşılık sağlık harcamaları bütçe tahmininin 7.4 milyar lira üzerine çıkarak 110.7 milyar lira oldu. 2018 yılında 91.6 milyar lira olan sağlık harcamalarına göre yüzde 20.96 oranında artış kaydedildi.

AÇIKTA 12 YILIN EN YÜKSEK ARTIŞI YAŞANDI

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun açığı 2008-2018 yılları arasında 26.7 milyar lira ile 11.4 milyar lira arasında seyretti. Açık rakamı bazı yıllarda yükselirken, bazı yıllarda azalma kaydetti. 12 yıllık dönemde yıldan yıla açıkta en yüksek artış yüzde 80 ile 2016 yılında görüldü. Ancak 2018 yılında 15.8 milyar liraya kadar geriledi. 12 yıllık dönemde açık ilk defa bir önceki yıla göre yüzde 150’den fazla artmış oldu.

BÜTÇEDEN 196.8 MİLYAR LİRA TRANSFER EDİLDİ

SGK’nın gelirlerinin önemli bir kısmını bütçeden yapılan transferler oluşturuyor. 2016 yılında 108.1 milyar, 2017’de 128.2 milyar, 2018 yılında da 150.5 milyar lira olan bütçe transferleri, 2019 yılında 196.8 milyar liraya ulaştı. Dört yıllık dönemde ikiye katlandı. Merkezi yönetim bütçe açığının 2019 yılında 80.6 milyar lira olduğu dikkate alınırsa, bütçe transferlerinin büyüklüğü daha iyi anlaşılıyor.

Bütçe transferlerinin gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı 2008 yılında yüzde 3.52 iken küresel finans krizinin etkisiyle 2009’da yüzde 5.26’ya fırlamıştı. O tarihten sonra gerileyen bütçe transferlerinin GSYH’ya oranı 2015 yılında yüzde 3.38’e kadar geriledi. 2018 yılında yüzde 4.04 olan söz konusu oran, 2019 yılında yüzde 4.61’e çıktı. Bu rakam, 2010 yılından bu yana en yüksek oranı oluşturuyor.

PRİM GELİRLERİ EMEKLİ AYLIĞINI KARŞILAMIYOR

SGK’nın, 2019 yılında devlet katkısı hariç prim gelirleri 293.8 milyar lira oldu. Bunun içinde prim borçlarının yapılandırılmasından elde edilen tutarlar da yer alıyor. Buna karşılık SGK’nın geçen yılki emekli aylığı ödemeleri 298.6 milyar lira olarak gerçekleşti. Kurumun prim gelirleri, emekli aylığı ödemelerini karşılamaya bile yetmediği gibi 5 milyar lira altında kaldı. Geçen yıl 110.7 milyar liraya ulaşan sağlık harcamalarının tamamı ise bütçeden aktarılan kaynaklarla karşılandı.

Prim gelirlerinin emekli aylıkları ve sağlık harcamalarını karşılama oranı 2002 yılında yüzde 61.0 seviyesinde bulunuyordu. 2009 yılında yüzde 56’ya kadar gerileyen bu oran, yüzde 75.9’la en yüksek seviyesini 2018 yılında gördü. Prim gelirlerinin emekli aylıkları ve sağlık harcamalarını karşılama oranı 2019 yılında ise yüzde 71.8 olarak gerçekleşti.