İslamiyet öncesi Türk Tarihi konu anlatımı: İslamiyet'in kabulünden önceki Türk tarihi, devletleri ve kültürü nedir?
Türklerin tarih sahnesine çıkışı konusu incelendiğinde, Türklerin anayurdu olarak Orta Asya öne çıkmaktadır ve Orta Asya'nın sınırları ise; doğuda Kingan Dağları, güneyde Hindikuş ve Karanlık Dağları, batıda Hazar Gölü, kuzeyde Sibirya'yı kapsamaktadır. Peki, bu coğrafyalarda ortaya çıkan ve hüküm süren İslamiyet öncesi Türk devletleri hangileridir? İslamiyet'ten önceki Türk kültürü nelerdir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Farklı kültürlerle iç içe olan ve zaman zaman karşılaşılan güçlükler karşısında göç etmek zorunda da kalan İslamiyet’in kabulünden önce kurulan Türk devletleri hangileridir? İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devleti hangisidir? İşte, tüm detaylar…
İslamiyet öncesi Türk Tarihi Hangi Bölgede Yaşanmıştır?
Türklerin anayurdu olarak ifade edilen bölge Orta Asya’dır. Coğrafi olarak belirtmek gerekirse de Orta Asya’nın sınırları; doğuda Kingan Dağları, güneyde Hindikuş ve Karanlık Dağları, batıda Hazar Gölü, kuzeyde Sibirya’yı kapsamaktadır.
Farklı zamanlarda birçok nedene bağlı olarak göç etmiş olan Türk boyları; gittikleri bölgelere kendi kültürlerini götürerek farklı kültürlerle etkileşime girmişlerdir. Türkler göç ettikleri yerlerdeki toplumlara maden işlemeciliğini öğreterek, bu toplulukları taş devrinden maden devrine yükseltmişlerdir. Geniş alanlara yayılan Türklerin tarihinin bir bütün olarak araştırılması zorlaşmıştır. Bazı Türk boyları zamanla Türklük özelliklerini kaybetmişlerdir.
İslamiyet’ten Önceki Türk Kültürü
Orta Asya’da gerçekleştirilen arkeolojik kazılar neticesinde İslamiyet’ten önceki Türk kültürü 5 ayrı başlık altında incelenmiştir.
Anav Kültürü (MÖ.4000 – MÖ.1000)
Afanesyevo Kültürü (MÖ.2500 – MÖ.700)
Andronova Kültürü (MÖ.1700 – MÖ.1200)
Karasuk Kültürü (MÖ.1200 – 1700)
Tagar Kültürü (MÖ.700 – MÖ.300)
İslamiyet Öncesi Türk Devletleri
İslamiyet öncesi ilk Türk devletlerinde ülke hanedanın ortak malı sayılmaktaydı. Yani kut anlayışı ve veraset sistemi geçerliydi. Batı – Doğu şeklinde boylar federasyonu ile örgütlenme olmaktaydı. Hükümdara; han, hakan, ilteber, idikut ve tanhu gibi isimler verilmekteydi. Hükümdarın sembolleri ise; sancak, otağ, taht, davul, sorguş, tuğ ve kılıçtı. Herkesin eşit olarak kabul edildiği ve toplumda bir sınıfsa ayrımın olmadığı İslamiyet öncesi Türk devletleri, dini inanç olarak ise Gök Tanrı inancına sahip olmuşlardır.
Bahsedilen bu özellikler ile özetlenen, İslamiyet’in kabulünden önce kurulan Türk devletleri ise şunlardır:
İslamiyet’i Kabul Eden İlk Türk Devleti
İslamiyet’i kabul eden ilk Türk boyu Karluklar olarak bilinirken; Müslüman ilk Türk devleti ise Karahanlılar Devleti olarak kabul edilmektedir. Karluklar; ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar Devleti’nin kuruluşunda büyük bir rol üstlenmişlerdir. Uygurların 840 yılında Kırgızlar tarafından yıkılmasıyla Uygurlara bağlı yaşayan Karluklar; diğer Türk boyları ile birleşmiş ve merkezi Balasagun olmak üzere Batı Türkistan'da Karahanlılar Devleti’ni kurmuşlardır.
