Mutfağınızdaki yiyeceklerin ömrünü uzatmanın 20 yolu

Mutfak, evin en masraflı yerlerinden biri, bozulan ve atılan onlarca yiyecek hem israf hem de cebimize zarar.

Gelişmiş ülkelerde satın alınan yiyecek maddelerinin ortalama %30-40 kadarının çöpe atıldığı belirtiliyor. Öte yandan aynı dünyada yiyecek bulmakta zorlanan milyonlarca insan var.

Koronavirüs önlemlerinden biri olsa da yiyecekleri uzun süre saklayabilmek aslında alışkanlığımız olmalı, israftan da kaçınmalıyız.

Buzdolabını doğru kullanmak, gıdaların bozulmasını engelleyecek saklama yollarına başvurmak, yiyeceklerin besin değerlerini kaybetmeden muhafaza edebilmek, bugünün değil her günün gündemi.

1- Buzdolabınızın derecesini kontrol edin

Yanlış ayarlanmış buzdolabı, fazla soğuk olduğunda da yeterince soğutamadığında da aynı şekilde gıda maddelerinin bozulmasına neden olur. Buzdolabınızın soğutma derecesini kontrol altında olduğundan emin olun. Buzdolabınızın iç sıcaklığı 0 – 4, derin dondurucu sıcaklığı ise – 18 olmalı. Ayrıca kapağı çok fazla açıp kapatmak, açık bırakmak da benzer şekilde saklama koşullarını bozacaktır.

2- Salatalıkları oda sıcaklığında saklayın

Hemen herkes salatalıkları buzdolabına koyar. Aslında oda sıcaklığında tutulması gerekir. İkinci olarak da salatalıkları başta kavun, muz ve özellikle de domateslerle beraber saklamamak gerekir. Alışkanlık olarak buzdolabının sebze bölmesinde salatalıklarla domatesleri birlikte tutarız. Salatalık etilen içerir ve zamanla içindeki gazı bırakır, bu da etrafındaki meyve ve sebzelerin bozulmasına neden olur.

3- Ekmeği buzdolabına koymayın

Ekmekleri buzdolabında saklamak iyi bir fikir gibi gelebilir. Ancak aslında soğukta ekmek daha hızlı bayatlar. Ekmeği daha iyi muhafaza etmenin başka yolları var. Birincisi dilimlenmiş ekmek almamak, bütün olarak alıp saklamaktır. Dilimlenmiş ekmek ise en iyi buzlukta dayanır, buzluktan çıkartıp fırına ya da tost makinesine koyarak ısıtabilirsiniz. Buzluktan sonraki ikinci iyi yöntem ekmek kutusu olabilir. Üçüncü yöntem ise plastik poşet içinde ve havası alınıp iyice sarılarak saklanmasıdır.

4- Meyve ve sebzeleri yıkamadan dolaba kaldırın

Meyve ve sebze alışverişi yaptıktan sonra yıkayarak buzdolabına kaldırmak çok yanlış bir harekettir.

Buzdolabında bu tür yiyecekleri mümkün olduğunca az nemli ortamda saklamayı hedefleriz. Yıkamak ise içlerindeki suyun artmasına neden olur. Bu da daha hızlı bozulmalarına yol açar.

5- Otları zeytinyağı içinde dondurun

Otsu bitkiler en hızlı bozulan besinlerdir. Az miktarda olacak olsanız da tariflerin içinde çok az kullanıldığında her defasında artar ve genelde ikinci kez kullanma şansı olmadan çürür.

Otları daha uzun süre saklamanın bir yolu var.

İyice kıyarak doğradığınız otları buz kaplarının içine koyun ve üzerini örtecek kadar zeytinyağı ekleyin. Bu şekilde buzlukta dondurun. İhtiyaç duyduğunuzda çıkartıp çözülmesini bekleyin.

Bir diğer yol ise tereyağı ile dondurmaktır. Oda sıcaklığındaki tereyağının içine otları ekleyin iyice karıştırıp yağlı kağıda sarın ve buzluğa koyun. Yemek yaparken otlu tereyağı kullanmış olacaksınız.

6- Sarımsak ve soğanı delikli poşetlerde saklayın

Sarımsakları çoğu markette delikli plastik içine sarılmış olarak satılır. Bu onu daha uzun süre taze tutmak içindir. Aynı şekilde soğanlar da filelerin içinde satılır, aynı nedenle. Siz de evde soğan ve sarımsakları file ya da delikli poşet içinde saklayabilirsiniz. Hava sirkülasyonu taze kalmalarını sağlamak için çok önemlidir. Buzdolabında tutmak da tamamen havasız bırakmak anlamına geleceğinden yanlış bir yöntemdir. Kağıt poşet ise hava geçireceğinden doğru bir yol olacaktır.

Bir ipucu daha; soğan ve sarımsakları patateslerden ayrı bir yerde tutun. Bu sayede patateslerinizi korumuş olursunuz çünkü soğan, patatesin çürümesine neden olur.

7- Balı buzdolabına koymayın

Bal oda sıcaklığında ve güneş ışığından korunduğunda sonsuza dek dayanabilir. Ancak buzdolabında kristalleşecektir.

Bal antibakteriyeldir ve oda sıcaklığında tutulmalıdır.

8- Yeşillikleri kağıt havluya sarın

Yeşillikler en hızlı çürüyen besinler arasındadır. Dolapta da uzun süre dayanmaz. Bunun nedeni ise içindeki nem oranının fazla olmasıdır.

Marul, kıvırcık, maydanoz, dereotu gibi yeşillikleri nerede saklıyorsanız, plastik poşette ya da cam kapta, koymadan önce kağıt havluya sarın, ardından da poşetin ya da kabın ağzını kapatın.

Kağıt havlu yeşilliklerin içinde kalan suyu çekecek ve dayanma süresini uzatacaktır.

9- Süt ürünlerini dolabın en arkasında tutun

Pek çok kişi süt ürünlerini dolabın kapağına koyar. Aslında bu son derece kötü bir fikirdir. Dolabın kapak rafları ısının en yüksek olduğu yerdir. Ve sürekli kapak açılıp kapandığından ısı değişkendir.

Süt, peynir, yoğurt ve tereyağ gibi ürünler dolabın en soğuk olan, rafın en arka tarafında tutulmalıdır.

10- Kuru gıdaları hava geçirmeyecek şekilde saklayın

Buğday, pirinç, bulgur, bakliyatlar başta olmak üzere tüm kuru gıdaları, hava geçirmeyecek şekilde tasarlanmış özel kapaklı kavanozlarda saklayın.

Hava, kuru gıdaların bozulmasına neden olur ve her birinin ayrı kavanozlarda tutulması gerekir.

11- Domatesleri sapları aşağı bakacak şekilde dizin

Domateslerin dolapta nasıl durduğuna çok dikkat etmeyiz. Oysa domatesin sapı, merkezine bağlıdır, eğer sapı çıkartılırsa içine hava alır ve nem içeri girerek domatesin bozulmasına neden olur.

Saptan içeriye hava girmesini engellemenin bir diğer yolu da domatesleri sapları yere bakacak şekilde ters dizmektir.

12- Kereviz ve brokoliyi alüminyum folyoya sarın

Kereviz ve brokoli etilen içerir ve doğru saklanmadığında çok çabuk bozulur. Alüminyum folyoya sarmak, içindeki gazı tutar ve daha uzun süre taze kalmasına yardımcı olur.

13- Peyniri mumlu kağıtta saklayın

Peynir hava alacak şekilde saklamak gerekir. Plastik poşete koymak ise havayı keser.

Daha uzun süre dayanması için peyniri mumlu kağıda ya da parşömen kağıt içinde saklayabilirsiniz. Bu şekilde peynirdeki nemi de dengeli tutmuş olursunuz.

14- Muzları çamaşır içine asın

Etilen içeren bir başka gıda da muzdur ve çok kısa süre dayanabilir. Gazın çıkmasını engellemenin bir yolu da muzu çamaşır ipine asmaktır. Muz ağaçta asılı olarak büyüdüğünden bu şekilde tutarak büyüme koşullarını sürdürmüş olacaksınız.

Muzu saklamanın bir başka yöntemi ise dondurmaktır ancak bu şekilde smoothie veya pasta yapımında kullanabilirsiniz.

15- Kalan yemekleri buzlukta saklayın

Yemek yaptığınızda tencerenin hepsi genelde bitmez ve kalır, ertesi gün ise öğün için yetersiz kalır ya da ikinci gün aynı yemeği yemek çok cazip gelmez.

Kalan yemekleri saklama kaplarına koyup buzlukta dondurabilirsiniz. Üzerine yemeğin içini ve tarihi yazdığınız bir de etiket koyabilirsiniz.

Kalan yemekler buzluktan çıkartılıp direkt ocağa koyularak ısıtılmalıdır.

16- Patateslerin içine bir elma koyun

Patateslerin biraz daha uzun süre dayanması için aralarına bir elma koyabilirsiniz. Yine etilen içeren bir meyve olan elmanın içindeki gaz patateslerin filizlenmesini engelleyecektir.

17- Limonu buzdolabında ve plastik poşette tutun

Başta limon olmak üzere tüm turunçgiller buzdolabında plastik poşetin içinde saklandığında içlerindeki suyu daha uzun süre muhafaza edebilirler.

18- Mantarı kese kağıdında saklayın

Mantarlar plastik ambalajların içinde satılır. Ve genelde buzdolabında da öyle saklanır. Ancak mantar su içeren bir sebzedir ve nemi içine çeker.

Mantar aldığınızda plastik ambalajından çıkartıp kese kağıdına koyarak saklayabilirsiniz.

19- Sütü cam şişede muhafaza edin

Cam, içindekini,plastik ve kartondan daha soğuk tutabilir. Sütü de karton kutuda alsanız da eve getirdiğinizde cam şişeye koyun. Böylece daha uzun süre soğuk kalır, ısısını tutar ve içindeki besin değerlerinin daha uzun süre dayanmasına yardımcı olur.

20- Yiyecekleri cam içinde saklayın

Genelde mutfakta kullandığımız saklama kapları plastiktir. Ancak plastik hem içindeki gıda maddesinin tadını bozar hem de kimyasal içerir.

Saklama kaplarınızı cam olanlarla değiştirmek, içinde muhafaza ettiniz yiyecekleri daha doğru saklamanız anlamına gelecektir.