Otomotivden alınan ÖTV'de 8 milyar liralık rekor

KPMG Türkiye’nin hazırladığı Sektörel Bakış serisinin Otomotiv raporu yayımlandı. Rapora göre, umutla başladığı 2020’yi salgın nedeniyle büyük kayıpla kapatan sektörü çip krizi ve halen devam eden üretimdeki aksamalar zorluyor.

KPMG Türkiye Otomotiv Sektör Lideri Hakan Ölekli, sektörün yeni döneme adapte olmaya çalıştığını belirterek, "2020 yılının başında Çin’de görülen ilk Covid-19 vakasıyla birlikte geri dönüşü olmayan bir değişimin içerisine girdik. Bir süredir ortaya konulan ‘otomotivde oyun yeniden kuruluyor, paradigmalar değişiyor’ yaklaşımları giderek daha çok taraftar buluyor ama bir yandan da bu değişime uygun planlara sahip olunmadığı açığa çıkıyor" dedi.

Otomotiv sektörünün karşı karşıya olduğu tehditleri sıralayan Ölekli, "Küresel otomotiv sektörü, çip yokluğu, ham madde fiyatlarındaki hızlı yükselişler, küresel üretimde yüzde 16’lık daralma, emisyon kriterlerinin sıkıştırmasıyla dizel araçların yok oluşu gibi tehdit ve değişim ortamında var olmaya ve geleceğe uzanmaya çalışıyor. Bunların ötesinde, iklim krizi ve çevresel sorunlar sektör üzerindeki baskıyı ve sorumluluğu artırıyor. Dünya genelindeki bu değişimler sektörün, elektrikli ve hibrit motorlu araçlar çağına tam gazla girmesini sağladı. Bu gelişmeler, mevcut araç merkezli sistemimizi radikal bir şekilde daha verimli, veri-odaklı, sürücüsüz ve müşteri odaklı bir ekosisteme dönüştürecek. Sektörde siber güvenliğin önemi hiç olmadığı kadar arttı" görüşünü paylaştı.

ÖTV DÜZENLEMESİ SATIŞLARI ARTIRACAK

Hakan Ölekli, geçtiğimiz haftalarda otomobillere uygulanan ÖTV'de yapılan değişikliğin sektöre olumlu yansıyacağını da belirtti.

Benzer düzenlemenin elektrikli araçlar için de yapılması gerektiğini kaydeden Ölekli, "Kur artışı ve faizler nedeni ile otomobil satışlarının etkilendiği bu dönemde yapılan düzenleme satışlara oldukça olumlu yansıyacak. Benzer düzenlemenin elektrikli araçlar için de yapılmasının yerel anlamda sektöre büyük bir katkı sağlayacağını da söylememiz gerekiyor. Tüketicinin elektrikli mobiliteye teşvik edilmesi içinde bulunduğumuz süreçte büyük önem teşkil ediyor. Mobilite ekosistemi geliştikçe, küresel değerinin 2030 yılına kadar 1 trilyon doların üzerine çıkacağı tahmin ediliyor" dedi.

AVRUPA KÜÇÜLÜRKEN TÜRKİYE BÜYÜDÜ

KPMG'nin raporunda yer alan bilgilere göre, 2020’yi 78 milyonluk araç satışı ile kapatan sektör, 2019’a göre yüzde 14 düşüş yaşadı. Bu düşüş, Avrupa’da daha derin hissedildi. Avrupa Birliği (AB) otomotiv pazarı 2020’yi yüzde 20’nin üzerinde küçülmeyle kapattı.

Türk otomotiv sektörü ise, 2020’yi 1 milyon 336 bin adet toplam üretim, 796 bin adetlik iç satışlar ve toplam ederi 26 milyar doları aşan 916 bin adet ihracat ile tamamladı. 2020’de satışlar yüzde 62 artarken, üretim yüzde 11 ve ihracat yüzde 27 azaldı.

ÖTV TAHSİLATI YÜZDE 242 ARTTI

Rapora göre, üretimde dünyanın 15, Avrupa’nın dördüncü ülkesi Türkiye için 2021’in ilk çeyreğinde görünüm olumlu. Halen 2 milyon adedin biraz üzerinde olan üretim kapasitesi, Ford Otosan’ın Mart ayı içinde açıkladığı 2023 yılında devreye girecek ek 200 bin adetlik kapasiteyle önemli oranda artması bekleniyor.

2021’in ilk 7 ayında otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artarak 705 bin 79 adet, otomobil üretimi yüzde 2 artarak 449 bin 550 adet olarak gerçekleşti. Raporda, sektörün 2021 sonu için ihracat tahmini 30 milyar dolar şeklinde yer aldı.

Yıl sonu pazar beklentisi ise 750-800 bin aralığında rapora yansıdı.

Öte yandan, Mart 2021 itibariyle otomotivden elde edilen gelirlerin tarihteki en yüksek seviyesine çıktığı bilgisi paylaşılırken, Mart ayında otomotiv pazarının aylık bazda yüzde 93 büyüdüğü, aynı dönemde ÖTV tahsilatının yüzde 242 artış göstererek, 8 milyar TL’nin üzerine çıktığı belirtildi. 2021 yılı ilk üç ayında elde edilen ÖTV gelirinin de yüzde 97 arttığı ve 15.1 milyar TL’ye ulaştığı kaydedildi.

KURAKLIK ÇİP KRİZİNİ UZATACAK

Otomotiv sektörünün kısa vadedeki en önemli sorununun çip krizi olduğu rapora yansırken, çip krizinin ana nedenleri olarak pandemi ve buna bağlı olarak evden çalışma ve uzaktan eğitime talebin artışı sıralandı. Daralması beklenen otomotiv sektörünün hızlı bir şekilde toparlanmasının da talepte karşılanması zor bir artışa sebep olduğu bildirildi.

Öte yandan, çip üretiminin gerektirdiği su tüketimi de dikkat çekilerek, dünyadaki en büyük çip üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Company'nin (TSMC) tüm endüstrilerdeki talebi karşılamak için tam kapasiteyi yeniden kazandığını açıklandı.

Ancak ada ülkesi Tayvan’da yaşanan kuraklığın, talebi karşılamayı zorlaştırdığı ve bu durumda çip krizinin 2022’de normale döneceği görüşünün, giderek 2023’e kadar uzatıldığı kaydedildi. Küresel ısınma karşısında su stoklama sorununun çözülememesi halinde, sorunun ileriki yıllarda tekrarlanabileceği de raporda yer aldı.

ELEKTRİKLİ ARAÇ SATIŞLARI ARTIYOR

Covid-19 kısıtlamaları nedeniyle, Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) tahminlerine göre küresel otomobil satışları önceki yıla göre yüzde 15'lik azalma ile büyük düşüş yaşadı. Buna rağmen elektrikli otomobil satışları trendi yakaladı ve pazar beklentilerini aştı. 2021 yılının ilk çeyreğinde küresel elektrikli araç satışları, Çin’de yaklaşık 500 bin adet seviyesine, Avrupa’da ise 450 bin adet seviyesine ulaştı. Bu trend, binek araçlar dışında otobüs ve kamyon gibi ticari alanlarda da izlendi.

Mevcut politika desteği ve ek teşvikler sayesinde IEA, elektrikli otomobil satışlarının küresel olarak 3 milyon aracı aşarak yüzde 4'ün üzerinde bir pazar payına ulaştığını tahmin ediyor. Bu, 2019 yılında küresel olarak satılan 2.1 milyon elektrikli otomobile göre yüzde 40'ın üzerinde bir büyümeye denk geliyor.

Küresel elektrikli otomobil parkı 7.2 milyondan 10 milyonun üzerine çıkarken, tescil edilen araç sayısı yüzde 41 arttı. IEA'nın tahminlerine göre, küresel elektrikli binek araç parkı 2030’da 125 milyona ulaşacak. Bu hacim artışı, satışlarda yüzde 17.5, stokta ise yüzde 7.5'lik bir paya işaret ediyor.

TOGG SEKTÖRÜ DEĞİŞTİRECEK

KPMG raporuna göre, Türkiye’deki mobilite ekosistemi de köklü bir şekilde değişecek.

Raporda, TOGG tarafından geliştirilen elektrikli, bağlantılı yeni nesil otomobiller etrafında oluşturulacak ekosistemin, şarj altyapısından konum bazlı uygulamalara, diğer akıllı cihazlarla bağlantıdan akıllı park uygulamalarına, üyelik bazlı ulaşım hizmetlerinden otomobilin yazılımını kablosuz güncellemeye kadar yeni birçok hizmeti içereceği vurgulandı.

Aspilsan tarafından geçen yıl temelleri atılan lityum iyon batarya üretim fabrikasının da Türkiye’de elektrikli araç üretimini destekleyecek bir diğer adım olduğu kaydedildi.