Türkiye 4. nesil nükleer reaktöre hazırlanıyor
Japonya'nın Fukuşima kentinde meydana gelen kazadan sonra dünyada nükleer enerjiye yönelik yeni arayışlar hız kazandı. Nükleer atıkların üç yılda yok edilebildiği, patlama riski olmayan, şehir yakınlarına ve yoğun tüketim bölgelerine inşa edilebilecek 4. nesil nükleer reaktörler ön plana çıktı. Türkiye bu alanda dışa bağımlı olmamak için çalışmalara başladı.
Ankara Sanayi Odası (ASO), nükleer santral yapımında Türk şirketlerinin payını artırmak amacıyla Nükleer Sanayi Kümelenmesi (NÜKSAK) vasıtasıyla uzun süredir çalışmalar yürütüyor. ASO Başkanı Nurettin Özdebir, dünyada büyük bir yarışa sahne olan 4. nesil nükleer reaktörler konusunda FİGES Mühendislik ile yürüttükleri çalışmalar hakkında bilgi verdi.
FİGES Nükleer Teknoloji Direktörü Prof. Dr. Reşat Uzmen ile bir grup gazetecinin sorularını yanıtlayan Özdebir, enerji ihtiyacı duyulan yerlerin yakınına küçük reaktörler kurmaya yönelik yeni teknoloji çalışmalarına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile TÜBİTAK’ın da destek verdiğini söyledi. Özdebir, ergimiş tuz reaktörleri olarak adlandırılan yeni teknolojide dışa bağımlı olduğumuz uranyum yerine zengin rezervlere sahip olduğumuz toryumun kullanılacak olmasının Türkiye’ye büyük avantaj sağlayacağını belirtti.
Bu teknolojinin çok küçük alana ihtiyaç duyduğunu ve enerji üretiminde düşük ısı gerektirdiği için riskinin de olmadığını kaydeden Özdebir, bunun Türkiye’nin ulusal reaktörünü geliştirmek için bir fırsat olduğunu söyledi.
Devletin gerekli desteği vermesi halinde prototipin 5 yıl içinde üretilebileceğini belirten Özdebir, bu reaktörlerin kentlerin ve sanayi bölgelerinin yakın çevrelerine kurularak iletim kayıplarının önlenebileceğini, ulaşımın zor olduğu sınıra yakın bölgelerde askeri birliklerin enerji ihtiyaçlarının karşılanabileceğini ifade etti.
Ticaret Bakanlığı ve Sanayi Bakanlığı’nın desteğiyle sekiz yıldır nükleer sanayi kümelenme projesi yürüttüklerini vurgulayan Özdebir, 8 yıldır hem ASO olarak hem de projeye dahil firmaların ciddi tecrübe kazandığını belirtti. Sağlanan birikimin Türkiye’nin kendi nükleer teknolojisini geliştirmek için kullanılabileceği aşamaya geldiğini kaydeden Özdebir, “Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın talimatıyla TUBİTAK’ta bir çalışmaya da başlanmış bulunuyor. Elimizde ergimiş tuz reaktörlerine ilişkin ayrıntılı tasarım bilgileri mevcut” şeklinde konuştu.
PATLAMA RİSKİ YOK
Prof. Dr. Uzmen, 4. nesil reaktörlerin en temel özelliğinin ucuz, güvenli, nükleer atık problemi bulunmaması, nükleer silah yapımına elverişli olmaması olduğunu belirtti. Reaktörün 300 derece basınçlı suyla çalıştığını kaydeden Uzmen, reaktör patlamasının kesinlikle söz konusu olmadığını ifade etti. Uzmen, “Güvenli oldukları için yerleşim yerlerinin yakınında kurulabilir. İnsan müdahalesini gerektirmeyecek şekilde tamamen nükleer fizik kurallarına göre çalışıyor. Atıklarını on binlerce yıl değil sadece 3 yıl saklıyorsunuz. Üç yıl içinde atıklar tehlikesiz hale geliyor. Amacımız Türkiye’ye böyle bir reaktör tasarımını yapacak bilgiye, teknolojiye ulaşabilmek” diye konuştu.
ASO Başkanı Nurettin Özdebir, 10 milyon dolarlık bir destekle Türkiye’nin reaktörün prototipini üretebileceğini belirtti. Nükleer santral değil, nükleer santralin enerji üreten reaktörünü yapmaya talip olduklarını vurgulayan Özdebir, “ABD hükümeti 300 milyon dolar yardım vermiş proje için, biz 10 milyon dolarlık katkıyla prototipi ortaya çıkarabileceğimize aklımız kesiyor” dedi.
Özdebir, bu projenin enerji ithalatına çok fazla para harcayan Türkiye’yi enerjide dışa bağımlılığı sıfırlayabilecek noktalara kadar götürebileceğini ileri sürdü.
