Alkollü içkiler ve sigara ile konutun payının artma sağlık ve lokantanın payının düşme ihtimali fazla
AB'nin yeni düzenlemesi gereği enflasyon hesaplaması yılbaşında değişiyor. Buna göre TÜFE'nin mevcut 2003=100 baz yılı, 2025=100 olarak güncellenecek. Düzenleme ile TÜFE ağırlık yapısı değişirken anket yerine fatura, ciro gibi gerçekleşmelerin baz alındığı Ulusal Hesaplar verileri birincil kaynak olarak kullanılacak. Yapılan simülasyonda alkollü içecekler başta olmak üzere konut ve haberleşmenin ağırlığının artma, sağlık ve lokantanın payının ise düşme ihtimali daha yüksek görünüyor. Her şey 2025 yılı GSYH verileri ile belli olacak ama 2024 veriler ile hesaplanan yeni ağırlık yapısında ise gıda, alkollü içecek, giyim ve ayakkabının payının değişmediği, ulaştırma, bilgi ve iletişim ile konutun ağırlığının arttığı eğlence ve kültür ile mobilyanın payının düştüğü görülüyor. Tabii 2025 rakamları ile bu durum değişebilir.
ABONE OL
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yeni yıl ile birlikte enflasyon hesabında ağırlıkları değiştiriyor. Kamuoyunda tartışmalara neden olsa da değişikliğin, Avrupa Birliği'nin düzenlemesi gereği yapılıyor olduğunun altını çizelim. AB üye ülkeleri yeni COICOP sınıflamasına 2026 yılı Ocak ayından itibaren geçmek zorunda.
Değişen ise TÜFE’nin mevcut 2003=100 baz yılı, 2025=100 olarak güncellenecek olması. Düzenlemenin en önemli çıktısı TÜFE ağırlık yapısı değişirken şimdiye kadar yapılan anket yerine fatura, ciro gibi gerçekleşmelerin baz alındığı Ulusal Hesaplar verileri birincil kaynak olarak kullanılacak olması. Anket ise tamamlayıcı unsur olacak. Bu da gerçek enflasyon rakamına daha çok yaklaşılmasını sağlayabilecek.
Yeni hesaplamanın ana unsuru olacak ulusal hesapların bir kaç artısını şöyle sıralayabiliriz: Yalnızca özel haneleri değil, kurumsal hane halklarını ve yurt içindeki yabancı ziyaretçi harcamalarını da içeriyor. Vergi, üretim ve satış istatistikleri kullandığı için kayıt dışı tüketim de veriye yansıyor. Yıllık güncellendiği için tüketim kalıplarındaki değişimler hızlıca endekste görünüyor. Bu yöntem, ülkeler arası enflasyon karşılaştırmalarının daha sağlıklı yapılmasını sağlıyor, ulusal hesaplardan gelen harcama kompozisyonu, milli gelir hesaplarıyla tam uyum sağladığından TÜFE ile GSYH deflatörü ve tüketim büyümesi gibi göstergeler arasında tutarlılık oluşturuyor.