BES'in 4 büyükleri
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde katkı paylarının düşürülmesiyle şirketler para kazanamamaya başlayınca 4 büyük şirketin pazar payı yüzde 68'e dayandı. Dördüncü şirket ile 5'incinin pazar payı arasındaki fark ikiye katlandı. 19 şirketten 4'ünün pazar payı yüzde 1'in altında
Rahim AK / GAZETE HABERTÜRK
Son günlerde işe başlayan her çalışanın otomatik olarak sisteme kaydedilmesi ile gündemde olan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) aslında farklı bir sorun ile karşı karşıya. Sistemden şirketlerin aldığı paya bakıldığında sektörde 4 büyük şirketin sisteme yatırılan katkı paylarının yüzde 68’ini, katılımcıların da yüzde 59’una sahip olduğu ortaya çıktı. Üstelik 4 büyüklerin sistemden aldığı pay her geçen gün de artıyor. Bunun nedeni ise başlangıçta büyük bir insan kaynağı ve müşteri ağı oluşturmak için şirketlerin yoğun sermaye ihtiyacı olarak gösteriliyor. Çünkü BES kurulurken şirketler sisteme üye kaydı için hem insan kaynağı hem de teknolojik altyapıya önemli tutarlarda para harcamak zorunda kaldı. Bu maliyetlere katlanan şirketler önemli pazar payları da edinmeye başladılar. Geç kalanlar doğal olarak daha geride kaldı. Sisteme katılmaya hevesli veya uygun olanları erken kalkan şirketler kaptı.
BİRÇOK ŞİRKET SEKTÖRDEN EL ÇEKTİ
Ancak şimdi çok farklı bir durum da söz konusu. Temmuz ayından itibaren ‘giriş aidatı’ ve ‘yönetim gideri’ adı altında yapılabilecek kesintilere tavan getirildi. Artık yıllık en fazla 102 lira kesinti yapılabiliyor. Değişikliğe göre, azami yıllık fon gider kesintisi, para piyasası fonları için yüzde 1.09, kamu/özel sektör borçlanma fonları için yüzde 1.91, hisse/diğer fonlar için yüzde 2.28 uygulanacak.BES şirketlerinin ve sistemde toplanan parayı yöneten fon yönetim şirketlerinin aldığı ücrete getirilen bu tavan ile yeterli ölçek ekonomisine ulaşamayan şirketler net olarak zarar etmeye başlayınca yeni müşteri toplamayı bıraktı. Sadece mevcut müşterilerinin fonları yönetmekle yetinen bu şirketlerin pazar payları böylece yüzde 1’in bile altına düştü. Tabii böylece pazarda önceden beri tutunan şirketlerin payı katlandı. Öyle ki 4’üncü şirketin toplanan fon tutarından aldığı pazar payı yüzde 14.3’ken bu tutar 5’inci olan Vakıf Emeklilik’te yüzde 7.5 ile neredeyse 4’üncü Alillanz’ın yarısı kadar oldu. Katılımcı sayısı açısından dördüncü Allianz ile beşinci Ziraat Hayat arasında da neredeyse iki kat fark var. Allianz’ın payı yüzde 11.4, Ziraat’in payı ise yüzde 6.5’te kalıyor. Toplam 18 şirketin 4’ünün payı yüzde 1’in altında bulunuyor.
