Yargıtay'dan emsal 'döviz cinsi kredi' kararı
Japon Yeni'ne endeksli kredi çeken ve kurun yükselmesiyle aylık ödemeleri 1.420 liradan 3 bin 28 liraya çıkan vatandaş mahkemeye başvurarak aylık ödemelerinin düşürülmesini sağlamıştı. Yargıtay söz konusu kişinin özgür iradesiyle döviz cinsi kredi çektiğini ve bu konudaki riskin bilindiğini gerekçe göstererek mahkeme kararını oybirliğiyle bozdu.
Yargıtay, Japon Yeni'ne endeksli çektiği konut kredisi taksiti, kurdaki artış nedeniyle iki katından fazla artan kişinin aylık ödemelerini düşüren yerel mahkemenin kararını bozdu. Yargıtay'ın kararında, dövizle borçlanmanın taşıdığı riskin bilindiği, davacının da bunu öngörebilecek durumda olmasına rağmen dövize endeksli kredi kullandığı belirtildi.
Karara göre, bankadan Japon Yeni'ne endeksli konut kredisi kullanan bir kişi, taksitlerini 1 Eylül 2008 itibarıyla aylık 1420 lira olarak ödemeye başladı. Ancak banka müşterisi, kurdaki artışla ödediği aylık borcun da artması üzerine banka aleyhine dava açtı.
3 BİN 28 LİRAYA YÜKSELDİ
Dava dilekçesinde Japon Yeni'nin kredi sözleşmesi imzalandıktan sonra öngörülemeyen biçimde arttığına, taksitlerinin de bu nedenle 3 bin 28 liraya ulaştığına dikkati çeken davacı, bankanın yönlendirmesi üzerine Japon Yeni'ne endeksli kredi kullandığını, sözleşme imzalanırken yeterince bilgilendirilmediğini, sözleşmenin uygulanması sırasında Japon Yeni kurunun iki katından fazla arttığını, bunun tüketici açısından öngörülebilecek bir durum olmadığını ileri sürdü.
Kredi taksit faizinin ilk taksit miktarındaki oran olan yüzde 1,09 olarak sabitlenmesini isteyen davacı, bunun mümkün olmaması halinde sözleşmeye müdahale edilerek taraflar arasında adil bir denge kurulmasını talep etti.
Davalı banka ise davacının kendi iradesi ile döviz cinsinden kredi kullandığını ve uyarlama koşullarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istedi.
KARARI OYBİRLİĞİ İLE BOZDU
Mahkeme, davayı kısmen kabul ederek aylık taksit miktarını 2 bin 646 lira olarak belirledi.
Bankanın temyiz başvurusu üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, mahkemenin kararını banka lehine oybirliği ile bozdu.
Kararda, "Taraflar arasında düzenlenmiş sözleşmeye bağlılığın esas olduğuna" dikkat çekildi. Sözleşmenin uyarlanmasının başvurulacak istisnai bir durum olduğu ifade edilen kararda, şu gerekçelere yer verildi:
"Her şeyden önce sözleşmenin imzalanmasından sonra beklenmeyen olağanüstü durumların gerçekleşmesi, sözleşmenin uzun süreli olması, beklenmeyen olağanüstü durumların herkes için geçerli, objektif ve önceden belirlenemeyecek nitelikte bulunması, değişen koşulların sözleşmeyi çekilemeyecek hale getirmesi, bu suretle işlem temelinin çökmesi zorunludur.
Dava konusu olayda davacının başlangıçta seçme özgürlüğü varken TL yerine döviz bazında kredi kullandığı, bir başka deyişle serbest iradesiyle kredi türünü belirlediği anlaşılmakta olup, davalı banka elemanlarının davacıyı yönlendirdiği iddiası ispatlanamamıştır. Öte yandan ülkemizde zaman zaman ekonomik krizlerin vuku bulduğu ve bu bağlamda dövizle borçlanmanın risk taşıdığı da toplumun büyük çoğunluğu tarafından bilinen bir olgudur. Davacı, bu riski önceden öngörebilecek durumda olmasına rağmen dövizle kredi kullanmış bulunmaktadır. Kaldı ki, eldeki dava kredi geri ödemesinin başladığı tarihten üç yıl sonra açılmış olup, bu durumda davacının sözleşmeyi benimsediğinin kabulü gerekir. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde dava konusu olayda uyarlama koşullarının bulunmadığı anlaşılmaktadır."
SAYILARI 200 BİNİ BULMUŞTU
2008 yılında Japon Yeni’yle konut kredisi kullanan ancak daha sonra kurun aşırı artması nedeni ile mağdur olan 'yenzedeler' zamanında gündemi fazlasıyla meşgul etmişti. İsviçre Frangı cinsi kredi alanlarla birlikte sayıları 200 bine ulaşan ‘yenzedeler’ 2008’in ikinci yarısı itibarıyla yıllardır stabil seyreden Japon Yeni’nin dolar karşısında 120'lerden 75 seviyelerine inmesi ve 100 Japon Yeni'nin 1.08 TL seviyelerinden 2.54 TL seviyelerine çıkması ile adeta perişan olmuştu
