Patent tartışmaları aşı üreticilerinin hisselerini aşağı çekti
Hindistan ve Güney Afrika başta olmak üzere pek çok gelişen ülkenin aşı tedarik etmede sorun yaşaması patent muafiyeti tartışmalarını beraberinde getirdi. Covid-19 aşıları için fikri mülkiyet haklarının geçici olarak kaldırılması fikri küresel olarak tartışırken ABD'de Biden yönetimi küresel bir sağlık krizi yaşandığını belirterek aşılar üzerindeki patent korumalarının kaldırılmasını desteklediklerini açıkladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de 27 ülkenin ABD'nin aşı teknolojisi paylaşımına yönelik teklifini desteklediğini açıkladı. DTÖ, 164 üye ülkenin onayının gerektiği hukuki sürecin zaman alabileceğine dikkat çekerek ülkelere çabuk olmaları çağrısında bulundu. Açıklama sonrası aşı üreticisi şirketlerin hisseleri borsalarda sert düştü. Biontech yüzde 19 gerileyerek en çok etkilenen şirket oldu
Biden yönetimi, pek çok ülkenin koronavirüs aşısına ulaşmakta sorun yaşaması sonrasında dün kritik bir açıklama yaparak Covid-19 aşılarına yönelik patent korumasının kaldırılmasını desteklediklerini açıkladı.
ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai imzalı yazılı açıklamada, "Bu küresel bir sağlık krizi ve COVID-19 salgınının olağanüstü koşulları olağanüstü önlemler gerektiriyor. Yönetim, fikri mülkiyet hakları korumalarına inanmaktadır ancak bu salgını sona erdirmek adına COVID-19 aşıları için bu korumalardan feragat edilmesini desteklemektedir." dedi.
Açıklamanın devamında ABD halkı için aşı tedarikinin garanti altına alındığına vurgu yapılırken Biden yönetiminin özel sektör ve olası tüm paydaşlarla aşı üretimim ve dağıtımını genişletmek için çalıştığı, aşı için gereken ham maddelerin üretiminin artırılmasına yönelik de çalışmaların sürdüğü vurgulandı.
Amerika İlaç Araştırmaları ve Üreticileri Grubu ise Biden yönetiminin aşı patentlerinin kaldırılması yönündeki desteğine karşı olduğunu ifade etti. Ticaret grubunun üyeleri arasında AstraZeneca, Pfizer ve Johnson & Johnson gibi aşı üreticileri bulunuyor.
ABD'nin ardından AB de aşılar üzerindeki patent haklarının kaldırılmasına destek verdi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de 27 ülkenin ABD'nin aşı teknolojisi paylaşımına yönelik teklifini desteklediğini açıkladı.
Von der Leyen kısa vadede aşı üreten tüm ülkelerin ihracata izin vermesini ve tedarik zincirini etkileyebilecek önlemlerden kaçınması gerektiğini belirtti.
ŞİRKET HİSSELERİ TEPETAKLAK
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, açıklamalar sonrasında "Covid-19 ile mücadelede anıtsal bir an" tanımlarken "ABD'nin ahlaki liderliğini" övdü.
Öte yandan, Biden yönetiminden gelen açıklama borsada işlem gören büyük ilaç şirketlerinin hisselerinde düşüşe neden oldu. Biontech hisseleri yüzde 19 geriledi. Pfizer ve Roche gün sonunda 40 doların altına inerek yüzde 1 civarı aşağı gelse de en sert darbeyi yüzde 6 gerileyen Moderna hisseleri aldı. Johnson & Johnson hisseleri de dalgalanırken, kapanışı bir önceki güne göre yüzde 0.4 düşüşle kapadı.
Dünya Ticaret Örgütü, üye ülkeleri aşı patentleri üzerindeki fikri mülkiyet haklarını kaldırmak için gerekli geçici kanuni ayarlamaların yapılması adına da çabuk olunması çağrısında bulundu. DTÖ, böyle bir adım atılması için üye 164 ülkenin tamamının onayının gerektiğine ve sürecin uzun sürebileceğine dikkat çekti.
